واژه‌ی امساك در قرآن

خداوند متعال برای مردان و زنانی كه مرتكب زنا شوند، احكام خاصی را مقرر كرده است. در یكی از آیات برای زنان شوهردار كه آلوده به زنا شده‌اند، قبل...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی امانت در قرآن

امانت نقیض خیانت است. معنای اصلی آن آرامش قلب است و مجازاً در اعیان خارجی كه انسان از ناحیه‌ی آنها در آرامش است، به كار می‌رود، چنان كه بر ودیعه،...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی امر در قرآن

«امر» ‌به معنای «شیء» و جمع آن «امور» است. همچنین به معنای «طلب» و جمع آن «اوامر» است. ابن فارس در مقاییس می‌نویسد: امر دارای پنج معنای اصلی...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی امّی در قرآن

«امی» برگرفته از ماده «امم» به معنای كسی است كه دانش كتابت را ندارد و بر سرشت اصلی‌اش در زمان تولد باقی است. در وجه نامگذاری آن گفته‌اند امی...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی امام در قرآن

«امام» برگرفته از ماده «امم» به معنای قصد است. این كلمه در اصل مصدر بوده بر وزن كتاب، سپس برای هر مقصد كه بدان توجه شود، كاربرد یافته است. راغب...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی امّت در قرآن

«امت» برگرفته از ماده «امم» است. این ماده در تمام صیغه‌های مرتبط، به معنای قصد است. امت به جمعیتی گفته می‌شود كه امر مشتركی همانند دین، مكان،...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی امّ در قرآن

«ام» ‌به معنای اصل و اساس شیء و نیز به معنای مادر است. برخی گفته‌اند اصل آن «اُمَّهَةٌ» بوده است و به همین دلیل جمع آن «امّهات» است؛ ولی در پاسخ...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی الّا در قرآن

لغت شناسان برای كلمه «الّا» این معانی را نقل كرده‌اند: 1. استثنا؛ 2. لكن؛ 3. غیر؛ 4. معنای واو ؛ 5. حرف جزا به معنای «ان لا». جوهری معتقد است...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی القي در قرآن

«القی» از ماده «لقی» گرفته شده است و در لغت، گاه با حرف الی، علی، با متعدی می‌شود و گاه متعدی بنفسه می‌آید. فیومی می‌نویسد: «القیت الشیء یعنی...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی افواه در قرآن

«افواه» جمع «فم» است و ریشه اصلی آن «فوه» است و چون در جمله «هذا فوهُه» دو فاء اجتماع می كرد،‌ های لام الفعل را حذف كردند و گفتند: «هذا فو زیدٍ»...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی افك در قرآن

«افك» به معنای وارونه كردن شیء و بازگردان آن از جهت اصلی‌اش است. همچنین به معنای دروغ است. زمخشری در كشاف می‌نویسد: «افك» رساترین و آشكارترین...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی اظهار در قرآن

«اظهار» برگرفته از ماده «ظهر» به معنای قوت و آشكار شدن است و جمله «ظهر الشیء» بدین معناست كه آن شیء آشكار شد و به همین جهت است كه روشن‌ترین زمان...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی اعمی در قرآن

«اعمی» از ماده «عمی» است كه مؤنث آن عمیاء و جمع آن عُمی و عُمیان است؛ مثل كلام الهی كه می‌فرماید: «صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ» و مثل «صُمّاً وَ عُمْیَاناً».

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی اصباح در قرآن

«اصبح» برگرفته از ماده «صبح» ضد «امساء» است و به معنای وارد بامداد شدن و صبح كردن است. ابن فارس در مقاییس می‌نویسد: معنای اصلی آن رنگ سرخ است...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی اشترا در قرآن

«اشترا» از ماده «شری» از اضداد است كه به معنای فروختن و خریدن به كار می‌رود. در بیع كالا به كالا می‌توان هر یك از دو طرف را بایع و مشتری لحاظ...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی اسلام در قرآن

اسلام از ماده «سلم» است. بیشترین كاربرد «سلم» در صحت و عافیت است؛ مثل كلمه «سلامت» كه به معنای دوری از عیب و ناراحتی است و مثل «سَلام» كه صفت...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی اسم در قرآن

به آنچه ذات شیء را می‌نمایاند، اسم گویند و به اعتقاد برخی در اصل برگرفته از «سموّ» به معنای رفعت و بلندی است؛ زیرا به وسیله آن یاد مسمی رفعت...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی اسفل در قرآن

«اسفل» برگرفته از «سفل» ضد علو و بلندی است و فرق بین آن و كلمه «تحت» این است كه كاربرد تحت در مواردی است كه برای موجود زیرین، وجودی جداگانه و...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی اسراف در قرآن

«اسراف» برگرفته از ماده «سرف» به معنای تجاوز از حد اعتدال است و سرف از باب «تَعِبَ» به معنای جهالت و غفلت است. راغب می‌نویسد: «سَرَف» تجاوزكردن...

جمعه، 25 فروردين 1396

واژه‌ی اسف در قرآن

«اسف» در لغت به معنای سخت‌ترین غم و اندوه و به معنای غضب و خشم است. راغب می‌نویسد: معنای اسف حزن توأم با غضب است و گاه در هر یك از این دو به...

جمعه، 25 فروردين 1396