دادخواهی در مهرگان و نوروز

چنین گویند که رسم ملوک عجم چنان بوده است که روز «مهرجان» و روز «نوروز» پادشاه مر عامه را بار دادی و کس را بازداشت نبودی و پیش به چند روز منادی...

دوشنبه، 16 ارديبهشت 1392

سُغد، ایران شرقی

سُغد درشمال شرقی ایران بزرگ و در گستره ای پهناور واقع شده است که در دوران شکوفایی خود از چین و مغولستان تا هند و آسیای مرکزی را تحت الشعاع قرار...

دوشنبه، 16 ارديبهشت 1392

زنی به نام زمین

در گاهشمار باستانی ایرانیان، هر یک از دوازده ماه سال دارای سی روز بود و هر روز به نام یکی از ایزدان خوانده می شد. از میان سی اسم روزها، دوازده...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

بررسی منابع و پژوهشهای تاریخ کوشانیان

امپراتوری کوشان یکی از قدرتهای بزرگ جهان باستان به شمار می رفت که قلمرو وسیعی شامل بخش هایی از روسیه، افغانستان و هند امروز را در بر می گرفت....

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

پیمان در نزد ایرانیان

واژه پیمان باز مانده ترکیب may/ma/mai یا pati اوستا به معنی اندازه گرفتن است که در فارسی میانه به صورت payman به معنی «پیمانه» و paymanig به...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

نقش اجتماعی زن در ایران باستان و میانه

نقش اجتماعی زن در ایران، از پیش از ورود آریاییان به این فلات گسترده، در آثار و بقایای روزگار باستان مشهود است. در حدود ده هزار سال پ. م. در عصر...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

کیش مهر و گسترش آن در غرب

در کتاب اوستا یکی از ایزدان هور (Hvar) یا هورخشیت (Hvar-Khshate: خورشید به معنی خور، قاهر) است، گویا این ایزد هیچ گاه مقام چندان مهمی نداشته...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

دین زرتشت

کیش زرتشت دارای یک سنت شفاهی دیرینه است. زرتشت، پیامبر آن دین پیش از آنکه ایرانیان نوشتن بدانند، می زیست و قرنهای متمادی پیروان او از به کارگیری...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

سنگ نوشته بیستون

دیودوروس سیسیلی - مورخ یونانی - شروع فتح ماد را به دست سمیرامیس، ملکه بابل، چنین نقل می کند: «پس از آنکه سمیرامیس کار ساختن را [در بابل] به پایان...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

چگونگی رازگشایی خط میخی

بسیاری از محققان صاحب نام برای خواندن کتیبه های بیستون تلاش کردند و هر یک گامی در این راه برداشتند؛ اما بالاخره راولینسون (Rawlinson) انگلیسی...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

کوروش از اسطوره تا واقعیت

سقوط تختگاه ماد بر دست پادشاه قوم پارس (549 پ.م)، هیچ چیز را در امپراتوری حاکم در فلات ایران تغییر نداد. فقط یک خاندان پارسی جای یک خاندان مادی...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

جغرافیای تاریخ ایران

تاریخ در جغرافیا تحقق می پذیرد. برای آنکه تاریخ به دنیا بیاید، ببالد و ادامه یابد، نیازمند سرزمینی است. تاریخ هر قوم یا ملت جایگاه اوست در زمان،...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

ایران و جهان ایرانی

داستان امیر بوجعفر از خاندان لیث صفاری با ماکان کاکی در تاریخ سیستان آمده است. او بر ماکان که مورد غضب نصر بن احمد - پادشاه سامانی - بود غلبه...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

شناسایی ایران از گذرگاه تاریخ

اصطلاح «ایران شناسی»پیش از آنکه به ایران راه پیدا کند، در خارج به کار برده شد، آن عبارت از دانشی بود که اروپاییان در قرن هجدهم به کار گرفتند...

شنبه، 14 ارديبهشت 1392

دودستگی اجتماعی و مذهبی در ایران

در اواخر قاجاریه یعنی در نیمه آخر قرن نوزدهم و در آغاز قرن بیستم یکی از خصوصیات اجتماعی ایران،« dualism or dual organization»(2) یعنی دو دستگی...

شنبه، 7 ارديبهشت 1392

فتح گرجستان به دشت لشکر مغول

در سال 1236م.(34-633هـ)سپاه تِماچی از لشکر چَرماغون نوُیان(2) به فتح پادشاهی گرجستان آغاز کرد. اینان از اوُلوُس مألوُف خود در اَران به سوی شمال...

شنبه، 7 ارديبهشت 1392

مغولان در ماوراءالنهر

در نیمه دوم سده سیزدهم میلادی، امپراتوری مغول به تدریج به گستره های تاریخی، مانند ایران، چین، آسیای مرکزی و اِستِپ های قیچاق تجزیه شد. این تجزیه...

شنبه، 7 ارديبهشت 1392

سربازان ساسانی در سپاهِ اسلام

تازیان که امپراتوری اسلام را برپا داشتند، با آنکه نظام لشکری شان بر بنیاد « مقاتله» بود نیروی جنگی ممالکی را که گشوده بودند و نیز واحدهای رزمی...

شنبه، 7 ارديبهشت 1392

از پرسپولیس تا آسوکا

سِیچوْ ماتسوُموتو Seicho Matsumoto شاید که محبوبترین نویسنده داستانهای رمزی و داستانهای تاریخی در ژاپن امروز است. در نوشته های تحقیقی و تاریخیِ...

شنبه، 7 ارديبهشت 1392

تاجر ذاتی

در آخر قرن یکم میلادی بود که کان-ای Kan-ei می خواست به کشور روم برود، اما پارتیان جلوگیری کردند، و از سوریه برگشت. پس و پیشتر از این کارگزاران...

شنبه، 7 ارديبهشت 1392