گفتمان Discourse

معادل انگليسي واژه ي گفتمان از واژه ي فرانسوي discours و واژه ي لاتيني discursus گرفته است. گي (Gee 1996) به تمايز سودمندي بين دو تعبير از گفتمان...

سه‌شنبه، 17 تير 1393

گسترش مردم سالاري Democratization

روند گسترش حركت كشورها به سمت نظام هاي سياسي مردم سالارانه تر. اين روند از ميانه ي دهه ي 1970 و به ويژه از پايان جنگ سرد يكي از گيراترين روندهاي...

سه‌شنبه، 17 تير 1393

كنترل هاي سرمايه ‌Capital controls

مجموعه ي گسترده ي تمهيداتي كه حكومت ها براي محدود ساختن جابه جايي سرمايه و پول از اين سو به آن سوي مرزهاي ملي شان مقرر مي دارند. در دوره اي كه...

سه‌شنبه، 17 تير 1393

كنترل تسليحات Arms control

كنترل تسليحات را از ديرباز به منزله ي مجموعه تمهيدات هميارانه اي تعريف كرده اند كه دولت ها براي بهبود امنيت مشترك شان در ميان خود مقرر مي دارند....

يکشنبه، 15 تير 1393

كمك خارجي Foreign aid

گرچه تأمين سرمايه از طريق كمك هاي خارجي پس از سال ها افول از نو دارد جان تازه اي مي گيرد: تنش هاي مستمري كه اكنون بين اهداف مختلف و انگيزه هاي...

يکشنبه، 15 تير 1393

كمبود مردم سالاري Democratic deficit

اصطلاح «كمبود مردم سالاري» بيش از همه در چارچوب بحثي مطرح شده كه از دهه ي 1990 بر سر اتحاديه ي اروپا جريان داشت البته به شكل كلي تري نيز به كار...

پنجشنبه، 12 تير 1393

كشور نوصنعتي NIC: Newly industrializing country

اصطلاح كشور نوصنعتي در گسترده ترين سطح اشاره به دولت هاي خاصي دارد كه از الگوهاي مشخصي براي رشد اقتصادي پيروي، و به همراه آن، دگرگوني هاي مادي...

پنجشنبه، 12 تير 1393

كاربرد پيشدستي جويانه زور Pre-emptive use of force

كاربرد پيشاپيش زور توسط يك دولت برضد دولتي ديگر يا يك بازيگر غيردولتي كه دولت نخست حمله ي آن را قريب الوقوع مي داند. كاربرد پيشدستي جويانه زور...

پنجشنبه، 12 تير 1393

قوميت Ethnicity

اصطلاح هايي چون «گروه قومي» و «ستيز قومي» با اين كه معنايي دو پهلو و مبهم دارند رواج گسترده اي يافته اند. بيش تر درگيري هاي مسلحانه بزرگ جهان،...

پنجشنبه، 12 تير 1393

قيمومت Trusteeship

انديشه ي قيمومت در جامعه ي بين الملل بر فرضِ وجود رابطه اي پايه مي گيرد كه در چارچوب آن يك شخصيت حقوقي (يك دولت يا سازمان بين المللي)مسئول رفاه...

پنجشنبه، 12 تير 1393

قدرت هاي بزرگ Great powers

قدرت هاي بزرگ قدرتمندترين دولت هاي نظام بين الملل هستند. اين قدرت ها از آن جا كه ذخاير عظيم منابع شان به آن ها اجازه مي دهد در عرصه هاي مختلف...

پنجشنبه، 12 تير 1393

قدرت Power

قدرت يكي از مفاهيم محوري روابط بين الملل است. از آن جا كه قدرت نقشي محوري در مكتب واقع گرايي دارد مانند اغلب موارد در روابط بين الملل، بحث نظري...

پنجشنبه، 12 تير 1393

قدرت ميانه حال Middle power

اين اصطلاح معمولاً در گفتمان سياست خارجي برخي كشورها در سياست جهاني معاصر به كار مي رود. اما اصطلاح يادشده مفهومي فرّار و دوپهلو دارد. براي تعريف...

پنجشنبه، 12 تير 1393

قحطي Famine

وضعيتي كه وجه مشخصه ي آن نبود غذا در ميان شمار زيادي از افراد است و اغلب منجر به بالارفتن نرخ زيادي از افراد است و اغلب منجر به بالا رفتن نرخ...

پنجشنبه، 12 تير 1393

فساد Corruption

فساد از ديرباز جايگاه برجسته اي در انديشه سياسي غرب داشته است. اما همچون بسياري از مفاهيم مهم، معناي آن همچنان دست نيافتني مانده است. فساد را...

پنجشنبه، 12 تير 1393

فرهنگ راهبردي Strategic culture

شيوه شكل گيري رويكرد هر كشور در قبال توسل به زور، بر اساس باورها و عرف هاي فرهنگي جاافتاده آن كشور. اين اصطلاح را نخستين بار جك اسنايدر (snyder...

پنجشنبه، 12 تير 1393

فرووابستگي Dependency

نظريه هاي فرو وابستگي در ميانه و اواخر سده بيستم به چالش با سيطره راهبردهاي نوسازي برخاستند. راهبردهاي مكتب نوسازي مسير دستيابي دولت هاي جهان...

پنجشنبه، 12 تير 1393

فرجام تاريخ End of history

از زمان انتشار مقاله فرانسيس فوكوياما با عنوان «فرجام تاريخ؟» در شمار پاييز 1989 فصلنامه نَشِنال اينِتِرست [منافع ملي]، ادعاي او داير بر اين...

چهارشنبه، 11 تير 1393

عمل به مثل Reciprocity

پيشكش كردن يك نفع يا تحميل يك هزينه به صورت يك ارزش يا اقدام به بازيگر ديگري كه پيش از اين نفعي به ما پيشکش يا هزينه اي بر ما تحميل كرده است....

چهارشنبه، 11 تير 1393

عقلانيت Rationality

توانايي يك بازيگر تك بافت براي بيشينه ساختن مطلوبيت از طريق تصميمات و اقدامات خود. تصميم گيرنده در هر وضعيت هزينه ها و سدها را تحليل و گزينه...

چهارشنبه، 11 تير 1393