همبود امنيتي Security community

مفهومي كه در آغاز، كارل دويچ و همكارانش در دهه ي 1950 آن را درانداختند. او همبود امنيتي را چنين تعريف مي كرد: «گروهي دست يافته به همگرايي به...

پنجشنبه، 26 تير 1393

واسطه زدايي Disintermediation

واسطه زدايي اشاره به تغييري بنيادي در نحوه ي عمل بازارهاي مالي از شكل هاي سنتي واسطه گري مانند وام دادن بانك ها، به تجارت اوراق قرضه ي كوتاه...

چهارشنبه، 25 تير 1393

وابستگي متقابل Interdependence

مفهومي كه در دهه ي 1970، به ويژه پس از انتشار كتاب قدرت و وابستگي متقابل (1977) نوشته ي رابرت كيئن و جوزف ناي، در روابط بين الملل برجستگي يافت....

چهارشنبه، 25 تير 1393

نوسازي Modernization

نوسازي تجربه ي تازه اي را براي جوامع بشري تعريف كرد. در اواخر سده ي نوزدهم و اوايل سده ي بيستم، رقابت هاي امپرياليستي كه ايدئولوژي هاي ملت گرا...

چهارشنبه، 25 تير 1393

نظم Order

الگوي پايداري از تركيبات اجتماعي كه واجد هر دو بُعد ساختاري و كاركردي است. بُعد ساختاري ناظر بر چگونگي آرايش يافتن امور و سرشت و روابطي است كه...

چهارشنبه، 25 تير 1393

نسل كشي Genocide

نسل كشي به موجب ماده ي 2مقاوله نامه ي سازمان ملل متحد درباره ي نسل كشي، عبارت است از «اقداماتي كه به قصد نابود ساختن كل يا بخشي از يك گروه ملي،...

دوشنبه، 23 تير 1393

نظام بين الملل International System

نظام بين الملل نو، نظامي از دولت هاست. اين نظام نه گريزناپذير بوده است و نه گوهرين. به هيچ وجه روشن نيست كه نظم جهان همچنان به شكل نظام ها دولت...

دوشنبه، 23 تير 1393

نابودي قطعي متقابل MAD

سياست و نظريه اي درباره ي آرايش نيروهاي هسته اي نه به قصد حفاظت مستقيم بلكه براي بازداشتن هرگونه حمله ي هسته اي، از طريق مطرح ساختن تهديدي باورپذير...

دوشنبه، 23 تير 1393

مهار Containment

در غرب، به ويژه در بررسي هاي امريكايي-انگليسي، سال هاي جنگ سرد بر حسب سياست مهار توصيف و تشريح مي شود. تاريخ دانان مدعي اند كه در سال هاي آغازين...

پنجشنبه، 19 تير 1393

مماشات Appeasement

از راهبردهاي حل و فصل اختلافات كه در آن يك دولت در خصوص موضوعاتي كه محور اختلاف ميان دو يا چند دولت را تشكيل مي دهد امتيازات يك جانبه اي مي دهد....

پنجشنبه، 19 تير 1393

منافع ملي National interest

منافع ملي به رغم جايگاه محوري اش در گفتمان سايست خارجي احتمالاً يكي از مبهم ترين و مناقشه برانگيزترين مفاهيم در بررسي سياست بين الملل است كه...

پنجشنبه، 19 تير 1393

معماي زنداني Prisoner's dilemma

مدلي از تعامل اجتماعي كه در مقوله ي كلي نظريه ي بازي ها جاي مي گيرد و نشان مي دهد كه چگونه انتخاب هاي عقلايي (ـــ عقلانيت) افراد مي تواند به...

چهارشنبه، 18 تير 1393

مشروعيت Legitimacy

مشروعيت مفهومي تعيين كننده در علوم اجتماعي است كه به حق، ميانجي اقتدار و قدرت است ولي به خوبي در حوزه ي روابط بين الملل جا نيفتاده است. از آموزش...

چهارشنبه، 18 تير 1393

معماي امنيت Security dilemma

دولت هايي كه در نظام بين المللِ اقتدارگريز به سر مي برند بين مسلح شدن و نشدن بر سر دوراهي قرار دارند: گرچه مسلح نشدن مي تواند امنيت كشور را در...

چهارشنبه، 18 تير 1393

مسابقه تسليحاتي Armes race

اين انديشه كه دولت ها تمايل دارند در واكنش به دشمنان مشهود و رقباي بالقوه شان دست به اجراي برنامه هايي براي تقويت تسليحات خود بزنند در نظريه...

چهارشنبه، 18 تير 1393

مشروط سازي Conditionality

مجموعه ي شرايط و سياست هاي اقتصادي كه صندوق بين المللي پول و بانك جهاني (و ديگر وام دهندگان) انتظار دارند كشور وام گيرنده براي دست يافتن به منابع...

چهارشنبه، 18 تير 1393

مداخله بشردوستانه

مداخله ي بشردوستانه را چنين تعريف كرده اند: «اتكا به زور براي هدف موجه حفاظت از ساكنان كشوري ديگر در برابر رفتاري چنان خودكامانه و همواره سوء...

چهارشنبه، 18 تير 1393

مباحثه بُن نگره ها Inter-paradigm debate

شيوه ي خاصي براي توصيف وضعيت نظريه ي روابط بين الملل كه در دهه هاي 1970 و 1980 رواج داشت و حتي امروزه هنوز به منزله ي ابزاري آموزشي براي سازمان...

چهارشنبه، 18 تير 1393

مجازات ها Sanctions

مجازات ها تمهيداتي تنبيهي هستند كه به منزله ي ابزار قدرت به كار گرفته مي شوند. آن ها را مي توان در مورد هر يك از بازيگران سياست جهان برقرار كرد...

چهارشنبه، 18 تير 1393

مانع غيرتعرفه اي Non-tariff barrier (NTB)

تا دهه 1980، ابزار اصلي دولت ها براي محدودسازي واردات از ديگر كشورها و حمايت از صنايع داخلي، تعرفه بود. تعرفه مالياتي است كه بر كالاهاي وارداتي...

چهارشنبه، 18 تير 1393