رويکرد خواجه ي طوسي به طبقه بندي علوم (1)

طبقه بندي علوم در آثار فلاسفه ي يونان مطرح شده است، چنان که ارسطو علوم را به صناعي ( توليدي يا شعري )، عملي و نظري و علم نظري را به علم طبيعي،...

پنجشنبه، 15 آبان 1393

قضاياي محصله و معدوليه و عدميه از نظر خواجه نصير در اساس الاقتباس (3)

آنچه گذشت نظر حضرت خواجه نصیر درباره ی این قسم قضایا بود ( البته نه با این توضیحات و تبیینات و تصاویر اضافی و تبیینی ) امید آنکه غور در این امور...

پنجشنبه، 15 آبان 1393

قضاياي محصله و معدوليه و عدميه از نظر خواجه نصير در اساس الاقتباس (2)

خواجه پس از آنکه این صور قضایا را درباره ی زید که موضوع شخصی است، شرح داد، می گوید: «چون موضوع قضیه، لفظ کلی باشد، صورت های مذکور (مقصود صورت...

پنجشنبه، 15 آبان 1393

قضایای محصله و معدولیه وعدمیه از نظر خواجه نصیر در اساس الاقتباس (1)

قبل از هر بحثي مي گوييم بر واقفان پوشيده نيست که هر طلبه و پژوهشگر منطقي به اول هر کار در منطق به بحث درباره ي نسب اربعه مي پردازد و با آموختگي...

پنجشنبه، 8 آبان 1393

چرا جهان اينگونه است؟

منظور ما در اين نوشته، تبيين نظم و نظام موجود در جهان و در تک تک موجودات است. اصل موجوديت يک چيز است و نظام و چگونگي و مشخصات موجوديت، چيز ديگر....

چهارشنبه، 7 آبان 1393

نخستين موجود، از منظر يونانيان و مسلمانان

نخستين موجود پديد آمده از ماده يا اجزاي قديم، چه بوده است؟ دموکريت و ارسطو در اين باره چيزي نگفته اند. افلاطون نيز در اين باره مطلبي ندارد. در...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

غايت و انگيزه ي آفرينش از منظر يونانيان و مسلمانان

نگرش مادي، غايت و انگيزه را در پيدايش موجودات نمي پذيرد. دموکريت عهد باستان و ماترياليست هاي معاصر، هر دو، در نفي انگيزه و غرض و غايت در پيدايش...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

قدم يا حدوث جهان؟

چنان که معروف است، از متفکران اسلام، متکلمان به حدوث زماني جهان باور دارند و فلاسفه به قدم زماني آن. اما همين فلاسفه، جهان را قديم مطلق ندانسته،...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

مباني ابن سينا در حدوث و قدم عالم و نقد اهل کلام (2)

در تفکر فيلسوفان يوناني، فاعليت الاهي وجود نداشت. يعني آنان موجودات جهان را محصول زمان و زمينه مي دانستند و پيدايش موجود را از عدم ناب، ممکن...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

آفرينش از چه؟

مسئله آفرينش از مسائل مهم و بنيادي فلسفه است. پيچيدگي اين مسئله از آنجا است که به چندين مسئله مهم ديگر مانند عليّت، علت العلل، ملاک نياز معلول...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

مباني ابن سينا در حدوث و قدم عالم و نقد اهل کلام (1)

ابن سينا در کتاب هايش از جمله در اشارات، تمامي يک نمط را به تبيين حدوث ذاتي و قدم زماني جهان و اثبات و توضيح مباني و مقدمات آن اختصاص داده است....

چهارشنبه، 7 آبان 1393

چگونگي علم خداوند به خودش و غير خودش (2)

مبناي علم از نظر ابن سينا، تجرد است. علم واجب به ذات خود، از راه تجرد و معقوليت بالفعل ذات، اثبات مي گردد. اساس اين تبيين عدم غيبت ذات از ذات...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

چگونگي علم خداوند به خودش و غير خودش (1)

در قسمت اول، مسئله علم ازلي خداوند را از يونان باستان تا زمان ابن سينا پي مي گيريم. در اين نگرش، از اهميت کار فلاسفه مسلمان، به خصوص فارابي و...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

دلايل توحيد خداوند و نقد و بررسي آنها (2)

تا اينجا هشت دليل بر اثبات توحيد واجب الوجود آورديم که ظاهراً هر يک از آن ها به گونه اي مبناي ويژه خود را داشت. اين دلايل عبارتند از:

چهارشنبه، 7 آبان 1393

نقدي بر تصور فيلسوفان از خدا

تصور و معرفت ما از موجودات به يکي از سه صورت زير مي باشد: الف. تصور و شناخت سلبي ( تنزيهي ). در اين گونه تصور، تکيه و تأکيد ما بر سلب و نفي است....

چهارشنبه، 7 آبان 1393

دلايل توحيد خداوند و نقد و بررسي آنها (1)

دلايل اثبات وجود خدا، همگي تنها به وجود مبدأ و حقيقت واجب دلالت دارند. اما درباره اوصاف واجب و مبدأ هستي، از جمله در مورد يگانگي او بايد جداگانه...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

چگونگي تصور خدا در يونان باستان

سابقه بحث از چگونگي علم بشر به خدا را نيز همانند مسايل ديگر، از يونان باستان پي مي گيريم. چون اين مسئله، يک مسئله جديد است، در آثار پيشينيان...

سه‌شنبه، 6 آبان 1393

چگونگي تصور خدا در جهان اسلام

در اينکه ما نمي توانيم درباره ذات خداوند، چيزي بدانيم و بگوييم، مسلمانان اتفاق نظر دارند. اما به هر حال اين مسئله هميشه مطرح بوده است که مي خواهيم...

سه‌شنبه، 6 آبان 1393

بررسي و نقد براهين اثبات وجود خدا (2)

چنان که بيان شد تا زماني فارابي، استدلال هاي اثبات وجود خدا بر هشت مبنا استوار بود. فارابي مبناي وجوب و امکان را اساس استدلال خود قرار داد و...

سه‌شنبه، 6 آبان 1393

بررسي و نقد براهين اثبات وجود خدا (1)

دلايل اثبات وجود خدا را از مرحله اي جدي مي گيريم که خردورزي بشر آغاز شده باشد. زيرا پيش از آن، انگيزه انسان براي خداپرستي و دين داري جز گرايش...

سه‌شنبه، 6 آبان 1393