ابن‌خلدون و منطق ارسطویی

این خلدون چهار سال پس از وفات ابن‌تیمیه دیده به جهان گشود. (2) در «مقدمه» ی او به آرای بسیاری از ابن‌تیمیه و غزالی در زمینهی نقد عقل و منطق برخورد...

سه‌شنبه، 8 فروردين 1391

تمایزات مبنایى منطق قدیم و جدید

آنچه در پى مى‏آید ویراسته کنفرانس استاد گرامى جناب آقاى دکتر ضیاء موحد مى‏باشد که در جمع مدرسان و پژوهشگران و دانشجویان دانشگاه مفید و دیگر مراکز...

يکشنبه، 16 بهمن 1390

درآمدی بر فلسفه‌ی منطق ارسطو

فلسفه‌ی منطق علمی پسینی است و درباره‌ی مبانی فلسفی منطق از سویی، و مسائل فلسفی ناشی از مباحث منطقی از سوی دیگر بررسی می‌کند. فلسفه‌ی منطق ارسطو...

دوشنبه، 26 دی 1390

قياس مساوات

با مراجعه به كتابهاي منطق دانان قديم و جديد در مي‌يابيم كه مبحث «قياس مساوات» فقط در برخي كتابها بطور بسيار مختصر مطرح شده است. اما چرا منطق...

پنجشنبه، 10 آذر 1390

دور نمايى از منطق، فرامنطق و فلسفه منطق

با ظهور فلسفه‌های مضاف ضرورت تدوین فلسفة منطق امری اجتناب ناپذیر شده است و مجموعه فراهم شده در این نوشتار مروری در مباحث منطقی قدیم و تأمل درآن‌ها...

پنجشنبه، 7 مهر 1390

معماي جذر اصم نزد منطق دانان قرن هفتم (پارادوكس دروغگو) – (3)

سعد بن منصور بن كمونه (683 - 622 ه .ق.) نويسنده المطالب المهمله - كه بخش منطق آن به سبك دو بخشي تدوين شده است - در برخي از آثار خويش به طرح معماي...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذر اصم نزد منطق دانان قرن هفتم (پارادوكس دروغگو) – (1)

شبهه كلّ كلامي كاذب، كه نزد منطقدانان قرن هفتم به نام شبهه جذر اصم خوانده شده است ، غالبا در منابع منطق دوبخشي، مورد بحث قرار گرفته است. اثيرالدين...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذر اصم نزد منطق دانان قرن هفتم (پارادوكس دروغگو) – (2)

خواجه طوسي (672 - 598 ه .ق.) از منطق نگاران نُه بخشي در قرن هفتم است. وي در تعديل المعيار في نقد تنزيل الاسرار كه كتاب دو بخشي ابهري را مورد...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذراصم در حوزه فلسفي شيراز (پارادوكس دروغگو) – (2)

بيرون شدي كه اميرصدرالدين دشتكي، ارائه مي‌دهد در واقع تلاشي براي نشان دادن صدق و كذب ناپذيري جمله كل كلامي كاذب است. ريشه معما، صادق و يا كاذب...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذراصم در حوزه فلسفي شيراز (پارادوكس دروغگو) – (1)

تأملات فلسفي حكيمان حوزه فلسفي شيراز (نيمه دوم قرن نهم تا پايان قرن دهم) نقطه عطفي در تاريخ تفكر فلسفي فرهنگ اسلامي است. انديشه هاي كلامي، مداقه...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذر اصم نزد متكلمان (پارادوكس دروغگو)- (2)

روي آورد متكلمان به مسأله كل كلامي كاذب، رهيافتي ابزار انگارانه است. بر خلاف رويكرد منطق دانان كه به منظور حل معما و يافتن برون شدي از آن، به...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذر اصم نزد متكلمان (پارادوكس دروغگو)- (1)

تطور تاريخي مسئله معماي دروغگو نزد دانشمندان مسلمان، هشت دوره مشخص دارد. تحليل متكلمان را در دوره دوم مي توان تفسير كرد. متكلمان اين معما را...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

ملاصدرا و تحويل‌ قضايا به‌ حملي‌ موجب‌ كلي‌ ضروري‌(2)

مبناي‌ تحويل‌ شرطي‌ به‌ حملي‌ و سالب‌ به‌ موجب‌ اين‌ بوده‌ است‌ كه‌ شرطي‌، از اساس,‌ حملي‌ است‌ و در دل‌ سلب‌، ايجاب‌ نهفته‌ است‌، اما مبناي‌...

پنجشنبه، 11 فروردين 1390

ملاصدرا و تحويل‌ قضايا به‌ حملي‌ موجب‌ كلي‌ ضروري‌(1)

ملاصدرا در التنقيح‌، ارجاع‌ قضايا به‌ حمليِ موجبِ كلي‌ ضروري‌ را «قاعدة‌ اشراقي‌» مي‌خواند و آن‌ را در ساده‌ كردن‌ بسياري‌ از مباحث‌ منطقي‌ بكار...

پنجشنبه، 11 فروردين 1390

درنگ در تعريفي ديگر از قضيه خارجيه و حقيقيه و دست آورد آن

محقق نائيني از جمله انديشمندان شيعي در علم اصول فقه است كه با دسته بندي قضايا به حقيقيه و خارجيه، احكام شرعي را بر قضاياي حقيقيه بنيان گذارده...

شنبه، 11 دی 1389

بازنگري در نقدها و نوآوري هاي منطقي سهروردي در حکمه الاشراق

مشهور است كه شيخ شهاب الدين سهروردي، درزمينه منطق ارسطويي نقدها و نوآوري هايي دارد. از جمله اينكه ايشان قاعده مشائيان در باب تعريف را نقض و نقدهاي...

شنبه، 11 دی 1389

تبيين جايگاه عقدالوضع در منطق

كاربرد صحيح قضاياي محصوره درقواعد و استدلال ها، به شناخت دقيق معناي اين قضايا بستگي دارد. اشتمال محصوره ها بر عقدالوضع وعقد الحمل، مي طلبد كه...

شنبه، 11 دی 1389

ابهام زدايي از قضاياي حقيقيه، خارجيه، معدوليه و سالبه المحمول

منطق صوري قديم، از زمان ارسطو تا مظفر، اصطلاحات بسياري ساخته است كه مي توان گفت تا به امروز همه آنها تحولات مفهومي فراواني يافته اند. متاسفانه...

شنبه، 11 دی 1389

تبيين وجه صدق اوليات

اوّليات يكي ازمبادي معرفت است كه معارف نظري صادق بر پايه آن استوار است. اين عنوان همه قضايايي را كه صرف تصور براي جزم به صدق آنها كافي است دربرمي...

شنبه، 11 دی 1389

روشي جديد در استنتاج صوري با كمترين قاعده

در منطق قديم چه در استدلالهاي مباشر و چه در قياسها، هر كدام از قواعد استنتاج جداگانه معرفي مي شوند و شرايط آنها بازگو ميشود و استنتاج بر اساس...

شنبه، 11 دی 1389