ایلام میانی (حدود 1450 تا 1100 پ.م)

محدودیت‌هایی درباره‌ی مرحله‌های «گذار» آغاز دوره‌ی ایلام میانی دیده می‌شود. در سده‌های دوازدهم و سیزدهم پیش از میلاد «پادشاهان انشان و شوش»،...

جمعه، 24 دی 1395

دوره‌ی سوکَل‌مَح در ایلام باستان

در دوره‌ی سلسله‌ی اور سوم و پس از آن، یورش‌های میان‌رودان به ایلام، ایلامی‌ها را به واکنش نظامی واداشت. مهم‌تر آن که، این یورش‌ها شاید دگرگونی‌های...

جمعه، 24 دی 1395

آغاز ایلام بر پایه‌ی اسناد تاریخی و باستان شناختی

منابعی که درباره‌ی تاریخ سلسله‌ای آغازین میان‌رودان وجود دارند، فقط آگاهی‌های ناچیزی را برای پژوهش درباره‌ی تاریخ ایلام به دست می‌دهند. این منابع...

جمعه، 24 دی 1395

دوره‌ی اور سوم و سیمَشکی در ایلام

در آغاز سده‌ی بیست و یکم پیش از میلاد، سلسله‌ی سوم اور، دوباره میان‌رودان جنوبی را یکپارچه ساخت. در میانه‌ی پادشاهی شولگی (2094-2047 پ.م.)، دومین...

جمعه، 24 دی 1395

تمدن ایلامی کجا بوده؟

نام امروزی «ایلام» یک آوانویسی اروپایی از واژه‌ی عبری «عیلام» (,êlām) در کتاب عهد عتیق است که با «اِلام» elam(a) در زبان سومری؛ «الام تو» (elamtu)...

جمعه، 24 دی 1395

منبع‌شناسی آیین مانی

در دنباله‌ی خطابه‌های بسیار قابل استفاده و ممتع آقای پروفسور لنتز در باب افکار دینی در ایران قدیم که مورد استفاضه‌ی حضار محترم شد از اینجانب...

يکشنبه، 19 دی 1395

ارزیابی داوری هنینگ درباره‌ی مانی

طبع این رساله پس از چهار سال تمام شده بود که مقاله‌ی جدید استاد علّامه هنینگ در مجلّه‌ی Asia Majore (سلسله‌ی جدید مجلّد سوّم قسمت 2 صفحات 212-184)...

يکشنبه، 19 دی 1395

نگاهی به باورهای مانی

در خطابه‌ای که در 24 آذرماه سال گذشته در همین انجمن به تقاضای دوست محترم و فاضل خودم آقای پورداود خوانده شد شمّه‌ای از ظهور مانی و تاریخ زندگی...

يکشنبه، 19 دی 1395

شاهنامه‌ی فردوسی و اهمیت آن

سیدحسن تقی‌زاده از جمله رجال سیاسی تاریخ ایران است که فراز و فرودهای زیادی در زندگی شخصی و سیاسی او وجود دارد. تقی‌زاده بر جدایی دین از سیاست...

يکشنبه، 19 دی 1395

مرگ کوروش

کوروش در حدود سال 528 پس از سی سال فرمانروایی، بنابراین در سنینی که می‌بایست بالا باشد، زیرا برای دست یافتن به امپراتوری، لازم بود شایستگی این...

چهارشنبه، 14 مهر 1395

خشایارشا، جانشین برگزیده‌ی داریوش

این که خشایارشا بدون دشواری جای پدر را گرفت، امری است که از کتیبه‌ای از خشایارشا در تخت جمشید بر می‌آید و پسر داریوش در آن این عبارت بدون ایهام...

چهارشنبه، 14 مهر 1395

ستایش ایران در کتاب هرودوت

هرودوت پس از ناسزاگویی و بدنام کردن شاه بزرگ، دربار او، قدرت شوش و مردانش (یعنی هرچه یونان از آن می‌ترسید و در عین حال می‌ستود، و از یک قرن پیش...

دوشنبه، 5 مهر 1395

دروغهای بزرگ درباره خشایارشا

هرودوتِ مورخ به این جای تاریخ خود که می‌رسد تبدیل به هرودوت راوی ماجراهای هیجان‌انگیز می‌شود. او در آخرین صفحاتی که به ویژه وقف هجوم ایرانیان...

دوشنبه، 5 مهر 1395

افسانه پیروزی یونان

داستان پیروزی یونان در پلاته، آن طور که در بندهای 63 تا 89 کتاب نهم تواریخ روایت شده است، به راستی یک شیّادی تاریخی است که فقط از آن رو رواج...

دوشنبه، 5 مهر 1395

حدود جغرافیایی و تاریخی ایران باستان

ایران چیست؟ بنابر آنچه علم ریشه‌شناسی می‌گوید، کشور آریاها است: ایران، در فارسی میانه Eran از ایران باستان Aryanam می‌آید که حالت وابستگی جمع...

چهارشنبه، 20 مرداد 1395

منابع تاریخ ایران باستان

به عنوان منابع تاریخ‌دار، ما تنهامی‌توانیم از سنگ‌نوشته‌های شاهان هخامنشی، بخصوص داریوش اول و پسرش خشیارشا و اردشیر دوم و از سنگ نوشته‌های ساسانیان...

چهارشنبه، 20 مرداد 1395

تجارت در ایران پیش از اسلام

دادوستد نظام‌مند در آغاز دوره‌ی شهرنشینی در ایران را می‌توان در دو بخشِ درون منطقه‌‎ای و برون منطقه‌ای بررسی کرد. آثار باستانی متعددی از داد...

يکشنبه، 6 تير 1395

فتح سوریه از سوی ایران

از قرن‌ها قبل به این سو، شمال میان رودان (بین‌النهرین)، شامات (سوریه کنونی) و فلسطین در اختیار ارتش رُم بود و در حقیقت در کشمکش دایم بین ارتش‌های...

دوشنبه، 3 خرداد 1395

والریوس و ایران

در 241 میلادی شاهپور اول در ایران به قدرت رسید و پس از آن که از سامان اوضاع داخلی مطمئن شد در همان سال به نصیبین (در نزدیکی موصل امروزی) و از...

دوشنبه، 3 خرداد 1395

ایران و رُم در زمان ساسانیان

ادامه ضعف دولت پارت‌ها مصادف شده بود با اوج قدرت امپراتوری رُم و به نظر می‌رسید رُمی‌ها نیز علاقه‌ای به هجوم به شرق ندارند گو این که از طرف دیگر...

دوشنبه، 3 خرداد 1395