اِمْتِثال

امتثال یعنی فرمانبرداری، و انجام دادن متعلق تكلیف مطابق دستور مولی. چهار نوع امتثال در حكم شرع وجود دارد: تفصیلی؛ اجمالی؛ ظنی؛ احتمالی.

يکشنبه، 26 ارديبهشت 1395

اَمارَه

برای كسی كه واقع را نداند، در نتیجه تكلیف خود را نشناسد، راه‌هایی جهت رفع تردید و تعیین تكلیف مشخص گردیده است كه به طور عمده عبارت‌اند از: الف....

يکشنبه، 26 ارديبهشت 1395

اِكْراه

اكراه عملی است تهدیدآمیز از طرف كسی نسبت به دیگری، به منظور تحقق بخشیدن فعل یا ترك موردنظر اكراه كننده. عناصر اكراه عبارت‌اند از: 1.عمل آمیخته...

شنبه، 25 ارديبهشت 1395

اِطِّراد

اطّراد بر وزن اتحاد در لغت به معنای روان گشتن، دنبال كار یكدیگر شدن است. و در اصطلاح به معنای شیوع است. توضیح اینكه وضع در لغت به معنی قرار دادن...

شنبه، 25 ارديبهشت 1395

اَقَلّ و اَكْثَر

اقل و اكثر در لغت به معنای كمتر و زیادتر است، و در اصطلاح نیز عبارت است از دو عملی كه یكی كمتر و دیگری بیشتر بوده، و در مقام تعلق تكلیف مورد...

شنبه، 25 ارديبهشت 1395

اُصُول لَفْظیه

هر حكم ظاهری كه مجرایش الفاظ باشد، اصول لفظیه نام دارد. چون این اصول در مورد انسان مردد و شاكّ جاری می‌شود، لذا عنوان اصل بر آن اطلاق شده است.

شنبه، 25 ارديبهشت 1395

اُصُول فِقْه

اصول جمع اصل به معنای پایه و ریشه است، و بازگشت معنای اصطلاحی نیز همین معنای لغوی است. و فقه در لغت به معنای فهم و در روایات و آیات به معنای...

شنبه، 25 ارديبهشت 1395

اُصُول عَمَلِیّه

اصول عملیه یا فرض قانونی اصولی است كه وظیفه‌ی عملی كسی را كه دچار تردید شده معین می‌كند. بنابراین موضوع اصل عملیه «شك» است. به دیگر سخن حكم بر...

شنبه، 25 ارديبهشت 1395

اَصْلِ مُحْرَز

اصل عبارت است از حكم ظاهری برای كسی كه جاهل به واقع باشد. بنابراین اگر در جعل چنین حكمی واقع نیز مدنظر قرار گیرد، به آن اصل محرز یا اصل تنزیلی...

شنبه، 25 ارديبهشت 1395

اُصُول اَرْبَعَمِأه

با توجه به اینكه هر یك از یاران نزدیك امامان معصوم (علیهم السلام) محل رجوع سائر امامیه بوده‌اند، به همین دلیل در مواقع احتیاج و در هنگام برخورد...

شنبه، 25 ارديبهشت 1395

اَصْلِ مُثْبِت

هرگاه استصحابی جاری گردد، و غرض از آن اثبات یك اثر شرعی باشد، اصل عقلی یا عادی كه واسطه‌ی بین مستصحب و آن اثر شرعی خواهد بود را اصل مثبت (1)...

جمعه، 24 ارديبهشت 1395

اَصْلِ تَأخُّر حادِث

این اصل شبیه استصحاب عدمی بوده، و از فروعات مبحث استصحاب است. مثلاً اگر دو چیز در خارج محقق و حادث گشته اما تاریخ تقدم و تأخر حدوث یكی بر دیگری...

جمعه، 24 ارديبهشت 1395

أصل عدم

همه چیز از عدم و نیستی به وجود آمده، و «هست» گردیده است. پس اصل، عدم هر چیز است تا وجودش ثابت گردد. بنابراین با اصل عدم حكم می‌كنیم. به نبودن...

جمعه، 24 ارديبهشت 1395

اَصْل

اصل در لغت به معنای پایه و ریشه است. و در اصطلاح پنج معنی برای اصل ذكر شده است: 1.اصل در برابر فرع، مثل: «الخمر اصل النبیذ»، یعنی حكم نبیذ از...

جمعه، 24 ارديبهشت 1395

اصحاب إجماع

در علم رجال در مورد برخی از اصحاب ائمه اطهار (علیهم السلام)‌ بین علماء اتفاق نظر وجود دارد مبنی بر اینكه هر روایتی كه از آنان به طریق صحیح نقل...

جمعه، 24 ارديبهشت 1395

اَصالَةُ الوَقْف

غزالی می‌گوید: برخی از معتزله می‌گویند: اصل در اشیاء (قبل از ورود شرع) بر اباحه است. در این مورد دسته‌ای قائل به حظر و جمعی قائل به وقف‌اند....

جمعه، 24 ارديبهشت 1395

اَصالَةُ العُمُوم

اصالة العموم از اصول لفظیه است. توضیح اینكه، هرگاه گوینده لفظ عامی را به كار برد، اما برای شنونده شك حاصل گردد كه آیا گوینده اراده‌ی عام كرده...

جمعه، 24 ارديبهشت 1395

اَصالَةُ عَدَمِ القَرینة

شیخ انصاری معتقد است: اصالة الحقیقه و اصالة العموم و اصالة الاطلاق و... از اقسام اصالة الظهور هستند، و برگشت اصالة الظهور به اصالة عدم القرینه...

جمعه، 24 ارديبهشت 1395

أصالَةُ عَدَمِ الإشْتِراك

از اصول لفظیه، اصل عدم اشتراك است. گاهی لفظی را برای چند معنی وضع می‌كنند: همانند لفظ «شیر» كه در فارسی برای حیوانی درنده، همچنین مایعی كه از...

جمعه، 24 ارديبهشت 1395

أصالَةُ الظُّهُور

كلمه یا كلامی كه معنای آن معلوم نبوده، بلكه مردد بین دو یا چند احتمال باشد، و ندانیم كه گوینده كدام را اراده كرده است.

جمعه، 24 ارديبهشت 1395