علم و دانش در دوره‌ی صفوی

یکی از دستاوردهای فرهنگی در عصر صفوی، گسترش، رشد و رونق حوزه علمیه شیعه در ایران است. اگرچه حوزه‌های شیعه در ایران از زمان امامان (علیهما السلام)...

پنجشنبه، 27 مهر 1396

فارسی‌نویسی در دوره‌ی صفوی

یکی از تحولات ادبی و مذهبی محسوس در دوره صفوی تألیف کتاب‌هایی به زبان فارسی یا ترجمه آنها از عربی بود که این امر متأثر از حرکت تبلیغی دینی بود...

پنجشنبه، 27 مهر 1396

تعیین عرض سیارات در نظریه‌ی بطلمیوس: مدل هندسی بدیع جمشید کاشانی برای حرکات سیارات پائینی

مدل کهن یونانی حرکت سیارات یکی از دستاوردهای برجسته در تاریخ علم است. موفقیت آن به عنوان مدل ریاضی برای پدیده‌ای پیچیده که وضع چند سیاره را در...

چهارشنبه، 26 مهر 1396

چشم مرموز «اس ۳۰۰» ایران هم رؤیت شد

علاوه بر نمایش غرورآفرین دستاورد جدید موشکی کشورمان به نام "خرمشهر" در رژه ۳۱ شهریورماه امسال نیروهای مسلح، سامانه های مهم دیگری نیز در این مراسم...

شنبه، 22 مهر 1396

کابوس ناوهای هواپیمابر آمریکا به «هایدرا» مسلح شد

در سالهای ۱۳۶۲ و ۱۳۶۳ که شرایط خاصی بر فضای جنگ حاکم بود، پس از مطالعه در زمینه ساخت وسائل پرنده هدایت‌پذیر و شناخت کاربرد و توانایی‌های آنها...

شنبه، 22 مهر 1396

ابن صاعد اندلسی و مفهوم علم در تمدن اسلامی

یكی از معدود دانشمندان مسلمان كه به طور استثنایی به داشتن نگاه تبیین‌گرایانه علمی و طبیعی شهرت دارد، قاضی صاعد اندلسی است. نام دقیق وی قاضی ابوالقاسم...

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

رابطه‌ای هدف از آموختن دانش با پیشرفت آن

چند نوع هدف برای آموختن علم می‌توان در نظر داشت: 1.علم برای علم، این كه آدمی تلاش می‌كند بداند تا دانسته باشد.

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

علوم شرعی و غیرشرعی از دیدگاه غزالی

نوشته حاضر گزارشی است از آنچه غزالی (450-505) در باب نخست كتاب احیاء العلوم درباره فضیلت علم و تقسیم آن به علوم شرعی و غیرشرعی بیان كرده است.

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

دیدگاه علمای عصر صفوی درباره‌ی احكام نجومی

پرداختن به دانش نجوم آن هم از زاویه قرآن و روایات و نیز از نگاه فقه و دیگر نگاه‌های اسلامی، مبحثی است كه در تمدن اسلامی پیشینه قابل توجهی دارد....

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

احكام نجومی و اغتشاش فكری- عقلی در تمدن اسلامی

بخش قابل توجهی از رویدادهای اختیاری در عالم انسانی، تابعی از نگرش‌های نجومی بوده و هست. این مسأله اولاً در تمام عالم مطرح بوده و ثانیاً در دنیای...

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

نفائس الفنون و مفهوم علم و تقسیمات آن

تقسیمات علوم در قرن‌های هشتم و نهم قدری فلسفی‌تر و صوفیانه‌تر، اما كلیشه‌ای و ساده بود. در این دوره، حكمت، یعنی محصول آنچه طی چند قرن شكل گرفته...

دوشنبه، 17 مهر 1396

همه‌ی علوم و یك علم

طبقه‌بندی علوم یكی از مباحث مهم و مورد توجه فلاسفه اسلامی بوده و هر كدام با زاویه دیدی كه تحت تأثیر آموزه‌های دینی، فلسفی، و تربیتی خود داشته‌اند...

دوشنبه، 17 مهر 1396

عمرو بن بحر جاحظ و نظام معرفتی علوم در قرن سوم هجری

ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ [م255] یكی از زبده‌ترین دانشمندان اسلامی است كه به دلیل داشتن تفكر معتزلی، نبوغ شگفت، و احاطه‌اش بر افكار و اندیشه‌های...

دوشنبه، 17 مهر 1396

مفهوم دانش در تمدن اسلامی

جستجو در مفهوم علم و دانش در كتاب‌های چند دانشی یا به اصطلاح دایرةالمعارفی در دنیای اسلام با تكیه بر كتاب عجایب المخلوقات طوسی. یافتن این حقیقت...

دوشنبه، 17 مهر 1396

بیماری نقرس از نگاه زکریای رازی

محمد زکریای رازی پزشک عالیقدر ایرانی در رساله‌ای که درباره‌ی بیماری نقرس به زبان عربی تألیف کرده، علل این بیماری را با توجه به طب قدیم شرح داده،...

سه‌شنبه، 4 مهر 1396

از ملاعلی قوشچی تا رجیومونتانوس

امروزه مسلم گردیده است که کوپرنیک در کتاب گردش ستارگان خویش، آنجا که از «تبدیلات خارج مرکز» بهره می‌گیرد، نظر به کتاب Epitome یا «تلخیص مجسطی»...

سه‌شنبه، 4 مهر 1396

زندگی نامه و کارنامه‌ی علمی کمال الدین ابن یونس موصلی

کمال الدین ابن یونس موصلی (551-639 قمری / 1156-1242 میلادی) ریاضی دان، فقیه شافعی مذهب، پزشک، فیلسوف و منطق دان نامداری بود که به رغم اهمیت و...

سه‌شنبه، 4 مهر 1396

خواجه نصیرالدین طوسی و علم و عمل موسیقی

چنانکه می‌دانیم علم موسیقی نزد علمای یونان باستان و نیز دانشمندان اسلامی شاخه‌ای از ریاضیات محسوب می‌شد.

سه‌شنبه، 4 مهر 1396

درسنامه‌ای در هیئت از خواجه نصیر

زبدة الهیئة منسوب به نصیرالدین طوسی، در میان متون فارسی علم هیئت دوره‌ی اسلامی از اهمیت بسزائی برخوردار است. بررسی شواهد تاریخی و نیز مقایسه‌ی...

سه‌شنبه، 4 مهر 1396

نظریه‌ی خورشیدی و قمری ابن شاطر: یک الگوی کوپرنیکیِ پیش کوپرنیکی

الگوهایی که ابن شاطر در کتاب نهایة السؤول برای توصیف حرکت‌های ماه و خورشید به دست داده است، غیر بطلمیوسی است. او در این دو الگو، فلک خارج مرکز...

سه‌شنبه، 4 مهر 1396