آتش‌افروزی و کوزه‌شکنی

از گذشته رسم بود که مردم در نوروز به یکدیگر آب بپاشند، چنان که کریستن‌سن در کتاب «ایران در زمان ساسانیان» می نویسد: «در روز اول (نوروز) مردم...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

افسانه‌ی یک شاهزاده

در میان اساطیر هندی افسانه ای که شباهت فراوانی با حماسه سیاوش دارد، بی گمان اسطوره رامه (رامایانه) و همسرش «سیتا» ست. مقدمه داستان این است که...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

زردی من از تو، سرخی تو از من!

یکی از کارهای مرسوم ایام عید و بلکه پیش از آن، سبزه سبزه کردن است؛ آن هم با بذرهای گوناگون و در شکل و شمایل متفاوت. در توجیه این رسم نیز باید...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

یادبود مرگ ایزد کشاورزی

یونانیان نیز همه ساله اندکی پس از درو، مراسمی به یاد بود مرگ این ایزد کشاورزی و رویش برگزار می کردند که آن را «آدونیا» می نامیدند. در این مراسم...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

دموزی و سیاوش

هرگاه با دیدی وسیع‌تر و از چشم اندازی رفیع‌تر به اساطیر ایرانی بنگریم و آنها را با اساطیر هند و اروپایی و نیز بین النهرین مقایسه نماییم، متوجه...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

فرمانروایی بر جهان مردگان

در مصر باستان که هم اکنون نیز شاهد آثار به جای مانده تمدن عظیم و پرشکوهش هستیم و به عقیده ویل دورانت تمدن و اساطیرش را از بین النهرین وام گرفته...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

خواهر حسود

با حمله اقوام سامی به بین النهرین، سومریان شکست می خورند و «اکدیان» قدرت را در دست می گیرند؛ آنها عناصر دین سومر را می پذیرند و تنها نامها را...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

ذهن اسطوره‌ای مردمان باستانی

سومریان که احتمالاً از حدود هفت هزار سال پیش در میان رودان (بین النهرین) اقامت گزیدند، مردیم کشتگر بودند و از این رو در ساختن کانالهای آبی و...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

حاجی فیروزه، سالی یک روزه!

شاید برای بسیاری از ما ایرانیها یا کسانی که با فرهنگ و آیین و رسوم ما تا حدودی آشنایی دارند، بارها این سئوال مطرح شده باشد که عید نوروز و آیینهای...

يکشنبه، 15 ارديبهشت 1392

میل پرواز

انسان را می توان می توان کاملترین پیوند دهنده ی میان آسمان و زمین نامید؛ در بندهش، انسان پس از آسمان، زمین، گیاه و حیوان ششمین و آخرین آفرینش...

يکشنبه، 25 فروردين 1392

دستی بر آسمان و دستی بر زمین

غوطه زدن در آب، رمز رجعت به حالت پیش از شکل پذیری و تجدید حیات کامل و زایشی نو است (1)، در آب، همه چیز «حل می شود»، هر «شکلی» مضمحل و منحل می...

يکشنبه، 25 فروردين 1392

شباهت های سیمرغ و ابر در اسطوره

بازتاب اسطوره ی درمان بخشی آب را در ادبیات حماسی ایران می توان پرنده ی افسانه ای، سیمرغ، دانست؛ در اوستا و مینوی خرد دو جایگاه را محل تجمّع ابر...

يکشنبه، 25 فروردين 1392

آب: پیوندگاه آسمان و زمین

در این جستار، عنصر آب را در دو بعد زمینی و آسمانی مورد بررسی قرار داده ایم و به تحلیل ویژگیهای آن پرداخته ایم. آب واسطه ای روحانی برای ارتباط...

يکشنبه، 25 فروردين 1392

درخت زندگی

از دورترین ایام، تصویر مثالی درخت به مثابه آینه ی تمام نمای انسان و ژرف ترین خواسته های اوست. این تصویر مثالی زاییده ی انبوهی رمز است که در شاخه...

پنجشنبه، 22 فروردين 1392

ستون های اسطوره ای

ستون در حقیقت صورت مدرنیته و نمادین تر درخت است و همانند درخت می توان آن را رمز محور کیهان گرفت؛ این رمز «تقریباً» درهمه مکانهای قدسی یافت می...

پنجشنبه، 22 فروردين 1392

کوه در اساطیر

کوه یکی از نمادهای پیوند آسمان و زمین است. و در میان پیونددهندگان آسمان و زمین (کوه، درخت، ستون، طناب، نردبان، آب) به لحاظ ارتفاع و قداست. از...

پنجشنبه، 22 فروردين 1392

زن، زمین، کشاورزی

پیش از کشف برزیگری توسط انسان بدوی و پی بردن او به تناسب و تطبیق میان اعمال جنسی و باروری با مراحل مختلف برزیگری و رویش گیاه، انسان اینگونه می...

پنجشنبه، 22 فروردين 1392

رویای بازگشت به آسمان

اساطیر موسوم به «نوستالژی بهشت» را می توان به دو مقوله تقسیم کرد؛ یک مقوله ی اسطوره هایی که از خویشی بینهایت نزدیکی که در آغاز، میان آسمان و...

پنجشنبه، 22 فروردين 1392

پیوند آسمان و زمین

به اسطوره ی زن و مرد نخستین، در اساطیر غالب ملل و باز تاب آن در حماسه های مشهور می توان برخورد. از دیدگاه انسان ابتدایی، زن و مرد نخستین نیز...

چهارشنبه، 21 فروردين 1392

ملکوت و ماده

همان مشاهده ی ساده ی طاق آسمان کافیست که حسی آمیخته از استعلا، عظمت، ابهام، عدم دستیابی و در نهایت تقدس را به ذهن انسان بدوی القاء کند. اما زمین،...

چهارشنبه، 21 فروردين 1392