خرد، اسطوره و سفر در شاهنامه

ایرانیان سفر کردن را موجب دانایی و پختگی می دانند. این مفهوم در قالب ضرب المثل رایج از زبان حافظ « بسیار سفر باید تا پخته شود خامی» هنوز خود...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

سازگاری اسطوره و خرد در اخلاق

در اسطوره های ایرانی ارزش ها و مفاهیم اخلاقی و خردپسند و صفات و مفاهیم ضداخلاقی و ناپسند در قالب موجوداتی اهورایی و اهریمنی ظاهر شده اند. امشاسپندان،...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

پاداش خردورزی در شاهنامه

مفاهیم و باورها در شاهنامه تحت تأثیر جهان بینی حاکم بر آن از خرد و اسطوره تشکیل شده اند. فرهنگ و نگرش دو سویه ی خردورز و معنویت گرای ایرانی در...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

خواب و بیداری خرد

در بخش های مختلف شاهنامه شهریاران، پهلوانان، وزیران، زنان و حتی دژخردان، حقایقی را در خواب می بینند و آگاهی هایی به دست می آورند که فراتر از...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

خردمندی عوامل و عناصر طبیعی در شاهنامه

بخشی از خرد اسطوره ای طبیعت در عواملی چون درخت و گیاه، آب، آتش، چشمه، ماه و خورشید، طاق بشکسته ی هوشیار، جوشن شنوای رستم و نمونه هایی از این...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

نبرد با طبیعت دژخرد در شاهنامه

در شاهنامه مواردی دیده می شود که طبیعت دژخرد و بدکردار می شود و به یاری اهریمن و نیروهای اهریمنی می شتابد. مار، اژدها، گرگ درنده، شیر تدبیرگر،...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

اسارت خواهران در شاهنامه

در شاهنامه از حضور زنان تا زمان پیروزی ضحاک بر جمشید خبری نیست. اگرچه انتساب نقش پدری به کیومرث ( پدر سیامک)، سیامک ( پدر هوشنگ) و هوشنگ ( پدر...

شنبه، 23 فروردين 1393

اسطوره های خردمند طبیعت در شاهنامه

در اساطیر ایران طبیعت و همه ی موجودات آن مانند انسان، جاندار، خردمند و دارای شعور و اراده اند. این نگرش بنیادی که به شکلی دگرگون در عرفان نیز...

شنبه، 23 فروردين 1393

زنان مثبت شاهنامه

در ناخودآگاهی جمعی انسان ها، صورت های مثالی و الگوهای کهن ثابت و مشترکی وجود دارد که موجب شکل گیری نشانه ها و نمادهای بسیاری در اساطیر، مذاهب...

شنبه، 23 فروردين 1393

زنان منفی شاهنامه

در شاهنامه زنان اغلب کارکردی مثبت و زاینده دارند، ولی زنانی هم با چهره ای پلید، ویرانگر و فریبنده ظاهر می شوند که هدف آن ها فریفتن شهریاران و...

شنبه، 23 فروردين 1393

پیوند خرد و اسطوره در هفت خوان پهلوانان

گذار از مراحل دشوار و پشت سر نهادن سختی ها برای رسیدن به آرمانی بزرگ، در شاهنامه فراوان دیده می شود. در این میان هفت خوان رستم و اسفندیار از...

شنبه، 23 فروردين 1393

وزیران خردمند و دژخرد شاهنامه

در شاهنامه معمولاً در کنار شاهان و شاهزادگان، وزیران و رایزنانی حضور دارند که سمبل خرد و دانایی محسوب می شوند. فردوسی اغلب آنان را می ستاید و...

شنبه، 23 فروردين 1393

پیوند خرد و اسطوره در داستان زال

فردوسی در اثر ارزشمند خود با دستمایه ای از خرد و اسطوره پهلوانانی را می پرورد که با وجود ناسازگاری ظاهری با علم و منطق و غیرمعمول بودن بسیاری...

شنبه، 23 فروردين 1393

پیوند خرد و اسطوره نزد کیانیان

فریدون ششمین شهریار شاهنامه است. او پس از این که توانست ضحاک ماردوش، پلیدترین پادشاه ایران، را به بند بکشد بر تخت شاهی نشست. پدرش آبتین و مادرش...

شنبه، 23 فروردين 1393

پیوند خرد و اسطوره نزد ساسانیان

در نبرد خسروپرویز با بهرام چوبینه، هنگامی که شهریار در آستانه ی شکست نهایی قرار دارد به سوی غار تنگی در کوه می گریزد. کوه مکانی اسطوره ای محسوب...

شنبه، 23 فروردين 1393

پیوند خرد و اسطوره نزد پیشدادیان

در اساطیر ایرانی کیومرث اولین انسانی است که اهورامزدا آفرید. نام او در اوستا « گیه مرتن» و در پهلوی « کیومرث» یا « گیوک مرت» به معنی جاندار میراست....

شنبه، 23 فروردين 1393

ضحاک: نماد پیوند دژ خردی و اسطوره

در اوستا اژدهای سه کله، سه پوزه و شش چشمی وجود دارد که می خواهد مردمان را نابود کند و بر زمین تسلط یابد. این اژدها در جریان دگرگونی اسطوره ها...

شنبه، 23 فروردين 1393

اسطوره در شاهنامه

واژه ی اسطوره - برخلاف واژه ی خرد که در شاهنامه کاربرد فراوانی دارد - در این اثر ارزشمند به کار نرفته و فردوسی تعریف روشنی از آن نداده است. ولی...

شنبه، 23 فروردين 1393

پیوند خرد و اسطوره در شهریاری

شاهنامه شرح مفاخر و محاسن شاهان و جهانداران و توصیف قدرت، ثروت و شوکت آنان نیست. سراسر شاهنامه آموختن درس داد و دادگری به شهریاران است. شاهنامه...

شنبه، 23 فروردين 1393

خرد در شاهنامه

فردوسی که خود بیش از هرکسی قدر گوهر یکدانه اش را می داند، در آغاز باشکوه شاهنامه هیچ پادشاه، پهلوان، امیر و یا وزیری را شایسته ی ستایش نمی داند....

شنبه، 23 فروردين 1393