سبب‌سوزی در بیان مثنوی

مولانا بارها در مثنوی به این نکته اشاره کرده است که خوردن مانع جوشش‌های ذهن و فکر است: «وقت لقمان است‌ای لقمه برو». در این ابیات به همان معنا...

شنبه، 19 تير 1395

چشش، کشش، کوشش

همیشه اصل، فرع خود را می‌جوید. این سنت الهی است؛ مثلاً از بازگشت اجزاء به اصل خود، وضع ذرات آب است. باد می‌وزد و این ذرات را به صورت بخار و بعد...

شنبه، 19 تير 1395

گفت‌وگو با مهرانگیز هستی در مثنوی

ای یار عزیز و مهربان و‌ای کسی که در دل‌ها محبت می‌کاری! من بدون دیدار تو لحظه‌ای آرام و قرار ندارم. هنگام روز، مایه‌ی روشنی و تلاش و تاب و توانم...

شنبه، 19 تير 1395

سبب‌سازی و سبب‌سوزی حق در مثنوی

پادشاه جهود، آتشی بر پا کرده و بتی در کنار آتش نهاده بود و می‌گفت: هر کس به این بت سجده نکند به آتش انداخته می‌شود. زنی را با فرزندش آورد و فرزند...

شنبه، 19 تير 1395

بانگ اَلست در بیان مثنوی

«ذوق»، نخستین ادراکات ما از عالم معناست. «أَلَسْتُ» اشاره به آیه 172 سوره اعراف است که در ازل همه آفریدگان؛ خدایی خدا را قبول داشته‌اند. مولانا...

شنبه، 19 تير 1395

بانگ اضداد و عدل الهی در مثنوی

مولانا دوگونه آدمی را به آهن و کاه تشبیه می‌کند: مردِ راه حق مثل آهن فقط مجذوب حق می‌شود و ان‌که در راه حق نیست هر کششی او را می‌رباید. «پهلوی...

شنبه، 19 تير 1395

شرح خانه‌ی غیب در مثنوی

مولانا در این ابیات، هستی مطلق شاه و تجلی او در عالم صورت، یا رحمت حق و قهر حق را به صورت دو جریان موازی در کنار یک‌دیگر می‌آورد. «محو» همان...

شنبه، 19 تير 1395

مست شراب ربانی

رفتن ما رفتن جسم و قدم نهادن و برداشتن نیست. لذت این سیر هم جنبه‌ی صوری ندارد، زیرا سیر و سلوک عرفانی، روحانی است و حرکت با پای روح است و هر...

شنبه، 19 تير 1395

خط حفاظتی پروردگار در مثنوی

سخن در مورد کرامت شیبان و معجزه‌ی هود، برای بیان این حقیقت است که در پناه حق و واصلان می‌توان از بسیاری بلاها در امان بود. برای مولانا این حقیقتی...

شنبه، 19 تير 1395

نیایش و تسبیح موجودات در مثنوی

درخت‌زار و چمن‌زار، بدون زبان، شکرِ آب و شکرِ عدالت بهار نو رسیده را می‌گویند. طبیعت جامه‌های نو پوشیده و خرامان و رقص‌کنان و عطرافشان جلوه‌گری...

شنبه، 19 تير 1395

نوازش‌های پنهانی پروردگار در نگاه مثنوی

این دیگر چه حکمتی بود که من قبله و کان مراد خویش را بیرون از خانه پنداشتم و بدین‌سان هم گراه شدم و هم وقتی به گنج در خانه‌ام پی بردم شادمان شدم....

شنبه، 19 تير 1395

معیّت حق با بنده و بنده‌ی آگاه با حق

این‌که خداوند در هر لحظه‌ای همراه بندگان است، حقیقتی است که فقط می‌توان با سلوک حقیقی دریافت. چگونه امکان دارد که من به اسرار معیت خداوند واقف...

دوشنبه، 14 تير 1395

پرتو إفاضات کمالیه حضرت حق در بیان مثنوی

منظور این است که کمال و جمال و قدرت مخلوقات، مدد و جلوه‌ای از کمال و جمال و قدرت حق است. فاعل مطلق یقیناً از صورت مادی منزه است. صورت در ست او...

دوشنبه، 14 تير 1395

قدرت و خلاقیت پروردگار در نگاه مثنوی

صانع منزه از صورت، صورتی می‌آفریند و کالبدی با حواس و آلات مختلفه پدید می‌آورد تا آن صورت، مطابق استعداد خدادادی خود، کالبد را به انجام نیک و...

دوشنبه، 14 تير 1395

تراوشات عشق الهی از نگاه مثنوی

وقتی که حضرت حق، گنجینه‌های زمین را تا طبقه هفتم آسمان به انسان کامل بخشیده بود، انسان کامل بدان گنجینه‌ها توجهی نکرد و عرض کرد: پروردگارا! من...

دوشنبه، 14 تير 1395

تجلی‌گاه عشق در بیان مثنوی

خانه‌ی دل عارفان بالله از هرگونه نیاز غیر الهی و خواطر نفسانی خالی است و چشم دلشان از جمیع حجاب‌ها مبرّا شده است. از این رو دلشان تجلی‌گاه عشق...

دوشنبه، 14 تير 1395

نقاش ازل در مثنوی

آن نقاش ازل که بی‌نشان و بی‌چون و چند است، لحظه به لحظه بر صفحه‌ی اندیشه آنان نقوشی می‌نگارد و پاک می‌کند. چه بر لوح ضمیر انسان دائم احوالی متفاوت...

دوشنبه، 14 تير 1395

خواهش‌های عارفانه و عاشقانه از خدا در مثنوی

عارف بالله از خداوندی که برای خلایق شناخته شده است، درخواست‌های فراوان می‌کند و می‌گوید:‌ ای خدایی که در گرما و سرما و در همه حال، ناظر و مراقب...

دوشنبه، 14 تير 1395

مناجات بنده با پروردگار در مثنوی

قضیه‌ی وامدار بودن آن غریب، دهان به دهان گشت و مشهور شد. و جوان‌مردِ محل از درد آن غریب ناراحت و متأثر شد. آن جوان مرد برای تأدیه‌ی وام غریب...

دوشنبه، 14 تير 1395

خدا با شماست

جمع دزدان بی‌آن‌که سلطان محمود را بشناسند بدو گفتند: ‌ای یار مورد اعتماد، به هر حال تو نیز طبعاً هنر و خاصیتی داری، بگو ببینیم در چه رشته‌ای...

دوشنبه، 14 تير 1395