از نظر مولانا درک حقیقت هستی، فنای خودی‌هاست

شگفت این است که تو از من جدا نیستی، ولی نمی‌دانم من کجا هستم و تو کجایی؟ چنان که در آیه‌ی 4 سوره «حدید» مقام معیت الهی بیان شده است: (... وَهُوَ...

جمعه، 29 مرداد 1395

ادراک و شعور بندگی جمادات و گیاهان در مثنوی

رود نیل، جدا کردن اهل حق و اهل باطل را از خداوند آموخته است که راه این گروه سبطیان را در دریا گشود و نجاتشان داد و راه آن گرو قبطیان را بست و...

جمعه، 29 مرداد 1395

ارزش دنیا و سرمایه این جهان در کلام مولوی

اگر مال دنیا را داشته باشی و بار آن را به خاطر دین بر دوش بگیری و آن را در راه دین به کار ببری، خوب است. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)...

جمعه، 29 مرداد 1395

تعامل مولانا با نهادهای قدرت و سیاست در قونیه

چرایی همدلی و همراهی مولانا جلال الدین محمد بلخی با حاكمان سلجوقی و دست نشاندگان مغول در آناتولی در خلال غارت پایتخت خلافت اسلامی، پرسشی است...

پنجشنبه، 31 تير 1395

جبرگرایی یا فرار از مسئولیت در نگاه مثنوی

امیران در برابر حجت و دلیل سلطان مبنی بر شایستگی ایاز (انسان کامل) به بهانه‌های جبریانه تمسک جستند و گفتند: این درک و هوش و ذکاوت ایاز از عنایات...

چهارشنبه، 30 تير 1395

راز و نیاز نی با میناگر هستی در مثنوی

ای آموزگار هستی! ما که هستیم که قادر باشیم اندیشه‌های نیک داشته باشیم!‌ای عزیز من! بیا طالعم را سعد کن و مرا از طالع نحس به طالع سعد برگردان...

چهارشنبه، 30 تير 1395

نقد بددلی و تردید و فتنه‌ی اختیار در مثنوی

اگر لطف ازلی خدا شامل حال انسان شود، چگونه ممکن است که در برابر جاذبه‌ی حق چنین بددلی و بد گمان شود؟‌ای خداوندی که دادرسِ دادخواهانی! فریاد از...

چهارشنبه، 30 تير 1395

عشق، درمان جبر و اختیار از نگاه مثنوی

مولانا می‌گوید: بحث و مناقشه درباره‌ی جبر و اختیار ره به جایی نمی‌برد و کسانی هم که کوشیده‌اند تا این مسئله را با قیل و قال حل کنند بیهوده جان...

چهارشنبه، 30 تير 1395

جفّ القلم بما هو کائم در بیان مثنوی

به دنبال تفسیر حدیث «ما شاء الله کان»، به تفسیر حدیث «جفّ القلم بما هو کائن؛ قلم قضای حق، آن‌چه را باید باشد، نوشته است.» این قلم نوشته: طاعت...

سه‌شنبه، 29 تير 1395

جبر و اختیار و مشیت حضرت حق در مثنوی

حرکت موجودات عالم که نمود حقیقت است نمی‌تواند انسان ژرف‌بین را دچار حیرت عارفانه کند. اگر می‌خواهی به حیرت عارفانه برسی باید حقیقت را منهای صورت‌ها...

سه‌شنبه، 29 تير 1395

قضا و قدر و مختار بودن انسان در مثنوی

دزدی به داروغه شهر گفت:‌ ای امیر! جرمی که مرتکب شده‌ام از تقدیر خدا بود. داروغه گفت:‌ ای نور دیده! کیفری هم که من می‌دهم از تقدیر خداست. چرا...

سه‌شنبه، 29 تير 1395

قضای الهی و دگرگونی عوامل طبیعی در مثنوی

کو آن انسانی که در این جهان به هنگام ظاهر شدن خشم و شهوت، خویشتن‌داری کند تا جان خود را فدای او کنم. گفت: چنین انسانی پیدا نمی‌کنی، مگر خدا بخواهد....

سه‌شنبه، 29 تير 1395

غفلت و قضای الهی در مثنوی

غفلت، در این جا غفلت از سیر به سوی حق و اشتغال به دنیاست. آنها که از غم جهان دیگر غاقل‌اند در این دنیا غرق می‌شوند و هر یک به گوشه‌ای از آن می‌چسبند....

سه‌شنبه، 29 تير 1395

اختیار و مسئولیت انسان از نگاه مثنوی

در نظر مولانا انسان هرچه می‌کند به مشیت حق است، اما مولانا این را جبر نمی‌داند و انسان را تا حدی مختار و مسئول اعمال خود می‌بیند. مولانا می‌گوید:...

سه‌شنبه، 29 تير 1395

تجلیات غیبی روح متعالی در مثنوی

آن‌چه مولانا در قصه طولانی دقوقی بیان می‌کند، رؤیای پرماجرایی به نظر می‌رسد که وقوع آن در عالم حس پذیرفتنی نیست و گویی مولانا برای بیان عوالمی...

سه‌شنبه، 29 تير 1395

قضای الهی و مسئول بودن انسان در نگاه مثنوی

شخصی از مولانا می‌پرسد: تناقض میان این دو حدیث را چگونه باید حل کرد: حدیث اول این‌که پیامبر فرمود: «و لا رضا بالکفر بعد الاسلام؛ راضی شدن به...

سه‌شنبه، 29 تير 1395

قضای الهی در مثنوی

مولانا به اندیشه‌ی قضای الهی اشاره می‌کند و می‌گوید: قضای الهی هر توانایی در هستی را محو می‌کند و بر همه چیز غالب است. به مثلی از عرب‌ها اشاره...

يکشنبه، 27 تير 1395

رضا به قضای الهی و معرفت شهودی در مثنوی

در این ابیات بحث در مورد رضا به قضای الهی و سالکانی است که در این دنیا نسبت به مشیت الهی اعتراضی نمی‌کنند ولو در قالب دعا و خواستن از پروردگار....

يکشنبه، 27 تير 1395

مشیت فراگیر حق در مثنوی

همه چیز به مشیت حق بستگی دارد و هیچ یک از دلایل و ضوابطی که ما برای دنیای خودمان داریم نمی‌تواند معیار کارهای خدا باشد. لطافت و نرمی آب از ذات...

يکشنبه، 27 تير 1395

تقدیر الهی در مثنوی

«شب»، همان عالم اسرار ازلی است. حیله‌ها و مکرها تدبیرها و نقشه‌هایی است که ما در این هستیِ محدودِ خود، پدید می‌آوریم و به آن دل می‌بندیم. تدبیرها...

يکشنبه، 27 تير 1395