مولانا و نهفتگی اضداد در دل یک دیگر

ای دریای خوشی، ای آن که هوش‌ها را در بیهوشی‌ها قرار داده‌ای، ای آن که بیداری را در خواب قرار داده‌ای و آرامش دل را به پریشانی دلی بسته‌ای و از...

شنبه، 30 مرداد 1395

نسبیت امور در نظام هستی از نگاه مثنوی مولوی

در این دنیا که دار تزاحم و کمیاب است، همه‌ی امور نسبی است و هیچ پدیده‌ای مطلق نیست. از این رو، جمیع خیرات و شرور نیز در این جهان، بر نسبیت‌‌ها...

شنبه، 30 مرداد 1395

مولانا و مسئله تأثیر و تأثر و نسبیت امور در جهان

شرح موضوع با زبان حکایت از این قرار است: پادشاهی یک پسر جوان و هنروری داشت. پادشاه در خواب دید که جوانش مُرد و شراب صاف عالم او دُردآلود شد؛...

جمعه، 29 مرداد 1395

مولانا و تأثیر عوامل غیبی در زندگی روحانی و معنوی

در این ابیات مولانا از عوامل پنهانی سخن می گوید که زندگی روحانی و معنوی ما را تقویت می‌کند و کاریز پنهان، همان سرچشمه‌ی تأثیر روحانی است. ای...

جمعه، 29 مرداد 1395

مثنوی و حقائق الهی در هستی

مولانا در مثنوی، بارها سنگ‌‌ها و موجودات بی‌جان را متأثر از حقایق الهی شمرده است. مسجد قبا به ظاهر جماد بود و روح و ادراک نداشت، اما مسجد منافقان...

جمعه، 29 مرداد 1395

عالم غیب در مثنوی معنوی

مولانا اعتقاد دارد به این که آن چه در آفرینش و جهان مادی می‌بینیم، یک صورت مادی و ظاهری دارد که فناپذیر است، اما در عالم غیب هم صورت دیگری دارد...

جمعه، 29 مرداد 1395

قانون تنازع بقا یا آکل و مأکول در مثنوی

مولانا قانون تنازع بقا را ابتدا در پهنه طبیعت و موجودات محسوس مطرح می‌کند و سپس آن را به پدیده ‌های نامحسوس ذهنی و روحی نیز تعمیم می‌دهد و می‌گوید:...

جمعه، 29 مرداد 1395

سراسر هستی و این جهان خاکی، جلوه گاه جمال الهی است

مولانا می‌گوید: وقتی که انسان در عشق حق مستغرق شود، همه جهان آینه حق می‌شود و او به هر چیز درنگرد خدا را بیند. خداوند یکتا هر شش جهت جهان را...

جمعه، 29 مرداد 1395

روح مجرّد قدسی در بیان مولوی

پرنده‌ای در آسمان جهان غیب به پرواز در می‌آید و سایه‌اش روی زمین این جهان می‌افتد. جسم، سایه‌ی سایه‌ی دل است، جسم کی تواند هم شأن دل و روح مجرد...

جمعه، 29 مرداد 1395

در نگاه مثنوی جمادات هم، شنوا و گویایند

وقتی که حضرت سلیمان(ع) به ساختن مسجد الاقصی پرداخت، بنایی ساخت که مانند کعبه، پاک و شریف بود و مانند منا فرخنده و خجسته. آن بنای مسجد، مانند...

جمعه، 29 مرداد 1395

حرکت جوهری زنجیره‌های تکوین در مثنوی

همه‌ی مراتب وجودی جهان جلواتی از مرتبه عالم الوهیت است. از مرتبه عالم الهی، موجودات با اشتیاق تمام، دسته دسته به عالم محسوسات قدم می‌نهند. در...

جمعه، 29 مرداد 1395

حکمت آفرینش در مثنوی معنوی

توجه داریم که مولانا بحض دقیقی از حکمت آفرینش را بر زبان شاه و غلام او نهاده است که اعتراض و اعمال ظاهری ما، جوهر انسان را اصلاح می‌کند و حتی...

جمعه، 29 مرداد 1395

حاکمیت اصل تضاد در جهان هستی از نظر مولانا

در ابیات بعدی جان سخن این است که هر یک از این مفاهیم این جهانی و آن جهانی، در هستی جایی برای خود و مناسب خود دارد و کار خود را می‌کند. کلاغ در...

جمعه، 29 مرداد 1395

چشم حسی و چشم باطنی در مثنوی

در مثنوی این بحث به تکرار آمده است که هستی یک جلوه‌ی مادی و خاکی دارد و یک حقیقت جاودانه و روحانی. عقل- پیوسته به عقل کل- حقیقت را می‌جوید و...

جمعه، 29 مرداد 1395

جهان تجاذب و جذبه الهی در بیان مثنوی

همه‌ی کائنات باطل‌اند و مرا به سوی خود جذب می‌کنند، زیرا هر موجود باطل، باطل دیگر را به سوی خود می‌کشد، چرا که همه‌ی ذراتی که در این زمین و آسمان...

جمعه، 29 مرداد 1395

توصیف عالم غیب و راه ارتباط با آن در مثنوی

سخن از عرصه‌ی لایتناهی عالم غیب است؛ مرتبه‌ای که روح انسان آگاه در آن اسباب و علل مادی را از هم می‌درد و ادراک او نیازی بدین عوامل ندارد و آن...

جمعه، 29 مرداد 1395

تجانس و همگنی روحی و باطنی از نگاه مولانا

بحث مناسبت‌های روحی و تجانس باطنی در کلام مولانا مکرر آمده است و تعبیر «جنس» در برابر «ناجنس» برای این معنا، در مثنوی شواهد بسیاری دارد. به نظر...

جمعه، 29 مرداد 1395

باطن هستی یا عالم غیب در مثنوی

هستیِ حقیقی همان است که ما آن را با حواس ظاهری درک نمی‌کنیم و نمی‌بینیم. دریایی که زیر کف پنهان است، بادی که غبار را بر می‌انگیزد، به همین ترتیب...

جمعه، 29 مرداد 1395

تجانس و تجاذب اشیا در بیان مولانا

این اصل بدیهی را باید بدانیم که در نظام آفرینش هر پدیده خوب، خوب دیگر را به سوی خود‌می کشد و جذب‌ می‌کند. طبعاً هر پدیده بد و زشت نیز هم جنس...

جمعه، 29 مرداد 1395

باد، مجری فرمان‌های قهر و لطف حق

یاد به عنوان یک جلوه قدرت حق مطرح است که گاه در راه قهر به کار می‌افتد و گنه‌کاران قوم عاد را بر می‌گیرد و بر زمین می‌کوبد (آیه‌ی 6 سوره‌ی الحاقه)...

جمعه، 29 مرداد 1395