شرح نیایش عاشقانه در مثنوی

زین پس ما از تو‌ای خدای کریم، فقط بینشی می‌خواهیم که با تکیه بر آن دیگر خس و خاشاک اوهام و شکوک، دریای حقیقت را در نظرمان نپوشاند؛ چنان‌که ساحران...

دوشنبه، 14 تير 1395

در نگاه مثنوی خیرات و شرور مطلق نیستند

شاه گفت: احسانی که در جای خود صورت گیرد خوب است. حال اگر می‌خواهی نیکی کنی در جای مناسبش نیکی کن. چنان‌چه در بازی شطرنج مهره‌ی شاه را در خانه...

دوشنبه، 14 تير 1395

نرد بازی پروردگار با نااهلان در بیان مثنوی

از حقایق با اینها سخن مگو، بازگرد و از رنج‌های آن فقر بگو، که اینها جز زندگی رنج‌آور این جهانی چیزی نمی‌فهمند. چشمه‌ی رحمت بر این گروه حرام شد....

دوشنبه، 14 تير 1395

دیدن قدرت حق و شناخت در بیان مثنوی

در این جهان مادی هر چیزی خاصیت و کاربردی دارد، اما اگر مشیت و قدرت حق ایجاب کند، آن خاصیت معکوس می‌شود. نان که باید گرسنگی را رفع کند و جوشنِ...

دوشنبه، 14 تير 1395

محو و فناء فی الله در مثنوی

«آتش جان» شعله‌ای است که از جان آگاه از اسرارِ حق، زبانه می‌کشد و هستی فردی و این جهانی سالک را فنا می‌کند؛ فنای محض. حتی بحث و گفت‌وگو از حقیقت...

دوشنبه، 14 تير 1395

شرح جلوه‌های گوناگون قدرت حق در مثنوی

خداوند متعال همیشه با دو صفت متضاد خافض و رافع بر جهان و جهانیان تجلی می‌کند. جهان ما با این دو بال (اسم خافض و رافع) در فضا به صورت متعادل قرار...

دوشنبه، 14 تير 1395

هستی حقیقی و حقیقت هستی در مثنوی

«عدم» در کلام مولانا مکرر به معنای هستی ماورای ماده به کار می‌رود، که در نظر او هستی حقیقی و حقیقت هستی است. محمود عدم، همان هستیِ حقیقی است...

دوشنبه، 14 تير 1395

آموخته و پر دوخته

کبوتری که بر بام خانه تو عادت کرده لازم نیست آن را به سوی خود بخوانی. حتی اگر او را از خود برانی گویی که بال‌هایش را به بام خانه‌ی تو دوخته‌اند....

يکشنبه، 13 تير 1395

تأثیر کشش الهی در بیان مثنوی

سخن از تأثیر قدرت و لطف حق است که به اسباب و عوامل ظاهر نیاز ندارد. جذب و کشش پروردگار به آثار و اسباب ظاهر نیز مربوط می‌شود، اما رابطه آن ظاهر...

يکشنبه، 13 تير 1395

حقیقت برین در مثنوی

خردمندان طالب حقیقت‌اند؛ گرچه حقیقت از دیدگان اهل ظاهر نهفته است و آنان نهفتگی را با نبودن اشتباه می‌گیرند. در ابیات بعد مولانا امور و اشیائی...

يکشنبه، 13 تير 1395

حجاب فعل الهی در بیان مثنوی

حق تعالی آن سنگ را سپر خود کرده و آب آبی رنگ را از آن روان ساخته است. همان‌طورکه حضرت حق، بی‌دریغ و بی‌هیچ سستی، نور بینایی را از چشمه‌ی چشم...

يکشنبه، 13 تير 1395

راز سخن گفتن در مثنوی

خوبی و زیبایی روح از جمال معنویت مطلق است و رشک نسبت به چنین جمالی مانند رشک عقل نسبت به جلوه‌های معنویت و حقیقت مطلق است. عقل در این جا عقل...

يکشنبه، 13 تير 1395

مثنوی و شراب حلم الهی

پروردگار به حال همه ما توجه دارد، اما حلم او مانع ظاهر کردن نتایج اعمال ماست. در قیامت چه کسی می‌تواند گنه‌کاران را شفاعت بکند، جز حلم پروردگار،...

يکشنبه، 13 تير 1395

مثنوی و سرمه توحید

حضرت حق فرمود: قسم به علم مبین‌ام که تو را قابض ارواح آدمیان کنم. عزرائیل گفت: پروردگارا، اگر گلوی مردم را به هنگام مرگ بفشارم دشمنم شوند. خداوند...

يکشنبه، 13 تير 1395

توحید حقیقی از نگاه مثنوی

مولانا برای تبیین موضوع به داستان عاشقی که در نزد معشوق خود کارها و خدماتی که در راه عشق او انجام داده بود، اشاره می‌کند و می‌گوید: دعوی عشق...

يکشنبه، 13 تير 1395

شرح رابطه‌ی باطنی عاشق و معشوق در مثنوی

در مکتب مولانا رابطه‌ی عاشق و معشوق یک‌طرفه نمی‌باشد و این طور نیست که فقط عاشق، خواهان معشوق باشد و معشوق، بی‌نیاز او گردد و رخ برتابد، بلکه...

يکشنبه، 13 تير 1395

توصیف عاشقانه حق در مثنوی

سخن از غمزه‌های عقل‌سوز الهی و تجلی عالم غیب است. مولانا می‌داند که آن‌چه می‌خواهد بگوید در لفظ نمی‌گنجد. «مرا در دوخته است» یعنی مرا از حرکت...

يکشنبه، 13 تير 1395

حیرت‌زدگان تجلی حق در بیان مثنوی

«خواص» مردان کامل و واصل‌اند که می‌توانند از اسرار حق سخن بگویند و از این اقیانوس، جان به در ببرند، زیرا «محو» در حق‌اند و وجود خودی ندارند که...

يکشنبه، 13 تير 1395

مثنوی و عدم امکان فهم حقیقت

«بی‌چون»، همان پروردگار است که ادراک رحمتش ممکن نیست و ما فقط می‌توانیم «اثر» آن را دریابیم. ماهیت و حقیقت رحمت حق را فقط خود او می‌داند. اوصاف...

يکشنبه، 13 تير 1395

رویارویی حق و باطل در مثنوی

مولانا با استناد به آیه‌های 67 و 68 سوره طه، می‌گوید: دل موسی در برابر ساحران فرعون از بیم لرزید، به او گفتیم: نترس که تو بر آنها چیره خواهی...

يکشنبه، 13 تير 1395