فرمانروایی ابوسالم المستعین (760-762ق) در مراکش

توطئه علیه خانواده

در حالی که شراره‌های جنگ همچنان بین منصوربن سلیمان و فودودی برافروخته بود، ابوسالم ابراهیم بن علی، دیگر مدعی تاج و تخت، در جبل غماره اعلام استقلال کرد و در سال 760ق. خود را به فاس
سه‌شنبه، 4 ارديبهشت 1397
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: علی اکبر مظاهری
موارد بیشتر برای شما
توطئه علیه خانواده
 توطئه علیه خانواده

نویسنده: یونس فرهمند

در حالی که شراره‌های جنگ همچنان بین منصوربن سلیمان و فودودی برافروخته بود، ابوسالم ابراهیم بن علی، دیگر مدعی تاج و تخت، در جبل غماره اعلام استقلال کرد و در سال 760ق. خود را به فاس رساند و با وعده و جلب‌نظر نظامیان و سرداران هر دو گروه چون حسن بن عمر و مسعودبن رحو حکومت را به دست گرفت. ابوسالم با هدف تأمین امنیت خود و درباریان، مقر حکومتی‌اش در فاس موسوم به «بلد الجدید» را رها کرد و به فاس قدیم آمد تا با خروج وی، نظامیان به سرپرستی عمربن عبدالله یابانی با همکاری گارسیا بن انطون، فرمانده سپاه مسیحی و محمدبن زرقاء، رئیس نگهبانان، وی را از سلطنت خلع کنند و تاشفین، فرزند ابوالحسن مرینی را در سال 762ق. به حکومت بردارند. ابن خلدون که شخصاً در این کشمکش‌ها حضور داشته، به روشنی از فرصت‌طلبی خود و دیگر خواص در ترک اردوگاه منصوربن سلیمان و پیوستن به ابوسالم پرده برداشته است. (1)
سلطان مرینی با هدف دفع شورش‌های احتمالی، حسن بن عمر فودودی را به مراکش فرستاد تا ولایت آنجا را عهده‌دار شود؛ از سوی دیگر، همه‌ی خویشان و خاندانش را به رنده در اندلس تبعید کرد و نگهبانانی بر آنان گماشت؛ سپس در توطئه‌ای از پیش تعیین شده همه آنها را در دریا غرق کرد. (2) با این همه، این مایه از خشونت نیز نتوانست قدرت و نفوذ مرینیان را در منطقه احیاء کند؛ چه هنوز یک سال نگذشته بود که فودودی از مراکش به تادلا رفت و در پناه آن، اعلام استقلال کرد و در نتیجه سلطان به سختی از او انتقام گرفت و به هلاکت رساند. (3) سپس خود عزم تلمسان کرد و بر شهر استیلاء یافت، اما ابوحموی زیانی به سرعت آن را بازپس گرفت و این‌بار نیز ابوسالم مرینی ناکام ماند. (4)
به نظر می‌رسد سلطان مرینی به جای مقابله با وزرای قدرتمند نظامی و جلوگیری از نفوذ و اقتدار روزافزون آنان، می‌کوشید تا لشکریان را به جنگ با زیانیان تشویق کند؛ این در حالی بود که به هیچ روی از توطئه درباریان در امان نبود. دیری نگذشت که کشمکش میان ابوعبدالله بن مرزوق، خطیب، وزیر و منتفذترین مشاور سلطان با عمربن عبدالله بن علی یابانی بار دیگر وضع داخل فاس را آشفته کرد. ابوسالم با هدف تأمین امنیت خود و درباریان، مقر حکومتی‌اش در فاس موسوم به «بلد الجدید» را رها کرد و به فاس قدیم آمد تا با خروج وی، نظامیان به سرپرستی عمربن عبدالله یابانی با همکاری گارسیا بن انطون، فرمانده سپاه مسیحی و محمدبن زرقاء، رئیس نگهبانان، وی را از سلطنت خلع کنند و تاشفین، فرزند ابوالحسن مرینی را در سال 762ق. به حکومت بردارند. (5)

نمایش پی نوشت ها:
1- همان، ص404.
2- همان، صص404-405.
3- ابن خلدون، همان 410/7؛ سلاوی، 32/4-33.
4- ابن خلدون، همان، 412/7-413؛ سلاوی، 33/4-34.
5- ابن خلدون، همان، 415/7-416.

منبع مقاله :
فرهمند، یونس؛ (1394)، مرینیان: سیاست، جامعه و فرهنگ در مغرب سده‌های میانه، تهران: پژوهشکده‌ی تاریخ اسلام، چاپ اول.
 


مقالات مرتبط
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
موارد بیشتر برای شما
خیابانی: آقای بیرانوند! من بخواهم از نام بردن تو معروف بشوم؟ خاک بر سر من!
play_arrow
خیابانی: آقای بیرانوند! من بخواهم از نام بردن تو معروف بشوم؟ خاک بر سر من!
توضیحات وزیر رفاه در خصوص عدم پرداخت یارانه
play_arrow
توضیحات وزیر رفاه در خصوص عدم پرداخت یارانه
حمله پهپادی حزب‌ الله به ساختمانی در نهاریا
play_arrow
حمله پهپادی حزب‌ الله به ساختمانی در نهاریا
مراسم تشییع شهید امنیت وحید اکبریان در گرگان
play_arrow
مراسم تشییع شهید امنیت وحید اکبریان در گرگان
به رگبار بستن اتوبوس توسط اشرار در محور زاهدان به چابهار
play_arrow
به رگبار بستن اتوبوس توسط اشرار در محور زاهدان به چابهار
دبیرکل حزب‌الله: هزینۀ حمله به بیروت هدف قراردادن تل‌آویو است
play_arrow
دبیرکل حزب‌الله: هزینۀ حمله به بیروت هدف قراردادن تل‌آویو است
گروسی: فردو جای خطرناکی نیست
play_arrow
گروسی: فردو جای خطرناکی نیست
گروسی: گفتگوها با ایران بسیار سازنده بود و باید ادامه پیدا کند
play_arrow
گروسی: گفتگوها با ایران بسیار سازنده بود و باید ادامه پیدا کند
گروسی: در پارچین و طالقان سایت‌های هسته‌ای نیست
play_arrow
گروسی: در پارچین و طالقان سایت‌های هسته‌ای نیست
گروسی: ایران توقف افزایش ذخایر ۶۰ درصد را پذیرفته است
play_arrow
گروسی: ایران توقف افزایش ذخایر ۶۰ درصد را پذیرفته است
سورپرایز سردار آزمون برای تولد امیر قلعه‌نویی
play_arrow
سورپرایز سردار آزمون برای تولد امیر قلعه‌نویی
رهبر انقلاب: حوزه‌ علمیه باید در مورد نحوه حکمرانی و پدیده‌های جدید نظر بدهد
play_arrow
رهبر انقلاب: حوزه‌ علمیه باید در مورد نحوه حکمرانی و پدیده‌های جدید نظر بدهد
حملات خمپاره‌ای سرایاالقدس علیه مواضع دشمن در جبالیا
play_arrow
حملات خمپاره‌ای سرایاالقدس علیه مواضع دشمن در جبالیا
کنایه علی لاریجانی به حملات تهدیدآمیز صهیونیست‌ها
play_arrow
کنایه علی لاریجانی به حملات تهدیدآمیز صهیونیست‌ها
شاهد عظمت شخصیت رهبر انقلاب در تصمیماتی مثل وعده صادق بوده‌ام
play_arrow
شاهد عظمت شخصیت رهبر انقلاب در تصمیماتی مثل وعده صادق بوده‌ام