عقده‌ی پرومته

از آتش و گرما به عنوان وسایل تبیین و توجیه در زمینه‌های گوناگون استفاده می‌شود، زیرا آنها برای ما یادآور خاطرات فناناپذیر، و تجارب شخصی ساده...

جمعه، 21 آبان 1395

باشلار و روانكاوی عناصر

باشلار در كتاب «روانكاوی آتش» عقده‌هایی كشف كرده است كه به ذهن فروید هم نمی‌رسیدند از قبیل: عقده‌ی پرومته (رباینده‌ی آتش)، عقده‌ی آمپدوكل Empédocle...

جمعه، 21 آبان 1395

باشلار و تخیل

گاستون باشلار (Gastom Bachlard، 1884-1962) كه نخست كارمند پست و تلگراف و تلفن بود و در همان زمان كارمندی به تحصیل علم و فلسفه پرداخت و پس از...

جمعه، 21 آبان 1395

اساطیر و قصه‌های پریان

این موضوعی بسیار گسترده است که پرداختن به آن، جرأت می‌خواهد و کسی شایسته‌تر از دانشمند هلندی متخصص در بررسی زبان‌های ژرمنی، برای این‌کار نبود....

دوشنبه، 3 آبان 1395

فراز و فرود اساطیر

در مراحل کهن فرهنگ، دین حافظ رشته‌ی پیوند یا وسیله‌ی ارتباط («گشایش») با دنیای فوق انسانی، یعنی عالم ارزش‌های فلسفی و خاصه اخلاقی (axiologique)...

دوشنبه، 3 آبان 1395

اساطیر دنیای جدید

بعضی «رفتار‌های اساطیری» هنوز در برابر چشمان ما، به حیات خود ادامه می‌دهند. البته مقصود «بقایای» ذهن و روحیه‌ای عتیق نیست. بلکه غرض اینست که...

دوشنبه، 3 آبان 1395

اسطوره‌های یاد و فراموشی

Matsyendranath و Gorakhnath در سلک مردم پسندترین یا مردمی‌ترین استادان جوکی در قرون وسطای هند به شمار می‌روند. از کارهای شگرف سحرآمیز آنان، ادبیات...

دوشنبه، 3 آبان 1395

هستی‌شناسی و تاریخ اسطوره

از نظر انسان مذهبی (homo religiosus)، جوهر، (آنچه ماهوی، ذاتی، و اصلی است) مقدم بر وجود است. این امر همان‌قدر برای انسان جوامع و بدوی» و شرقی...

دوشنبه، 3 آبان 1395

آغاز اسطوره پیرایی

اساطیر بزرگ، اساطیری که اختصاصاً شاعرانی چون او میروس و هیسیودوس و مناقب‌خوانان وحماسه‌سرایان (barde) گمنام مهابهاراته، ممتاز ساخته‌اند، یا آئین‌گرایان...

دوشنبه، 3 آبان 1395

تازه کردن و نو شدن

A. M. Hocart ملاحظه کرده بود که در Fidji، مراسم به تخت نشستن و تاجگذاری شاه، آفرینش جهان «Creation of the World»، ساختن و آفریدن زمین «fashioning...

دوشنبه، 3 آبان 1395

آخرت‌شناسی و آفرینش کیهان

در یك کلام به طور خلاصه می‌توان گفت که برای مردم بدوی، پایان جهان قبلاً رخ داده است، هر چند که باید در آینده‌ای کمابیش دور، دوباره پیش آید. در...

دوشنبه، 3 آبان 1395

ساختار اسطوره

بیش از نیم قرن است که دانشمندان مغرب زمین، تحقیق درباره‌ی اسطوره را، از منظری که آشکارا با دیدگاه علمای قرن 19 تفاوت دارد، آغاز کرده‌اند. آنان...

دوشنبه، 3 آبان 1395

اساطیر و وسایل ارتباط جمعی

تحقیقات اخیر، ساختارهای اساطیری تمثیلات و سلوک‌هائی را که از طریق وسایل جمعی بر جماعات تحمیل می‌شوند، روشن ساخته‌اند. این پدیده را خاصه در ممالك...

دوشنبه، 3 آبان 1395

هلمهولتس

هرمان هلمهولتس (فون بعداً به افتخار موفقیت‌های علمی‌اش به نامش افزوده شد) در سال 1821 در پتسدام در كشور پروس متولد شد و در سال 1894 در برلین،...

سه‌شنبه، 27 مهر 1395

ناکارآمدی تاریخ و پاسخگویی اسطوره

پیداست که تواریخ همزمان فردوسی و حماسه‌ی او، به احتمال قوی از منبعی واحد و مآخذی یگانه، در بیان وقایع بهره برده‌اند. اما بحث بر سر تلقی متفاوتی...

شنبه، 9 مرداد 1395

چیستی اسطوره

اما اسطوره مقوله‌ای است که معنای آن به تمامی روشن نیست. و مشکل بتوان تعریفی برای آن یافت که در عین حال مقبول همه‌ی علما و فراخور فهم و دریافت...

شنبه، 9 مرداد 1395

تله باورهای فراطبیعی

پدیده ها و رخدادهایی که به عنوان فراطبیعی شناخته می شوند، شمار و گوناگونی فراوانی دارند و از کشوری به کشور دیگر و از فرهنگی به فرهنگ دیگر چهره...

چهارشنبه، 30 دی 1394

اسطوره

‏اسطوره روایت مقدسی است شامل موجودات ماوراءالطبیعی، و تجسمی از آگاهی جمعی، که عقاید عامه درباره‌ی نوع بشر، دنیای اجتماعی و ماهیت و معنای جهان...

يکشنبه، 6 دی 1394

بررسی ارتباط میان کنش آیینی و تکرار الگوهای اساطیری

آنچه در روند یک آیین، برای فرد معتقد به نظام ذهنی حاکم بر آن رخ می‌دهد، یک "تجربه‌ی اساطیری" است. تجربه‌ی اساطیری، به مثابه آیینی نمایشی است...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

رولان بارت و اسطوره‌شناسی یک اسطوره‌شناس

در سال 1953 رولات بارت (1915-1980) با ارائه تتبع معروفش، درجه‌ی صفر نگارش که به گفته‌ی خود او چیزی جز «اسطوره‌شناسی زبان ادبی» (بارت، 1970: 208)...

سه‌شنبه، 14 مهر 1394