هراكليتوس: بیگانه ای در میان ما

در كتاب ديوژنس لائرتيوس كه منبع ان اثر منسوب به آيتيوس (عقايد باستانيان ) می باشد، تكه‌هایي در مورد هراکلیتوس دارد: چنين است خلاصه‌اي از عقايد...

سه‌شنبه، 6 دی 1390

کسنوفانس: جدال با اساطیر یونانی

نخستين چيزي كه جلب توجه مي‌كند اين است كه گزنفون به صراحت به انتقاد از هومر و هزيود مي‌پردازد و با شرح و تفسير بسيار، به انتقاد كل دين يوناني...

سه‌شنبه، 6 دی 1390

یادداشتی در باب جان استوارت میل

مارکس می‌کوشید که اخلاق را به مبارزة پائین‌دست بر بالا‌دست فروکاهد و نیچه می‌خواست که اخلاق سروران را جای اخلاق بردگان بنشاند. برغم پیچیدگیها...

يکشنبه، 4 دی 1390

ابن باجه: زمانه و فلسفه او

اِبْنِ باجّه‌ (Avempace) ، ابوبكر محمد بن‌ يحيي‌ بن‌ الصائغ‌ التُجيبي‌ مشهور به‌ ابن‌ باجه‌ (فوت‌ در سال‌533ق‌/1139م‌)، فيلسوف‌، دانشمند، شاعر...

يکشنبه، 4 دی 1390

ابن رشد: فلسفه و زمانه او

وي‌ در 520/1126 م‌ در شهر قُرطبه‌ در اندلس‌ زاده‌ شد. پدربزرگ‌ و پدرش‌ هر دو از فقيهان‌ و عالمان‌ نامدار و بلندپايه‌ي‌ زمان‌ خود بوده‌اند. پدربزرگش‌...

يکشنبه، 4 دی 1390

عرفان وحکمت اسلامى

انسان‌ها در عرصه‌ى این جهان همانند توپ‌هاى رها شده در فضایند که انرژى هاى نهفته‌اى در درون خود براى پرواز به جهان لایتناهى برین دارند، ولى جاذبه‌هاى...

يکشنبه، 4 دی 1390

آناكسيماندروس: اعجوبه ستاره شناسی یونانی

آناكسيماندر ( به يوناني آنكسيماندروس) يكي از شاگردان طالس و شايد خويشاوند او نيز بود. (1) در سال 610 پيش از ميلاد زاده شد و بنابراين حدود بيشت...

يکشنبه، 4 دی 1390

واپســین فیلسوف

دکتر شرف الدین خراسانی، استاد فلسفه در دانشگاه ملي (1364- 1343)، نويسنده و ويراستار و مديرگروه فلسفه در دائره المعارف بزرگ اسلامي و شاعر و اديب...

يکشنبه، 4 دی 1390

تأثیر افلاطون بر فلسفه اسلامی

افلاطون برای فیلسوفان اسلامی بیشتر به عنوان یک چهره نمادین و منبع الهام شناخته شده است تا به عنوان مرجعی معتبر. تا آنجا که ما می دانیم، تنها...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

بررسي مختصر حس و حس گرايي

در عرصه تفكر و انديشه همواره دو گرايش حس‏گرا و عقل‏گرا، كمابيش، در تقابل با يكديگر ظاهر مي‏شوند. حس درلغت به معناي دريافتن به كمك يكي از حواس...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

چیستی صدق در فلسفه اسلامی

آنچه در این نوشتار مورد توجه و بررسی قرار می‏گیرد، سؤال از حقیقت و ویژگی‏های صدق است. فیلسوفان و معرفت‏شناسان نظریات متعددی در پاسخ این پرسش...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

نفى برهان از واجب الوجود

سخن درباره حق مطلق است. از حق مطلق، نفى حد كرديم و اكنون مى‏خواهيم از حضرتش نفى برهان كنيم. ممكن است‏براى خواننده، چنين عنوانى شگفت آور باشد....

چهارشنبه، 30 آذر 1390

برهان حركت

متفكران الهى هركدام، از راهى به سوى خدا پى برده، و از آن طريق بر وجود او اقامه برهان كرده‏اند، و در حقيقت مقصد و هدف همگان يكى است هرچند در طريق...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

برهان حركت ازديدگاه فلاسفه

متفكران الهى راههاى مختلفى بر اثبات وجود خدا اقامه كرده‏اند. يكى ازاين راهها، برهان حركت مى‏باشد. فيلسوفان اسلامى اين برهان را از زبان حكيم طبيعى...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

مشيت فراگير الهى و اختيار وآزادى انسان در فلسفه كى يركگور

اختيار و آزادى از مباحث مهمى است كه از همان آغاز تفكر بشرى، ذهن بزرگترين متفكران و انديشمندان را به خود مشغول داشته است. از متفكران غربى گرفته...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

مرورى بر براهين يا دلايل شناخت‏ حق مطلق

هر چند ادله‏ى و براهين «حق مطلق‏» بسيار است; ولى مى‏توان آنها را با نگاه‏هاى مختلف دسته‏بندى كرد. يكى از راههاى دسته‏بندى آنها اتحاد و عدم اتحاد...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

برهان غايت‏شناختى

فرض كنيد كه در گذر از بيابان پايم به سنگى خورد و از من پرسيدند كه: سنگ چگونه آنجا قرار گرفته است؟ و من نيز احتمالا بر خلاف چيزهايى كه مى‏دانم...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

مبانى معرفت‏شناسى مفاهيم ماوراى طبيعى دينى

در اين مقاله به طور اختصار در دو مقوله بحث‏شده‏است: الف - موانع ومشكلاتى كه براى انسان در باب فهم مفاهيم ماوراى طبيعى دينى پيش مى‏آيد موانعى...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

جبر و اختيار از ديدگاه ابن عربى

مساله جبر و اختيار از ديرباز در ميان فيلسوفان و متكلمان مطرح بوده است. نظريه جبر و اختيار ابن عربى را در تفكر عرفانى وى مى‏توان يافت. او حقيقت...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

نظريه‏هاى صدق يا حقيقت

مبحث «چيستى صدق و حقيقت‏» در دو قرن اخير يعنى از نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادى مورد كنكاش و چالش فراوان قرار گرفته است. پاره‏اى از معرفت‏شناسان...

چهارشنبه، 30 آذر 1390