تاریخ تحوّل کلیّات خمس

ارسطو در جایگاه ها به منظور تحلیل استدلال جدلی، آن را به گزاره ها فرومی کاهد و می گوید که هر گزاره‌ی جدلی از موضوعی تشکیل شده که «نوع» است، و...

شنبه، 26 مهر 1393

«ارسطو» «فيلسوف الهي يا پوزيتيويست»

علیرغم بیست قرن سلطنت مطلقه‌ی نظام اندیشه‌ی ارسطو بر تفکر فلسفی جهان، این نکته عجیب به نظر می رسد که در مورد مهمترین ویژگی های تفکر ارسطویی حتی...

شنبه، 26 مهر 1393

آذرکيوان و اشراقيان زرتشتي هند

آذرحيوان ( تولّد بين 1529 و 1533 و درگذشته ي بين 1609 و 1618 م ) روحاني عالي مقام زرتشتي و اهل فارس است که به هند مهاجرت کرد و بنيانگذار مکتب...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

نبوّت شناخت اشراقي

فقيه و متفّکر متعصّب حنبلي، تقي الدّين ابوالعبّاس احمد بن شهاب الدّين عبدالحليم، مشهور به ابن تيميّه ( م 728ق/1328 م )، در کتاب موافقة صحيح المنقول...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

سهروردی، حکمت هندی و جاتکه های بودایی

شاید آشکارترین بازتاب این پیوندها را در آن دسته روایت های دینی/ داستانی بتوان یافت که از نخستین هزاره ی پیش از میلاد به بعد در این دو سرزمین...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

دم های حیاتی هندو

در نیمه ی دوّم سده ی چهاردهم هجری بازتاب آموزه های هندو را در واپسین شرح هیاکل النّور به نام نهایة الظهور از علّامه ی حکیم، میرزا قاسم علی اخگر...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

زندگاني قاسم علي اخگر حيدرآبادي

حيدر آباد دکن را به درستي مي توان ميراث برِ فرهنگِ ايراني دانست. اين شهر که اکنون مرکز ايالت آندهرا پرادش در جنوب هندوستان است، به سال 1000 قمري...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

سه قرائت معاصر از يک فلسفه جديد

فلسفه ي ملاصدرا يا به تعبير صحيح تر مکتب فلسفي حکمت متعاليه که توسط محمد بن ابراهيم قوامي شيرازي مشهور به ملاصدرا بنيان گذاشته شد، هر چند در...

چهارشنبه، 23 مهر 1393

هروی و حکمت اشراقی

از نسخه های خطی موجود برمی آید که دوران بابریان هند، به تجدید حیات فرقه ی چشتیه نیز راه برد؛ و چنان نفوذی یافت که جهان آرا بیگم ( م 1092ق/1691...

چهارشنبه، 23 مهر 1393

اشراقیان هند از شطاری تا لاهوری

از اشراقیان این دوره، عماد الدّین محمّد شطاری ( م ب 1039 ق/1630 م ) یادکردنی است که به واسطه ی گزارش عبدالحی حسنی لکهنوی می دانیم در بازنمود...

چهارشنبه، 23 مهر 1393

حکمت اشراقی در روزگار اکبر گورکانی

مراجعه به منابع موجود نشان می دهد که به روزگار اکبر گورکانی (950-1014 ق) نیز شماری از حکیمان اشراقی مانند میر فتح الله شیرازی از مدد یاران این...

چهارشنبه، 23 مهر 1393

حکمت اشراقی به روایت شارق المعرفت فیضی

ابوالفضل فیضی که برادرش ابوالفضل او را «شکفته پیشانی، گشاده دست، بیدار دل، سحرخیز از ارادتِ گیتی خداوند کامیابِ صلح کلّ» وصف کرده است، از جمله...

چهارشنبه، 23 مهر 1393

ورود حکمت اشراق به هند

این ابیات را بدرالدّین نسوی خراسانی، از جمله مدرّسان ناشناخته‌ی حکمت اشراقی در نیمه‌ی نخست سده‌ی هشتم هجری، در برگ «249 آ» مجموعه ای که به قلم...

چهارشنبه، 23 مهر 1393

آموزه هاي فلسفي هشام به حکم

پس از آنکه در اوايل حکومت عباسيان، کتب فلسفه ي يونانيان، به زبان عربي ترجمه شد و در دسترس مسلمانان قرار گرفت، گروهي از ملاحده که در صدد انتقام...

يکشنبه، 20 مهر 1393

رده بندي دانش ها از نگاه خواجه نصيرالدين طوسي و ناصر الدين بيضاوي (3)

ناصرالدين دژاسپيدي ( بيضاوي ) در رساله اي که به نام رسالة في موضوعات العلوم و تعاريفها شناخته شده است، به بخش بندي دانش ها به گونه اي ويژه پرداخته...

سه‌شنبه، 15 مهر 1393

رده بندي دانش ها از نگاه خواجه نصيرالدين طوسي و ناصر الدين بيضاوي (4)

تا اينجا درباره ي رده بندي دانش ها از نگاه طوسي ( دانشمند فيلسوف ) و بيضاوي ( فقيه متکلّم ) سخن گفتيم. اين دو از دو دريچه ي گوناگون در انديشه...

سه‌شنبه، 15 مهر 1393

رده بندي دانش ها از نگاه خواجه نصيرالدين طوسي و ناصر الدين بيضاوي (1)

تازگيِ گفتاري که پيشِ روداريد، يکي آن است که با ديدگاه خواجه نصير درباره ی رده بندي دانش ها بر پايه ی رساله ی في اقسام الحکمة او آشنا مي شويم...

سه‌شنبه، 15 مهر 1393

رده بندي دانش ها از نگاه خواجه نصيرالدين طوسي و ناصر الدين بيضاوي (2)

نصيرالدين طوسي در ديباچه ي کتاب اخلاق ناصري خود از رده بندي دانش ها سخن به ميان آورده است. افزون بر اين، خواجه همچنين در رساله ي کوتاهي به نام...

سه‌شنبه، 15 مهر 1393

شعر از منظر خواجه نصيرالدين طوسي

به گواهي آثار خواجه چون اخلاق ناصري، اجوبة المسائل النصيرية و نيز پاره اي منابع معتبر، او اشعار بسياري به فارسي سروده است که عمده ي آنها به ترتيب...

سه‌شنبه، 15 مهر 1393

خواجه نصيرالدين طوسي زبانشناسي برجسته (4)

خواجه علاوه بر هشت مصوّت اصلی دری ( یعنی ā، ، ῑ ، ō، ē که مصوتهای بلندند و a، u، i، که مصوتهای کوتاهند ) از یک مصوت خنثی نام می برد که گویا فقط...

سه‌شنبه، 15 مهر 1393