تکلیف مابعدالطبیعه

ارسطو گفته است که فلسفه با «تحیر»(۲) یا شگفتی آغاز شد، و اینکه آدمی زادگان به تفلسف یا فلسفیدن ادامه می دهند برای اینست که همچنان به «تحیر» خود...

سه‌شنبه، 23 فروردين 1390

انسان كامل، عالم صغير است و عالم، انسان كبير

محققان از انسان كاملي نامبرده‌اند، كه جامع جميع مراتب وجود است و مظهر و تجليگاه صفات الهي است. اصل تعيّن او از مقام احديّت است و بمراتب واحديت...

شنبه، 20 فروردين 1390

درد از كجا؟ رنج از كجا؟ (1)

اين مكتوب، به گزارش و تحليل آراء كسانى مى پردازد كه همگى به وجود يك امر واحد، به عنوان علة العلل و يگانه خاستگاه همه درد و رنج ها قائلند و، در...

يکشنبه، 22 اسفند 1389

درد از كجا؟ رنج از كجا؟ (2)

4. ناهماهنگى با قانون و نظم طبيعت پيش فرض هاى اساسى كسانى كه ناهماهنگى با قانون و نظم طبيعت را علة العلل همه دردها و رنج ها مى دانند عبارتند...

يکشنبه، 22 اسفند 1389

گستره اعتبار عقل

در اين نوشتار، با نگاهي معرفت شناختي به بررسي اين مسأله مي پردازيم که گستره عقل در دستيابي به معرفت هاي ديني تا کجاست؟ بي گمان اين بحث آن گاه...

يکشنبه، 8 اسفند 1389

از عقل قدسى تا عقل ابزارى

يكى از مهم‏ترين خصوصيات دنياى مدرن عقلانيت است و بسيارى از محسنات يا نواقص آن بر محور آن تحليل مى‏شود. عقلانيت لايه‏ها و ابعاد متعددى دارد و...

پنجشنبه، 14 بهمن 1389

اتحاد عاقل و معقول از منظري ديگر

از ميان انديشمنداني كه به موضوع «اتحاد عاقل و معقول» پرداخته‏اند، «شيخ الرئيس بوعلي سينا» و «صدرالمتألهين شيرازي» داراي جايگاه ويژه‏ئي هستند.در...

چهارشنبه، 6 بهمن 1389

اراده الهی

پيش از ورود به هر بحث علمي لازم است كه معاني عبارات بدرستي روشن شود و مواضع اختلاف و نيز اشتراكات لفظي باز شناخته شود؛ به عبارت ديگر خصوصا در...

يکشنبه، 12 دی 1389

صاحبان حق

ثبوت حق در جهان خارج، مستلزم فرض متعلق و صاحب حق است. بدون چنين فرضي نمي توان وجود هيچ گونه حقي را در جهان خارج تصور کرد. يکي از مباحث اصلي در...

سه‌شنبه، 7 دی 1389

حکم ناپذيري وجود

بنابر ديدگاه هاي فلسفي رايج، موضوع فلسفه ي اولي عبارت است از «وجود مطلق» يا «موجود از آن جهت که موجود است»؛ ولي روشن است که درستي اين سخن، مشروط...

سه‌شنبه، 7 دی 1389

نقش وجودي انسان در معرفت بشري

در کل سنت متافيزيک ،چه در دنياي غرب و چه در جهان اسلام ،با دو تفسير عمده از نقش وجودي انسان در عمل «معرفت » مواجه مي شويم :1) تفسيري که بر پايه...

سه‌شنبه، 30 آذر 1389

پژوهشي تطبيقي در موضوع هستي شناسي (4)

حقيقت وجود که مطلق به اطلاق حقيقي، يعني مطلق از جميع قيود، حتي از قيد اطلاق، به اصطلاح لابشرط مقسمي است، همان وجود حق متعال است که در مراتب و...

يکشنبه، 14 آذر 1389

پژوهشي تطبيقي در موضوع هستي شناسي (5)

ميان دانته (1) بزرگ شاعر عارف مسيحي و ابن عربي بزرگ عارف شاعر مسلمان رابطه فکري بسيار نزديک برقرار بوده است. تفحص در آثار ابن عربي و تامل در...

يکشنبه، 14 آذر 1389

پژوهشي تطبيقي در موضوع هستي شناسي (3)

اين متفکر و مورخ معروف در «مقدمه» که نام يکي از تاليفات مشهور اوست (فصل يازدهم در علم تصوف) دو قول در «وحدت وجود» نقل کرده است که نخستين آن،از...

يکشنبه، 14 آذر 1389

پژوهشي تطبيقي در موضوع هستي شناسي (2)

«رواقيان» وحدت وجودي اند؛اما به وحدت مادي معتقد بوده، خدا را سازمان دهنده جهان مي شناسند، نه خالق آن. رواقيان به دو چيز معتقد بوده اند: يکي ماده...

يکشنبه، 14 آذر 1389

پژوهشي تطبيقي در موضوع هستي شناسي (1)

عقيده حکماي مشايي است، هستي ها طبق اين عقيده، حقايقي هستند بسيط و متباين و هيچ وجه مشترک و سنخيتي بين آنها يافت نمي شود و وجود واجب با ممکن و...

يکشنبه، 14 آذر 1389

بررسي و دفاع از نظريه اصالت وجود (2)

صدرالمتالهين در آثار مختلف خود به ويژه در «اسفار اربعه»، «شواهد الربوبيه» و «المشاعر» براهين اصالت وجود را مطرح کرده است و پس او حکيم متاله سبزواري...

سه‌شنبه، 9 آذر 1389

بررسي و دفاع از نظريه ي اصالت وجود (1)

از زماني که ملاصدرا نظريه ي «اصالت وجود» را مطرح کرد و مباني و اصول آن را برهاني ساخت؛ همچنين از زماني که در حوزه هاي علمي به عنوان فلسفه ي رسمي،...

سه‌شنبه، 9 آذر 1389

چالش هاي جامعه شناسي فراروي معرفت علمي

مقاله ي حاضر ضمن تبيين مباني معرفت شناختي «دانش تجربي» به بررسي چالش هاي معرفتي پيش روي «فلسفه پوزيتيويستي علم» پرداخته است. استقبال چشمگيراز...

شنبه، 15 آبان 1389

عقلانيت و کرامت انسان

درفلسفه ملاصدرا و کانت، «عقل» عالي ترين قوه نفس و «معرفت عقلاني»بالاترين مرحله شناخت است. از نگاه هردو فيلسوف، عقلانيت يا خردورزي بنيادي ترين...

شنبه، 15 آبان 1389