معناي خارجيت معنا و موضوع له

شاخص ترين شاخه اي از علوم اسلامي كه به مسئله زبان شناسي، چيستي لفظ و معنا و پيوند ميان آنها به طور جدي پرداخته دانش اصول فقه است؛ بنابراين، بحث...

شنبه، 8 آبان 1389

اعتدال گرايي در معرفت شناسي معاصر

در اين مقاله ابتدا شواهدي بر پيدايش رويكرد اعتدال گرايانه در معرفت شناسي معاصر ارائه كرده و نشان مي دهيم كه طرفداران اين رويكرد با كاهش سطح انتظارات...

شنبه، 8 آبان 1389

مصائب فلسفه (1) و (2)

چكيده:آقاي سميعي، مقاله خود را با نقل عبارتي از منصورحلاج با عنوان «معرفت دوام حيرت است» آغاز و با عبارت «ذهن من حيرت‏پسند است و هنوز نمي‏تواند...

يکشنبه، 11 مهر 1389

مفهوم عقل از ديدگاه دو شارح اصول كافي (3)

معناى پنجم عقل مورد بحث در كتاب نفس است و داراى چهار مرتبه مى‏باشد: الف ـ عقل بالقوة؛ ب ـ عقل بالملكة؛ ج ـ عقل بالفعل؛ د ـ عقل مستفاد. الف...

شنبه، 21 فروردين 1389

مفهوم عقل از ديدگاه دو شارح اصول كافي (2)

1 ـ 6 ـ اعتبار روايات عقل از ديدگاه علامه مجلسى و ملا صدرا به كمك دلايل، قرائن و شواهد مى‏توان معتبر بودن برخى از رواياتى را كه در صدد تعريف...

شنبه، 21 فروردين 1389

مفهوم عقل از ديدگاه دو شارح اصول كافي (1)

در بخش دوم ، «تطبيق ديدگاه ملا صدرا و علامه مجلسى بر روايات» گنجانيده شده است. در اين بخش نظرهاى آنها درباره مفهوم عقل در تك تك روايات اصول...

شنبه، 21 فروردين 1389

جستاري در عقل نظري و عقل عملي(2)

در اين ديدگاه، عقل نظري و عقل عملي- علاوه بر يگانگي در ماهيت ادراكي- ازجهت متعلّق هم يكي‌اند؛ و اساساً عقل عملي همان عقل نظري است كه به واسطة...

سه‌شنبه، 18 اسفند 1388

جستاري در عقل نظري و عقل عملي(1)

«عقل»، حكمت، فلسفه، علم، و قوّه نفساني در تفكرات فلاسفة يونان به «نظري» و «عملي» تقسيم شده است. برخي دانشمندان مسلمان ماهيت عقل نظري و عقل عملي...

سه‌شنبه، 18 اسفند 1388

«اثبات جهان خارج جسماني»

پرسش اصلي ما در اين پژوهش، اين است كه: «آيا وجود جهان خارج جسماني اثبات‌پذير است؟» نويسنده ابتدا تلاش كرده است، با بررسي متون و منابع فلسفة اسلامي،...

يکشنبه، 27 دی 1388

عقلانیت رئالیسم متافیزیکی

فیلسوفان تحلیلی معاصر، وجودشناسی را شاخه ی معرفتی مستقلی به شمار نمی آورند و به همین علّت، هر گونه بحث درباره ی رئالیسم متافیزیکی را نامشروع...

شنبه، 26 دی 1388

الفاظ لاوجود

از ديرباز در غرب و شرق، فيلسوفان و زبان‌شناسان بسياري به مبحث الفاظ لاوجود پرداخته‌اند. سؤال اساسي در اين ‌باره همواره اين بوده است كه چگونه...

شنبه، 26 دی 1388

پارادوكس‌هاي اصل عدم تفاوت

در برخي تفاسير فلسفي از احتمال، مانند تفسير كلاسيك، تفسير منطقي و تفسير معرفت‌شناختي، رجوع به مجموعه‌اي به نام فضاي نمونه يا فضاي وصفي براي محاسبه...

شنبه، 26 دی 1388

تحليل و بررسي حركت جوهري يا فرد سيّال مقوله جوهر

فيلسوفان مسلمان تا پيش از ملّاصدرا، اغلب حركت جوهري را انكار و آن را نقد مي‌كردند. سرانجام، ملّاصدرا در حكمت متعاليه ي خود به تجزيه‌ و تحليل...

شنبه، 26 دی 1388

نظريه «فطرت»

نظريه «فطرت» در آغاز به عنوان نظريه اي فلسفي و به منزله نظريه اي روان شناختي- معرفت شناختي، که مشتمل بر عناصر و ايده هاي متعدد و متنوعي است،...

شنبه، 26 دی 1388

جستاري در انواع حق

بررسي انواع و اقسام حق يکي از مباحث مهم حوزه شناخت «حق» شمرده مي شود. اصولاً آيا حق منحصر به نوع واحد است يا انواع مختلفي دارد؟ در صورت منحصر...

شنبه، 26 دی 1388

حيات برزخي

بدن ابزاري براي نفس مجرد انساني است که به وسيله آن مي تواند استعدادهاي نهفته خود را متبلور و شکوفا سازد. نفس، پس از قطع علاقه از بدن، در وعائي...

شنبه، 26 دی 1388

مفهوم عقل از ديدگاه دو شارح اصول كافى (2)

معناى اول عبارت است از « غريزه‏اى كه انسان به وسيله آن از حيوانات امتياز مى‏يابد و آماده پذيرش دانشهاى نظرى و انديشيدن در صنعتهاى فكرى مى‏شود...

چهارشنبه، 23 دی 1388

مفهوم عقل از ديدگاه دو شارح اصول كافى (1)

در اين نوشتار سعى شده است كه برداشتهاى ملاصدرا و علامه مجلسى درباره مفهوم عقل در روايات «كتاب العقل و الجهل» اصول كافى، مورد تحقيق و كاوش قرار...

چهارشنبه، 23 دی 1388

نوسازى و سنت (2)

اين رويكرد هرگز در خارج از فضاى روحى و فرهنگى غرب به فرهنگهاى غير غربى نمى نگريسته است و جز تلاش در جهت تحويل اين فرهنگها به عنوان نقاطى در فرايند...

چهارشنبه، 28 مرداد 1388

نوسازى و سنت (1)

بحث سنت و تجدد از دلمشغوليهاى اساسى ايران امروز است بى گمان حركت به سمت توسعه اقتصادى, فرهنگى, سياسى و اجتماعى از ضروريات جامعه كنونى ماست. اين...

سه‌شنبه، 27 مرداد 1388