معماي جذر اصم نزد منطق دانان قرن هفتم (پارادوكس دروغگو) – (3)

سعد بن منصور بن كمونه (683 - 622 ه .ق.) نويسنده المطالب المهمله - كه بخش منطق آن به سبك دو بخشي تدوين شده است - در برخي از آثار خويش به طرح معماي...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذر اصم نزد منطق دانان قرن هفتم (پارادوكس دروغگو) – (1)

شبهه كلّ كلامي كاذب، كه نزد منطقدانان قرن هفتم به نام شبهه جذر اصم خوانده شده است ، غالبا در منابع منطق دوبخشي، مورد بحث قرار گرفته است. اثيرالدين...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذر اصم نزد منطق دانان قرن هفتم (پارادوكس دروغگو) – (2)

خواجه طوسي (672 - 598 ه .ق.) از منطق نگاران نُه بخشي در قرن هفتم است. وي در تعديل المعيار في نقد تنزيل الاسرار كه كتاب دو بخشي ابهري را مورد...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذراصم در حوزه فلسفي شيراز (پارادوكس دروغگو) – (2)

بيرون شدي كه اميرصدرالدين دشتكي، ارائه مي‌دهد در واقع تلاشي براي نشان دادن صدق و كذب ناپذيري جمله كل كلامي كاذب است. ريشه معما، صادق و يا كاذب...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذراصم در حوزه فلسفي شيراز (پارادوكس دروغگو) – (1)

تأملات فلسفي حكيمان حوزه فلسفي شيراز (نيمه دوم قرن نهم تا پايان قرن دهم) نقطه عطفي در تاريخ تفكر فلسفي فرهنگ اسلامي است. انديشه هاي كلامي، مداقه...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذر اصم نزد متكلمان (پارادوكس دروغگو)- (2)

روي آورد متكلمان به مسأله كل كلامي كاذب، رهيافتي ابزار انگارانه است. بر خلاف رويكرد منطق دانان كه به منظور حل معما و يافتن برون شدي از آن، به...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

معماي جذر اصم نزد متكلمان (پارادوكس دروغگو)- (1)

تطور تاريخي مسئله معماي دروغگو نزد دانشمندان مسلمان، هشت دوره مشخص دارد. تحليل متكلمان را در دوره دوم مي توان تفسير كرد. متكلمان اين معما را...

چهارشنبه، 31 فروردين 1390

ملاصدرا و تحويل‌ قضايا به‌ حملي‌ موجب‌ كلي‌ ضروري‌(2)

مبناي‌ تحويل‌ شرطي‌ به‌ حملي‌ و سالب‌ به‌ موجب‌ اين‌ بوده‌ است‌ كه‌ شرطي‌، از اساس,‌ حملي‌ است‌ و در دل‌ سلب‌، ايجاب‌ نهفته‌ است‌، اما مبناي‌...

پنجشنبه، 11 فروردين 1390

ملاصدرا و تحويل‌ قضايا به‌ حملي‌ موجب‌ كلي‌ ضروري‌(1)

ملاصدرا در التنقيح‌، ارجاع‌ قضايا به‌ حمليِ موجبِ كلي‌ ضروري‌ را «قاعدة‌ اشراقي‌» مي‌خواند و آن‌ را در ساده‌ كردن‌ بسياري‌ از مباحث‌ منطقي‌ بكار...

پنجشنبه، 11 فروردين 1390

درنگ در تعريفي ديگر از قضيه خارجيه و حقيقيه و دست آورد آن

محقق نائيني از جمله انديشمندان شيعي در علم اصول فقه است كه با دسته بندي قضايا به حقيقيه و خارجيه، احكام شرعي را بر قضاياي حقيقيه بنيان گذارده...

شنبه، 11 دی 1389

بازنگري در نقدها و نوآوري هاي منطقي سهروردي در حکمه الاشراق

مشهور است كه شيخ شهاب الدين سهروردي، درزمينه منطق ارسطويي نقدها و نوآوري هايي دارد. از جمله اينكه ايشان قاعده مشائيان در باب تعريف را نقض و نقدهاي...

شنبه، 11 دی 1389

تبيين جايگاه عقدالوضع در منطق

كاربرد صحيح قضاياي محصوره درقواعد و استدلال ها، به شناخت دقيق معناي اين قضايا بستگي دارد. اشتمال محصوره ها بر عقدالوضع وعقد الحمل، مي طلبد كه...

شنبه، 11 دی 1389

ابهام زدايي از قضاياي حقيقيه، خارجيه، معدوليه و سالبه المحمول

منطق صوري قديم، از زمان ارسطو تا مظفر، اصطلاحات بسياري ساخته است كه مي توان گفت تا به امروز همه آنها تحولات مفهومي فراواني يافته اند. متاسفانه...

شنبه، 11 دی 1389

تبيين وجه صدق اوليات

اوّليات يكي ازمبادي معرفت است كه معارف نظري صادق بر پايه آن استوار است. اين عنوان همه قضايايي را كه صرف تصور براي جزم به صدق آنها كافي است دربرمي...

شنبه، 11 دی 1389

روشي جديد در استنتاج صوري با كمترين قاعده

در منطق قديم چه در استدلالهاي مباشر و چه در قياسها، هر كدام از قواعد استنتاج جداگانه معرفي مي شوند و شرايط آنها بازگو ميشود و استنتاج بر اساس...

شنبه، 11 دی 1389

«سلب لزوم » و «لزوم سلب» در شرطي سالبه کلّيه

درتحليل شرطي هاي سالبه کلّيه ،ميان ابن سينا و خواجه نصيراختلافي وجود دارد: ابن سينا اين شرطي ها را از باب «سلب لزوم» گرفته است و خواجه نصير از...

سه‌شنبه، 13 مهر 1389

حمليه مردده المحمول و کاربرد آن در استدلال هاي مباشر و قياس هاي اقتراني

حمليه مردده المحمول پس از سده هفتم در ميان منطق دانان مورد توجه واقع شده است. اين قضيه، حمليه اي است که ترديد در ناحيه محمول آن است. بنابراين،...

پنجشنبه، 1 مهر 1389

سبکي و منطق؛ مفارقت يا مرافقت

دانش منطق از همان آغاز ورود به عالم اسلام، در ميان فقيهان شافعي مذهب روندي يکنواخت نداشته است؛ گاه با ورود تازيانه هاي اعتراض بر تارک منطق، اين...

پنجشنبه، 1 مهر 1389

سر بداهت تصوري

در اين مقاله، شش نظريه از نظريه هايي که درباره سر بداهت تصوري مطرح شده، بررسي و نقد شده است. اين نظريه ها عبارتند از :الف) نظريه عموميت؛ ب) نظريه...

پنجشنبه، 1 مهر 1389

بررسي مناظره سيرافي با متي در نقد منطق

منطق تکويني از نظر تاريخي، همزاد انديشه بشري است. اما تدوين قواعد منطق بنابر قول مشهور، نخست به دست ارسطو صورت گرفته است. پس از او، شاگردان و...

پنجشنبه، 1 مهر 1389