نگاهی به پژوهش های روایت شناسی زبان فارسی

امروزه، روایت شناسی به عنوان نظریه و روشی مطالعاتی در سطح جهان شناخته شده و رایج است. با این حال، روشن شدن قلمرو کاربرد این اصطلاح به گونه ای...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

روایت شناسی قصص قرآنی در مقابل روایت شناسی غیرقرآنی

این مقاله، دستور زبان و ویژگی های منحصر به فرد قصص قرآنی را که از آن بوطیقا تعبیر می کنیم، در تقابل با دستور زبان روایت در غرب و به ویژه بوطیقای...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

نگاهی نقادانه به الگوی کنش گرماس با تکیه بر حکایت های تذکرة الاولیا

در علم روایت شناسی، شخصیت ها جزئی از ساختار کلی متن به شمار می آیند و تابع کنش های از پیش تعیین شده اند. بنابراین، به منظور تحلیل شخصیت، قبل...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

قواعد مکالمه ی گرایس، معنای ضمنی و شخصیت پردازی در متون نمایشی

در این پژوهش از قواعد مکالمه ی گرایس، به عنوان یکی از دستاوردهای کاربردشناسی زبان، برای مطالعه ی گفت و گوی نمایشی استفاده شده است. داده های این...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

سبک شناسی سازمان متن ادبیات داستانی کودکان در زبان فارسی

پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل عناصر داستانی 57 نمونه کتاب داستانی در گروه های سنی «الف»، «ب» و «ج» می پردازد (17 نمونه گروه سنی «الف»، 20 نمونه...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

سبک سنجی و بررسی روش های موجود

سبک سنجی رویکردی در تحلیل متون زبانی است که در آن سعی می شود تا صاحب اثر و سبک فردی او بر اساس متغیرهای آماری و قابل اندازه گیری موجود در متن...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

رابطه ی سبک شناسی و علم آمار

در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، به فضل تلاش های پژوهشگرانی همچون سوسور و شاگردش، چارلز بالی، تعامل خاصی با آثار ادبی پدیدار شد. در این...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

نشانه شناسی فرهنگی رولان بارت و تأثیر آن بر مطالعات فرهنگی

رولان بارت منتقد، زبان شناس و از بزرگ ترین اندیشمندان قرن معاصر است. از نظر او، به یاری روش های زبان شناختی و نشانه شناختی می توان ساختارهای...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

تعامل پدیدارشناسی و نشانه- معناشناسی

«پدیدارشناسی(2)» یکی از تأثیرگذارترین نظریه ها در نقد ادبی معاصر است؛ به گونه ای که ایده و نظریه ی مادر در گرایش نقد ادبیِ «خواننده محوری(3)»...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

درآمدی بر نشانه شناسی قصه گویی (نقالی)

افسانه ها و داستان ها از کهن ترین آثار فکری هر ملت به شمار می آیند. سرزمین ما ایران نیز با داشتن تمدن و پشتوانه ی فرهنگی و ادبی غنی، سرشار از...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

بررسی انتقادی کاربرد نظریه ی سیستمی- نقشی هلیدی (زبان شناسی متن بنیاد)

پس از طرح نظریه ی متن بنیاد و نقش گرای زبان شناس معاصر انگلیسی، ام. کی. هلیدی، در زبان فارسی تلاش های متعددی در جهت نقد و تحلیل متون ادبی به...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

تناسب گریزی در بلاغت بر پایه ی اصل همکاری گرایس و نظریه ی تناسب

هربرت پاول گرایس (1913-1988م) در سال 1967م نظریه ی معنای ضمنی (Thory of Implicature) خود را مطرح کرد. او در سال 1978م در مقاله ای با نام «منطق...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

نظریه ی استعاره مفهومی و جایگاه آن در پژوهش های ادبی ایران

برخلاف دیدگاه ها و رویکردهای سنتی- که کاربردهای استعاره را در بررسی کلمات و حداکثر عبارات به زبان ادبی محدود می کرد- دیدگاه شناختی، استعاره را...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

بازشناسی و تبیین یک ژانر ناشناخته در ادب فارسی (حماسه ی عرفانی)

ژانر یا انواع ادبی از مقولات بنیادین ادبیات است که از آغاز پیدایش نقد ادبی تاکنون، صاحب نظران و منتقدان درباره ی آن سخن گفته اند. در روزگار ما،...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

بهره گیری از الگوی تحلیل گفتمان انتقادی در نقد ادبی

نقد ادبی شامل فرایند توصیف، تحلیل، شناخت و ارزش گذاری ویژگی های زبانی، فرازبانی و سازمان متن آثار ادبی در بافت گفتمانی خاص است. اگر ناقد متن...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

واکاوی نظریه ی نظم عبدالقاهر جرجانی

اکنون در میان پژوهشگران نقد ادبی، دو نام عبدالقاهر و نظریة النّظم چنان به هم پیوند خورده اند که اینشتاین و نظریه ی نسبیت. اهمیت این نظریه درآن...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

نقدی بر برداشت های زیباشناختی کهن

زیباشناسی کهن که بیشتر ذیل دو عنوان پرشکوه «علم بدیع» و «علم بیان» قرار می گیرد، همواره از محاسبه ی روابط قدرت در فرایند ظهور و افول امر زیبا...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

نقد و نظریه پردازی فرمالیستی در قرن ششم هجری

در فضای ادبی پیش از مشروطه در ایران، نظریه پردازی و نقد چندان مجال بروز نیافته است؛ زیرا نظریه پردازی حاصل تفکر انتقادی است و تفکر انتقادی نیز...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

نقد و بررسی آرا و نظریات ادبی اخوان الصّفا

اخوان الصفا نام جمعیتی سرّی است که در سده ی چهارم هجری در جهان اسلام شکل گرفت. هدف این جمعیت، آمیختن دین به فلسفه و تعدیل آن به وسیله ی حکمت...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392

بحران اصطلاح سازی در نقد ادبیات باستانی

اصطلاحات نقد ادبی ابزارهایی برای درک، مطالعه و خلق متون نقدی به شمار می روند. بر اساس این، هرگونه تلاش برای تصحیح، تدقیق، شیواسازی و آسیب شناسی...

سه‌شنبه، 15 بهمن 1392