واژه‌ی ثواب در قرآن

«ثواب» برگرفته از «ثاب» در اصل به معناي رجوع و بازگشت است و «مثابه» محلي است که انسان‌ها به سوي او بازمي‌گردند. «تثويب» به معناي دعاي مکرر است...

دوشنبه، 18 ارديبهشت 1396

واژه‌ی ثمر، ثمرات در قرآن

«ثمر» در لغت به معناي حاصل و بار درخت، انواع مال، طلا و نقره است و «ثمره» به معناي کناره زبان، گره‌ها و بندهاي تازيانه، نسل و فرزند است و در...

دوشنبه، 18 ارديبهشت 1396

واژه‌ی ثقلت، اثقال، ثقيل در قرآن

«ثِقَل» بر وزن «عِنَب» ضد سبک بودن است و «ثَقَل» متاع مسافر و هر چيز گران‌بهايي است و به همين معناست حديث «اني تارک فيکم الثقلين» که «ثقلان»...

دوشنبه، 18 ارديبهشت 1396

واژه‌ی ثانی در قرآن

«ثني» ماده اصلي «ثاني» است و براساس استعمالات مختلف، معاني متفاوتي پيدا کرده است. ثني مفرد اثناء به معناي يک تا از تاها و يک لايه از لايه‌هاي...

دوشنبه، 18 ارديبهشت 1396

واژه‌ی ثابت در قرآن

«ثبت» در لغت به معناي دوام و استقرار است و به تناسب ترکيب‌هاي مختلف، معاني متفاوتي به خود مي‌گيرد. «ثبت الامر» يعني صحيح و درست شد و «اثبت الکاتب...

دوشنبه، 18 ارديبهشت 1396

واژه‌ی تولّی در قرآن

«تولی» برگرفته از ماده «ولی» در اصل به معنای قرب و نزدیك بودن است و جمله «تباعد بعد ولی» یعنی پس از نزدیك بودن دور شد.

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی تولیه در قرآن

«تولیه» مصدر باب تفعیل برگرفته از «ولی یولی» است كه در مشتقات و صیغه‌های مختلفش در قرآن كریم استعمالات گوناگونی دارد. این كلمه گاه متعدی بنفسه...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی توبه در قرآن

توبه در لغت پشیمانی از گناه و اقرار به نداشتن عذر در ترك آن است؛ ولی اعتذار اظهار ندامت بر گناهی است كه در انجام آن برای خود عذری نیز داشته باشی....

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی توفی در قرآن

«توفی» از ماده «وفی» كلمه‌ای است كه بر كامل ساختن و به پایان بردن دلالت می‌كند؛ بدین جهت است كه بر ادای كامل پیمان و شرط، وفا گفته می‌شود و «توفیت...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی تمنی در قرآن

«تمنی» برگرفته از ماده «منی» در اصل به معنای تقدیر و اندازه‌گیری شیء و تحقق آن با همان اندازه معین است. اگر به نطفه انسان منی گفته می‌شود، بدین...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی تقطّع در قرآن

قرآن كریم می‌فرماید: «إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ أَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ‌ * وَ تَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَیْنَهُمْ کُلٌّ...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی تفصیل در قرآن

«فصل» به معنای متمایز ساختن و جدا كردن یك شیء از دیگری، خارج شدن و بریدن و قطع است و فصل خصومات به معنای حكم به قطع نزاع است. این كلمه در هیئت...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی تقطیع در قرآن

«قطع» دلالت بر بریدن و جدا شدن دارد و قطیعه به معنای هجران و دوری است و قِطع- به كسر قاف- به معنای بخشی از شب است و مقطعات به معنای جامه‌های...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی تأویل در قرآن

«تأویل» برگرفته از ماده «اول» به معنای بازگشت است. ابن فارس می‌نویسد: «آل یؤول‌ ای رجع قال یعقوب یقال اول الحكم الی اهله الی ارجعه وردّه الیهم»:...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی بیت در قرآن

«بیت» در لغت به معنای مسكن، بخشی از تركیبات شعر و خانواده فرد است كه شب نزد آنان است. راغب معتقد است: كلمه بیت در اصل مأوای شبانه انسان بوده...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی بلد در قرآن

جمع «بلد» بلدان و جمع «بلدة» بلاد است. بلد بر هر سرزمینی اطلاق می‌شود، چه آباد باشد و چه غیر آباد، چنان كه در قرآن آمده است: «إلی بَلَدٍ مَیِّتٍ»...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی بنیان در قرآن

«بنیان» برگرفته از كلمه «بنی» به معنای بنا و ساختمان است و به اعتقاد ابن فارس معنای اصلی آن ساختن شیء با ضمیمه كردن بعضی از اجزای آن با بعضی...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی بغی در قرآن

«بغی» در لغت در كاربردهایش معانی مختلفی به خود گرفته است. جوهری می‌نویسد: بغی به معنای قهر و غلبه و سلطه یافتن است و بغیِ جراحت ورم كردن و فاسد...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی بلاء در قرآن

«بلاء» برگرفته از «بلی» در لغت دارای دو معنای اصلی است كه بقیه معانی به این دو برمی‌گردد: 1. كهنه شدن و فرسودگی؛ 2. امتحان و اختبار. بلا به معنای...

شنبه، 26 فروردين 1396

واژه‌ی بعث در قرآن

كلمه «بعث»‌ در لغت در این معانی به كار رفته است: الف) فرستادن، چنان كه وقتی گفته می‌شود «كنت فی بعث فلان» بدین معناست كه من در لشكری بودم كه...

شنبه، 26 فروردين 1396