تجربه گرایی و ایده پردازی فیزیکی از دیدگاه اینشتین

چکیده: در میان فیزیکدانان معاصر کمتر کسی است که به اندازه اینشتین به مسائل فلسفی طبیعت شناسی پرداخته باشد. ما در اینجا به طرح برخی از این مسائل...

پنجشنبه، 26 آذر 1394

هدف اساسی تعلیم و تربیت: «شناسایی و اصلاح موقعیت»

عموم مطالعات تربیتی معطوف به دیدگاه اسلام، عبودیت و تقوا را به منزله‌ی هدف اساسی تعلیم و تربیت معرفی کرده است. از آنجا که مفهوم تقوا به طور مشخص...

سه‌شنبه، 17 آذر 1394

وحدت‌گرایی معرفت در تربیت اسلامی

از آنجا که بخش اساسی وظایف نظامهای تربیتی به آموزش معرفت معطوف است و گسترش روزافزون محتواهای دانشی، نظامهای تربیتی را به طور مستمر با مسئله‌ی...

سه‌شنبه، 17 آذر 1394

تذکر موقعیت یکی از بنیادهای اساسی تربیت اسلامی

هر چند در تعریف و تبیین ماهیت تربیت اسلامی، تمرکز بر مفهوم عبودیت و استناد به آیه‌ی «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ»...

سه‌شنبه، 17 آذر 1394

گذر از کمیت به کیفیت (2)

آقای مصباح، اگر نکته‌ای علاوه بر آنچه گفته شده، لازم است، بیان کنید و تذکر بفرمایید تا از آقای نگهدار بخواهیم که بحثشان را دنبال کنند.

يکشنبه، 15 آذر 1394

گذر از کمیت به کیفیت (3)

من خوشحالم از این که موضوع بحث مقداری روشن‌تر شد تا بشود بر روی آن تکیه کرد. این مسأله در واقعیت وجود دارد. مثال‌هایی را [ آقای سروش ] بیان کردند...

يکشنبه، 15 آذر 1394

گذر از کمیت به کیفیت (1)

بسم الله الرحمن الرحیم. همان گونه که گذشت بحث پیرامون تعریف دیالکتیک، تأثیر و تأثر متقابل، تکامل و تضاد و ... انجام گرفت و این موضوعات مورد بررسی...

يکشنبه، 15 آذر 1394

طرد عینیت‌گرایی و خودبنیادی در تربیت اسلامی (1)

عینیت‌گرایی و خودبنیادی چه در جهت اثباتی و چه در جهت انکاری، دو رویکرد معرفت‌شناختی است که به عنوان زیرساخت فلسفی هر نظام تربیتی نه تنها گزینش...

يکشنبه، 15 آذر 1394

طرد عینیت‌گرایی و خودبنیادی در تربیت اسلامی (2)

مسئله‌ی عینیت و خودبنیادی نیز به نحو مستقل در فلسفه‌ی صدرا طرح نشده است، بلکه ابژکتیویسم و سوبژکتیویسم از مسائل فلسفه‌ی جدید است و اساساً پس...

يکشنبه، 15 آذر 1394

طرد ثنویت‌گرایی (دوآلیسم) در نظام تربیتی اسلام

موضع هر نظام تربیتی در برابر مسئله‌ی ثنویت به دو دلیل اهمیت دارد: نخست، ثنویت‌گرایی از شکل اولیه‌ی خود که صرفاً یک رویکرد فلسفی در حوزه‌ی معرفت‌شناسی...

يکشنبه، 15 آذر 1394

بررسی آیات ناظر به معرفت‌شناسی در قرآن

به طور کلی کانون توجه قرآن بر توسعه‌ی ایمان استوار است و ایمان مبتنی بر ظن و گمان یا علم غیر قطعی را که حاصل مشهورات و مقبولات عصری باشد و از...

يکشنبه، 15 آذر 1394

بررسی آیات ناظر به انسان‌شناسی در قرآن (2)

برخی از آنها مثل واژه‌ی «سیر» ناظر به جابه‌جایی و حرکت مکانی است و برخی نظیر صیرورت ناظر به حرکت استکمالی ذاتی است؛ چنان که در آیات «وَلِلّهِ...

يکشنبه، 15 آذر 1394

بررسی آیات ناظر به انسان‌شناسی در قرآن (1)

بدون شک تبین انسان از منظر قرآن مقتضی طرح مباحث پیچیده و تفصیلی در حوزه‌ی ویژگیهای روان‌شناختی، جامعه‌شناختی، زیست‌شناختی انسان است که از مجال...

يکشنبه، 15 آذر 1394

قیاس بروسُن

قبل از کشف عدد پی(3.14) دانشمندان زیادی تلاش کردند که فرمول محاسبه‌ی مساحت دایره را کشف کنند. یکی از این افراد، شخصی بنام «بروسُن» بود. هدف او...

شنبه، 14 آذر 1394

ابطال تسلسل و دور در برهان از نظر ابن‌سینا

اگر در اثبات الف برای ب نیاز به حد وسطِ ج داشته باشیم و برای اثباتِ ج برای ب و الف برای ج نیز احتیاج به دو حد وسط د و هـ داشته باشیم و همین‌طور،...

شنبه، 14 آذر 1394

آیا ذاتی باب برهان بایستی مساویِ موضوع باشد؟

برخی از بزرگان مانند علامه‌ی طباطبایی می‌فرمایند: عرض ذاتی با موضوع خود بایستی نسبت تساوی داشته باشد، به گونه‌ای که با وضع موضوع، وضع شود و با...

شنبه، 14 آذر 1394

تجربه و افاده‌ی یقین از نظر ابن‌سینا

از آنجا که ممکن است برخی استقراء و تجربه را یکی بپندارند و تجربه را نیز مفید یقین مضاعف ندانند، شیخ (رحمه الله علیه) تذکر می‌دهد که بین این دو...

جمعه، 13 آذر 1394

قاعده‌ی «ذوات الاسباب لاتعرف الّا باسبابها»

اگر ما بخواهیم محمولی را با موضوعی بسنجیم و حکمی ایجابی یا سلبی در مورد آن بیان کنیم، گاهی چنین است که عقل، رابطه‌ای ضروری ولی بدیهی بین آن‌ها...

جمعه، 13 آذر 1394

شرایط علّتی که در برهان لمّی حدّ وسط واقع می‌شود

آیا هر علّت و علیتی برای برهان لم کافی است؟ خیر. علّتی که در برهان لمّ حد وسط واقع می‌شود شرایطی دارد که در اینجا به دو تا از آن‌ها اشاره می‌شود....

جمعه، 13 آذر 1394

برهان انّی و لمّی

می‌دانیم که در هر برهانی حد وسط علتِ تصدیق به نتیجه است چرا که در تحلیل قیاس برهانی به سه امر می‌رسیم: حدّ اصغر، حدّ اوسط و حدّ اکبر. و از طرفی...

پنجشنبه، 12 آذر 1394