انتقاد صدرایی از نفس‌شناسی لایب‌نیتس

بخش گسترده‌ای از واکاویها و جُستارهای فلسفی حکما و اندیشمندان در تاریخ فلسفه، مربوط به ماهیت نفس و چگونگی ارتباط آن با بدن است. اندیشه‌ورزان...

شنبه، 26 دی 1394

فلسفه، مدیریت و سبک زندگی از دیدگاه ملاصدرا

ضرورت وجود یک نظام مدیریتی برای جوامع بشری، موجب ظهور نظریات مختلف و گاه متعارض شده است. از سوی دیگر هر نظریه‌ی مدیریتی، مولود نوعی معرفت‌شناسی...

جمعه، 25 دی 1394

الزام اخلاقی از منظر علامه طباطبایی

یکی از مهمترین نظریات در حوزه‌ی فرااخلاق و درباره‌ی تحلیل معناشناختی الزام اخلاقی، نظریه‌ی اعتباریات علامه طباطبایی است. از نظریه‌ی مذکور تفسیرهای...

جمعه، 25 دی 1394

تمثیل سایه و آیه‌ی مَدَّالظِل در حکمت متعالیه

نقش تمثیل برای بیان حقایق مابعدالطبیعی در حکمت متعالیه بسیار برجسته است. در این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به تمثیل سایه (ظل) و بازتاب آیه‌ی...

جمعه، 25 دی 1394

فضیلت از دیدگاه ملاصدرا

بلحاظ تاریخی، نظریه‌ی فضیلت نسبت به دیگر نظریه‌های مطرح در باب اخلاق از سابقه‌ی بیشتری برخوردار است و در سیر تاریخی خود، دچار تغییرات و تحولاتی...

جمعه، 25 دی 1394

زیبایی و نظریه‌های سببیت

زیبایی را می‌توان به گونه‌ای در رابطه با احساس تعریف کرد. شاید بتوان گفت که زیبایی یکی از ویژگیهای اشیاست و خودش یک احساس نیست؛ ولی این ویژگی...

جمعه، 25 دی 1394

افول نقش زیبایی در هنر

زیبایی در مفهوم، کاربرد و ارج گذاری [یا درک] هنر چقدر اهمیت دارد؟ اینکه زیبایی شرط کافی برای هنر نیست همواره از شناخت زیبایی طبیعت آشکار بوده...

جمعه، 25 دی 1394

زیبایی و احساس در هنر

همه‌ی تحلیلهای زیبایی که بر اساس ویژگیهای عینی، مانند اندازه، تناسب، لطافت و سَبُکی صورت گرفته‌اند، ولی این اندیشه نیز در خور تأمل است که برای...

جمعه، 25 دی 1394

زیبایی و تناسب در هنر

کدام ویژگیها خاص هنرند؟ احتمالاً زیبایی نخستین ویژگی است که به ذهن خطور می‌کند. زیبایی چیست؟ نخستین چیزی که ممکن است در این خصوص توجهمان را جلب...

جمعه، 25 دی 1394

نظریه‌ی نهادی در تعریف هنر (1)

به رغم دشواریها و ایرادهای مطرح شده، تلاش برای دست یافتن به تعریفی برای هنر، همچنان ادامه یافته است. ولی گروهی از متفکران، در جستجوی نوع متفاوتی...

جمعه، 25 دی 1394

نظریه‌ی نهادی در تعریف هنر (2)

بحث و استدلال من این بوده است که تعریف نهادی به عنوان شرط کافی برای هنر خرسند کننده نیست، زیرا می‌توانیم، بدون آنکه سخن بی‌معنا یا متقاضی گفته...

جمعه، 25 دی 1394

مسئله‌ی تعریف هنر در زمان حاضر

عناصری که مفهوم جدید هنر را برمی‌سازند میراث روزگاران پییشن‌اند، و برخی از آنها در مفاهیم کهن، حضور داشته‌اند. زیبایی، الهام، مهارت و استادی،...

جمعه، 25 دی 1394

مسئله‌ی تعریف هنر

سؤالاتی به شکل «الف چیست؟» از روزگار سقراط به این سو فراوان در فلسفه وجود داشته است. معرفت چیست؟ حقیقت چیست؟ فضیلت چیست؟ زبان چیست؟ زیبایی چیست؟...

جمعه، 25 دی 1394

پیشینه‌ی تاریخی مفهوم هنر

مفهوم هنر سرگذشتی پیچیده و جذاب دارد و تحقیقات عالمانه‌ی زیادی درباره‌ی آن صورت گرفته است. لیکن هدف من جلب اعتنا به برخی جنبه‌های این سرگذشت...

جمعه، 25 دی 1394

ارزیابی براهین تشكیك خاصی وجود

تشكیك خاصی حقیقت وجود، یكی از پایه‌های مهم حكمت متعالیه است كه صدرالمتألهین بعد از مبرهن ساختن آن، تبیین و اثبات مسائلی چون وحدت وجود در عین...

دوشنبه، 21 دی 1394

نوآوری‌های منطقی فارابی

ابونصر فارابی با ایضاح مفاهیم غامض منطق ارسطویی در شرح و تفسیر استادانه‌ی خود بر تمام ابواب كتاب ارغنون ارسطو، و همچنین با نوآوریهای بی بدیل...

دوشنبه، 21 دی 1394

عقلانیت ایمان در اندیشه‌ی علامه طباطبایی

ایمان و چگونگی ارتباط آن با مسئله‌ی عقلانیت، همواره بعنوان یكی از محوریترین مسائل در میان فیلسوفان دین و پژوهشگران این عرصه مطرح بوده، بگونه‌یی...

دوشنبه، 21 دی 1394

رابطه‌ی وجود با ماهیت در حكمت متعالیه

نوع رابطه‌ی وجود با ماهیت در حكمت متعالیه در مباحث اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت مطرح شده است. ملاصدرا در اینباره با دو زبان یا با دو شیوه...

دوشنبه، 21 دی 1394

نظم هستی و بایستی؛ كتاب تكوین و كتاب تدوین

مباحث پیرامون نظم در حكمت اسلامی ذیل دو عنوان و اصطلاح بارز مطرح شده‌اند: «كتاب تكوین» و «كتاب تشریع/تدوین». كتاب تكوین، نظم قهری و اجباری حاكم...

دوشنبه، 21 دی 1394

جامعه‌شناسی معرفت

ماهیت معرفت، دست‌کم از عصر یونانی - رومی، یکی از مسائل اصلی فلسفه بوده است. مثلاً افلاطون در تئاتتوس رهیافتی علمی نسبت به معرفت و شناخت اتخاذ...

جمعه، 18 دی 1394