انسان از نگاه غزّالی

ابوحامد محمّدبن احمد غزّالی در سال 450 هجری قمری در طوس از شهرهای خراسان تولد یافت و تحصیلات خود را در همین شهر آغاز کرد و در سال 470 ه‍. به...

جمعه، 29 فروردين 1393

ارکان انسان از نگاه ابن سینا

فیلسوفان و اندیشه وران باستان به مسئله ی نفس توجه داشته اند. بعضی از حکیمان و فیلسوفان معتقدند که نفس انسان موجودی برآمده از جسم است،‌ نه موجودی...

جمعه، 29 فروردين 1393

تحریر محل نزاع در بحث اصالت وجود یا ماهیت

آنچه شیء بدان موجود است، ماهیت است یا وجود آن و یا امری ورای آن دو؟ در صورتی که آنچه موجود بدان موجود است، وجود باشد، ماهیت، امری انتزاعی است...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

دلائل متأخران در اصالت وجود

متأخران برای اثبات مدعی خود در اصالت وجود، به دلایلی تمسک جُسته اند که سه دلیل از اساسی ترین دلایل آنان ذکر می شود:

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

اصالت وجود یا ماهیت؟

در تاریخ متافیزیک کهن مابه التحقیق موجود را به وجود خاص، یا ماهیت شیء دانسته اند. بنابراین فیلسوفان دوره ی یونانی و اسکولاستیک و نیز فیلسوفان...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

زیادت وجود بر ماهیت

«ماهیت» و «وجود» دو امر مغایرند. بدین معنی که حیثیت هستی هر شیء، غیر از حیثیت چیستی آن است. تفصیل آنکه ذهن، شیء واحد را به دو امر تحلیل می کند:...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

اقسام حکمت از نظر جعفر کشفی

حکمت از دیدگاه کشفی عبارت است از همان قوه ای که انسان را به نفس الامر می رساند. و فرق آن با علم، فرق ظاهر و باطن است. در واقع، علم در منظر حکیمان،...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

عقل و جهل از نظر جعفر کشفی

در جهان شناسی، جهان، عرصه ی گشت و بازگشت عقل و مواجهه ی آن با جهل است. عقل به عنوان صادر اول، طی دو فرمان با مخلوقات ارتباط برقرار می کند. در...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

روش شناسی سیّد جعفر کشفی

روش شناسیِ کشفی به طور اساسی، در ساختار کتاب «تحفة الملوک» بازتاب یافته است. او در سومین تحفه از کتاب مذکور و نیز در لابه لای مباحث عقل و جهل،...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

وجود و مابه الوجود موجود

حقیقت وجود در دو هزار و پانصد سال تاریخ مغرب زمین نیست انگاشته شده و در متافیزیک پرسشی از آن به میان نیامده است و جز این هم نمی توان باشد؛ زیرا...

چهارشنبه، 27 فروردين 1393

مقایسه دیالکتیک و سیر اختصامی

سیر اختصامی طریقت فکری حکمای انسی در تحلیل از تضاد و تناقض است، و دیالکتیک منهج فکری افلاطونیان و پاره ای از حکمای جدالی مذهب دوره ی جدید در...

چهارشنبه، 27 فروردين 1393

مقایسه دیالکتیک و سیر اختصامی

سیر اختصامی طریقت فکری حکمای انسی در تحلیل از تضاد و تناقض است، و دیالکتیک منهج فکری افلاطونیان و پاره ای از حکمای جدالی مذهب دوره ی جدید در...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

سیر اختصامی و حکمت انسی

طریقت تفکر در حکمت انسی مقام جمع الجمع دو امر است: نخست، رسوخ از ظاهر به باطن، یا تأویل و زندآگاهی؛ و دوم، سیر اختصامی، که جمع الجمع آن دو را...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

تأویل یا زندآگاهی

تأویل و زندآگاهی به عنوان رُکنی از طریقت فکری دینی، گذشته از حکمت اسلامی در دیر ادیان نیز موجود است.

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

دوره های تأویل اختصامی

سیر تأویل، سیر از ظهور به بطون است و سالک ابتدا از ظواهر و واقعیت ها به حقایق و ماهیات که همان اَعیان ثابته است سیر می کند و سپس از عین، به کُنه...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

منطق در فقه و کلام

هر چند اساس علم کلام بر تفکر حصولی قرار دارد، اما از آنجا که این نحو حکمت ملتزم وحی است، صورت نوعی منطق در حوزه ی آن با منطق یونانی برخی تفاوت...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

نقد دیالکتیک هگل

هر چند هگل بزرگترین کسی است که در فلسفه ی غرب، دیالکتیک را به کار گرفته و تمام اصول فلسفی خود را بر اساس سیر جدالی، بیان داشته است لکن آن دسته...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

دیالکتیک هگل

هگل در کتاب معروف خود "علم منطق" به بیان تفصیلی دیالکتیک در حوزه ی منطق می پردازد. کُنه و اساس مباحث هگل در این کتاب آن است که اگر ایده ی مطلق...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

ناتوانی منطق ارسطو در تحصیل تصدیقات مجهول

اساس منطق ارسطو، در مقام استنتاج تصدیقات مجهول، بر "قیاس" قرار دارد؛ چرا که تمثیل و استقراء ناقص، مفید یقین نیستند و استقراء تام نیز در اغلب...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

منطق در حوزه ی حکمت اشراقی

اساس تفکر در نزد افلاطون و پیروان او بر تفکر حصولی نیست و مدار آن بر نحوی از تفکر حضوری است، که التزام به وحی ندارد. تفصیل این امر بدین قرار...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393