جامعه

کلمه ی "جامعه" را من در معنای متعارف و هر روزیِ آن به کار می برم، بی آنکه میان صورت های مختلفی که می تواند پذیرفت ــ صورت هایی همچون جامعه (Gesellschaft)...

چهارشنبه، 25 بهمن 1391

وجود در فلسفه

سروکارمان با مبحثی است خاص که مهم اما سخت دشوار است ــ بسیاری از فیلسوفان معاصر این مبحث را مبحث مرکزی فلسفه می گیرند. مزید بر دشواریها آنکه...

چهارشنبه، 25 بهمن 1391

انسان از نگاه یک فیلسوف

اکنون به تفکر درباره ی انسان خواهیم پرداخت. در این حوزه مسائل فلسفی فراوانی هست که از همه نام هم حتی نمی توانیم ببریم. لذا تأمل ما به ناگزیر...

چهارشنبه، 25 بهمن 1391

جهان شاعرها و جهان فیلسوف ها

گوته، که یکی از بزرگترین شاعرانی است که بشر داشته است، نظریه (Theorie) و نظرورزی (Spekulieren) را بارها به ریشخند گرفته است. از جمله گفته است:...

چهارشنبه، 25 بهمن 1391

ماهیّت تفکر

دستاوردهایِ شگرفِ دانش را بیشتر، به مراتب بیشتر، به تفکر مدیونیم تا به مشاهده ــ تفکری که می رود تا چهره ی گیتی و زندگی ما را دگرگون کند. مسلم...

چهارشنبه، 25 بهمن 1391

قانون

امروز بر آن سرم که همراه شما درباره ی قانون به تأمل بپردازم. مراد نه قانونهایی است که از مجلس می گذرانند و در دادگاه ها به اجراء می گذارند، بل...

چهارشنبه، 25 بهمن 1391

حدوث و قدم عالم

از مسایل مهمه فروع توحید قرآن مجید و سنت سید المرسلین (صلی الله علیه و آله)، اثبات قدرت تامه و مشیت و اراده و اختیار ذات مقدس مبدء متعال است....

شنبه، 7 بهمن 1391

جبر فلسفی از نگاه قاعده ضرورت سابق(3)

فخر رازی معتقد است وجوب یک صفت ثبوتی است و موصوف می‌خواهد. اگر به وجوب سابق قائل شویم، لازم می‌آید وصف (وجوب) قبل از موصوف موجود باشد؛ در حالی...

دوشنبه، 1 آبان 1391

جبر فلسفی از نگاه قاعده ضرورت سابق(2)

بنابر قول حکما، هرگاه علّت تامه موجود شود، وجود معلول واجب خواهد شد. حال اگر معلولی بخواهد معدوم باشد، فقط یک راه دارد و آن اینکه علّت تامه آن...

دوشنبه، 1 آبان 1391

جبر فلسفی از نگاه قاعده ضرورت سابق(1)

قاعدة «الشیء ما لم یجب لم یوجد» در کلام حکما مطرح و با دلایلی اثبات شده است. مفاد آن که به عنوان قاعده‌ای مسلم تلقی می‌شود، این است که با تمام...

دوشنبه، 1 آبان 1391

عالم مثال

قصد من از انتخاب دو کلمه لاتینی Mundus Imaginalis (عالم مثال) برای عنوان مقاله حاضر این است که یکی از مراتب کاملاً متمایز هستی را که با شیوه...

سه‌شنبه، 11 مهر 1391

زیارت شرق

کتاب ابن سینا و تمثیل عرفانی، نوشته هانری کربن متفکّر فرانسوی، که می‌توان او را برجسته‌ترین فیلسوف اسلامی اروپایی تبار در دوران معاصر دانست،...

سه‌شنبه، 11 مهر 1391

فلسفه اسلامی یا فلسفه عربی؟

ما از « فلسفه اسلامی» سخن می گوییم؛ در صورتی که از سده های میانه به بعد چنین معمول بوده است که از «فلسفه ی عرب» بحث کنند نه از « فلسفه اسلامی»....

يکشنبه، 9 مهر 1391

حکایت ذاتی در بوته ی نقد (5)

مطابق دیدگاه استاد فیّاضی، در اموری که محکی ای در عالم خارج ندارند (مانند اموری که در گذشته اتّفاق افتاده است یا اموری که در آینده اتّفاق خواهد...

يکشنبه، 19 شهريور 1391

حکایت ذاتی در بوته ی نقد (3)

مطابق دیدگاه مشهور، حاکی صورت ذهنی، و مطابق دیدگاه استاد فیّاضی، حاکی نفس فاعل شناساست؛ بنابر هر دو دیدگاه، در فرایند حکایت، «توجه فاعل شناسا»...

يکشنبه، 19 شهريور 1391

حکایت ذاتی در بوته ی نقد (4)

تقسیم مراتب علم به آگاهانه، نیمه آگاهانه، و ناآگاهانه از ابتکارات استاد مصباح می باشد. ایشان بر این باورند که مراتب علم گاهی معلول مراتب وجودی...

يکشنبه، 19 شهريور 1391

حکایت ذاتی در بوته ی نقد (2)

آنچه از کلام مشهور در تفسیر «حکایت» به دست می آید این است که: حکایت نوعی دلالت است که فاعل شناسا بدون اعتبار و وضع واضعی، به صورت طبیعی،

يکشنبه، 19 شهريور 1391

حکایت ذاتی در بوته ی نقد (1)

معرفت شناسان مسلمان سه دیدگاه درباره ی «حکایت» مطرح کرده اند. دیدگاه مشهور این است که «حکایت» ذاتی باب برهان برای صور ذهنی است و این صور بالفعل...

يکشنبه، 19 شهريور 1391

سیری در شناخت شناسی معاصر؛ تعریف شناخت

شناخت یا به تعبیری معرفت همواره قرین انسان بوده است، به طوری که انسان از لحظه ورودش به جهان سعی در کشف و شناخت آن داشته است ولی کمی زمان احتیاج...

سه‌شنبه، 14 شهريور 1391

عقل در فلسفه و عرفان

کلمه عقل از لحاظ لغوی معانی متعدد دارد از جمله «فهم»الشیئی بعقله عقلاً یعنی آن را فهمیده و ادراک کرد و تدبر کرد و «قید» عقل البعیریعنی شتر را...

سه‌شنبه، 24 مرداد 1391