نگاهی به علیّت در علم

یکی از اهداف علم «تبیین» پدیده هایی است که در اطرافمان رخ می دهند. اگر از خود بپرسیم که «چرا» رنگ آسمان آبی است، قاعدتاً پاسخ به این پرسش را...

سه‌شنبه، 19 آذر 1392

چگونگی شناخت قوانین طبیعت

آیا می توان جهانی داشت که هیچ رابطه ی قانونمندی در آن حاکم نباشد؟ جهانی که هیچ شیئی بر شیئی دیگر تأثیر نگذارد یا اگر هم بگذارد آن تأثیر تحت ضابطه...

سه‌شنبه، 19 آذر 1392

واقع گرایی و ابزارگرایی علمی

علم به ما می گوید که جهان خارج متشکل از چه هویات و فرآیندهایی است و این هویات از چه توانهای علّی ای برخوردارند. ما امروزه به وجود بسیاری هویات...

سه‌شنبه، 19 آذر 1392

آیا علم، برساخته ای اجتماعی است؟

در سالهای پس از انتشار کتاب ساختار انقلابهای علمی و جامعه شناسی معرفت علمی با رواج و گسترش افکار کوهن، گروهی از جامعه شناسان و فیلسوفان علم که...

دوشنبه، 18 آذر 1392

مروری بر فلسفه ی علم (4)

توماس کوهن(1) در1992 در آمریکا به دنیا آمد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته ی فیزیک به پایان رسانید. آن گاه به تاریخ علم علاقه مند شد و اولین...

دوشنبه، 18 آذر 1392

مروری بر فلسفه ی علم (1)

ما در این نوشتار، نگاهی گذرا خواهیم انداخت به چند پیشنهاد برای روش شناسی علم. در این پیشنهادها گاه شاهد آنیم که اصولاً استقرا به عنوان روش علمی...

دوشنبه، 18 آذر 1392

مروری بر فلسفه ی علم (3)

ایمره لاکاتوش(1)، فیلسوف مجار، برخلاف اغلب فیلسوفان علم، زندگی پرفراز و نشیبی داشت. او که دوران جوانی را در مجارستان گذراند از اعضای جنبش مقاومت...

دوشنبه، 18 آذر 1392

مروری بر فلسفه ی علم (2)

کارل پوپر(1) شاید تنها فیلسوف علمی باشد که بسیاری از دانشمندان به او به چشم قهرمان می نگرند. اما جالب اینجاست که در میان فیلسوفان علم معاصر چندان...

دوشنبه، 18 آذر 1392

کسب علم از راه استقرا و تأیید

بسیاری از کتابهای درسی علوم برای توصیف الگوی کار علمی و آنچه دانشمندان در واقع انجام می دهند، تصریحاً یا تلویحاً، نمونه ای از روش استقرایی را...

دوشنبه، 18 آذر 1392

درآمدی بر فلسفه ی علم، علم و شبه علم

فلسفه(1) چیست؟ در کمال شگفتی، پاسخ دادن به این سؤال خود فعالیتی فلسفی است. جالب اینجاست که جوابِ چندان روشن و دقیق به این سؤال نمی توان داد....

دوشنبه، 18 آذر 1392

فردید جوان و طرح عظیم کربن

با توجه به پاره‎ای از دلایل و قراین در آثار جوانی فردید و نیز به‎خصوص با نگاهی به وضعیت تفکر و انحطاط شدید اندیشه فلسفی در دهه های آغازین قرن...

شنبه، 16 آذر 1392

بررسی مسألة شهود در آثار افلاطون

از گذشته همواره در کنار علم حصولی نوع دیگری از معرفت که از آن به علم حضوری یا شهودی تعبیر می­شود مطرح بوده است. در میان فلاسفه گروهی معتقدند...

دوشنبه، 11 آذر 1392

اخلاق نزد جامعه گرایان

جامعه گرایی به عنوان یک نگرش نوبنیاد در قرن 19 شکل گرفت و حرکت اولیه آن توسط کارل مارکس( 1812- 1883م) آغاز شد. جمله معروف او در محوریت جامعه...

پنجشنبه، 7 آذر 1392

غیر واقع گرایی اخلاقی

غیر واقع گرایی به عنوان یکی از شاخص ترین و برجسته ترین ملاک های تمایز نگرش های مختلف اخلاقی، همواره معرکه آرای نظریات فیلسوفان اخلاق بوده است....

پنجشنبه، 7 آذر 1392

وظیفه گرایی اخلاقی کانت

ایمانوئل کانت( 1804 - 1724 م) از دانشمندان برجسته مغرب زمین است که افکار او همواره معرکه ی آرای اندیشمندان و صاحب نظران بوده است. او درحوزه مفاهیم...

پنجشنبه، 7 آذر 1392

اخلاق در هرمنوتیک فلسفی

هرمنوتیک همواره ارتباط وثیقی با آموزه های دینی و اخلاقی داشته است، و در مجموع از آن به عنوان ابزاری برای تفسیر و تأویل مفاهیم متافیزیکی استفاده...

پنجشنبه، 7 آذر 1392

نسبی گرایی اخلاقی سوفیست ها

مقدمه سوفیست ها ازگروه های پیشتاز و نام آور یونان باستان بودند. آنان وجود علم را نفی کرده، درهمه چیز شک می کردند، و قوی ترین علم و ادراکات را...

پنجشنبه، 7 آذر 1392

نسبی گرایی اخلاقی نزد تجربه گرایان

میان تجربه از معنای لغوی تا رویکرد فلسفی آن، گذر از یک سیر تدریجی و عمومی است، تا وصول به یک هدف نهایی، لذا تجربه از سه منظر عام، خاص و اصطلاحی...

پنجشنبه، 7 آذر 1392

انواع نسبی گرایی اخلاقی

خُلق درمعنای مصطلح، هر نوع صفت مثبت یا منفی پایدار در انسان است که موجب صدور برخی افعال بدون اندیشه و تأمل می گردد.

پنجشنبه، 7 آذر 1392

اصطلاحات فلسفه ی اخلاق

شرط مسئولیت اخلاقی آزادی عمل است. کسی که با زور و جبر وادار به کاری می شود مسئول نیست. اکنون سؤال این است که اگر رفتار انسان قابل تبیین علّی...

پنجشنبه، 7 آذر 1392