ابن سینا؛ افقی تازه در عقلانیت

دکتر غلامرضا اعوانی از اساتید به نام فلسفه است که با اشراف تام بر دیدگاه های حکمی فلاسفه یونانی و اسلامی، بر اصالت فکری حکمای ایرانی و مسلمانی...

سه‌شنبه، 25 آذر 1393

هایدگری دیگر

پس از اینکه چند ماه پیش «دفترهای سیاه» در جلدهای 94، 95 و 96 مجموعه آثار هایدگر منتشر شد، بحث بر سر نسبت بین هایدگر و امر سیاسی به‌ویژه با توجه...

سه‌شنبه، 25 آذر 1393

سه گفتار در باب فلسفه ي علم (3)

من قبل از اين که دسته بندي بحث ها را بگويم يک مقدار فضاي تاريخي بحث ها را مي گويم. اين فضاي پوزيتيويست و فضاي ابطال گرايي از جهاتي زير سؤال رفت....

يکشنبه، 16 آذر 1393

سه گفتار در باب فلسفه ي علم (1)

همواره در سير مطالعاتي دوره هاي غرب شناسي جاي خالي مجموعه اي که به صورت خلاصه و ساده به معرفي فلسفه ي علم بپردازد، احساس مي شد. مجموعه اي که...

يکشنبه، 16 آذر 1393

سه گفتار در باب فلسفه ي علم (2)

در جلسه ي قبلي بحث رابطه ي علم و متافيزيک را بيان کرديم و گفتيم پوزيتيويست ها قائل به انفکاک علم و متافيزيک هستند و مي گويند اين ها ارتباطي بينشان...

يکشنبه، 16 آذر 1393

فلسفه ي علوم انساني

فلسفه ي علوم انساني مي تواند در شناسايي و بررسي مباني و مبادي معرفتي نظريه ها کمک کند. اما فلسفه ي علوم انساني چيست و چگونه مبادي معرفتي را در...

پنجشنبه، 13 آذر 1393

نقد نظريه حکيم سبزواري در مسأله ملازمه عقل و شرع

حکيم سبزواري، در موضوع ملازمه عقل و شرع، نظريات بديعي ابراز نموده که توسط محققين در علم اصول فقه مورد نقد و بررسي قرار گرفته است. محقق خراساني،...

سه‌شنبه، 11 آذر 1393

نظريه عقل در فلسفه ي فارابي

نظريه فيلسوفان مسلمان در خصوص عقل تا آنجا که به مباني روانشناختي مابعدالطبيعي آن مربوط مي شود بر نظريات يونانيان در مورد نفس و قواي دراکه ي آن...

يکشنبه، 9 آذر 1393

نظريه عقل در فلسفه ي ابن سينا

بر طبق نظريه ابن سينا اگر چه عقل بالقوه، به عنوان خصيصه اي شخصي در فرد ظهور مي کند (و از اين رو حادث است) معذلک جوهري غير مادي و باقي است.

يکشنبه، 9 آذر 1393

مروري جامع بر انديشه هاي ابن سينا (2)

تعريف عمومي براي نفس چنين است: «کما اوّل براي جسم طبيعي آلي». يا از آن حيث که توليد و رشد و تغذيه مي کند (همان طور که نفس نباتي چنين است) يا...

يکشنبه، 9 آذر 1393

مروري جامع بر انديشه هاي ابن سينا (3)

علت غايي چنين تعريف شده است، «آنچه از براي آن فعل انجام مي گيرد». و چنين مفهومي، مي تواند بر فاعل و بر قابل يا بر چيزي سواي اين دو حمل گردد.

يکشنبه، 9 آذر 1393

مروري جامع بر انديشه هاي ابن سينا (1)

فارابي، بنيانگذار فلسفه ي نوافلاطوني اسلامي و برجسته ترين متفکّر تاريخ اين نهضت فلسفي از عهد پروکلوس، آخرين نماينده ي بزرگ اين نحله در غرب، محسوب...

يکشنبه، 9 آذر 1393

مروري جامع بر انديشه هاي فارابي

گرايشهاي نو افلاطوني مستتر در فلسفه ي کندي و رازي، در آثار فارابي و ابن سينا، نخستين دو فيلسوف مسلماني که مابعدالطبيعه ي مفصل و بسيار پيچيده...

يکشنبه، 9 آذر 1393

حدوث و قدم

حدوث و قدم را به ترتيب مي توان به مسبوقيت به غير و عدم مسبوقيت به غير تفسير کرد. و چون وجود و عدم در هر يک از مراتب وجود نحوه و عنوان خاصي دارد،...

يکشنبه، 2 آذر 1393

امکان يعني چه؟

امکان، که يکي از لغات متداول فلسفه است، معاني مختلفي دارد. اکنون براي آگاهي دانشجويان، تمامي معاني مصطلح آن را اشعار مي داريم:

يکشنبه، 2 آذر 1393

جعل و تأثير

مقصود از جعل، تأثير علت يا، به عبارت ديگر، اثر حقيقي جاعل و مؤثر است که عيناً معلول آن علّت خواهد بود. و چون وجود به وجود نفسي و وجود رابط تقسيم...

يکشنبه، 2 آذر 1393

جهات سه گانه

« جهت » چگونگي نسبتي است که بين موضوع و محمول هر گزاره وجود دارد، و اين نسبت گاهي به ضرورت، گاهي به امتناع و گاهي به امکان ( سلب ضرورت ) موصوف...

يکشنبه، 2 آذر 1393

اعاده ي معدوم

هويّت، که تعبير ديگري از موجوديت و شخصيت شيئي واقعي است، هيچ گاه تکرارپذير نيست؛ زيرا اگر وجود مکرر عين هويت و هستي نخستين باشد، ديگر اعاده يا...

يکشنبه، 2 آذر 1393

معدوم ناچيز است

چون موضوع فلسفه، وجود، و تعريف آن پي بردن به حقايق جهان هستي است، اين اشکال جلب نظر خواهد کرد که معدوم و احکام آن، که از دايره ي هستي و حقيقت...

يکشنبه، 2 آذر 1393

در أعدام، تمايز و تأثير نيست

اگر بگوييم سقراط نابود، يا افلاطون نابود، يا خلأ نابود است، حتماً اين نابودي ها از لحاظ معني يکسان به نظر مي رسد. فقط هنگامي مي توانيم ميان نابودي...

يکشنبه، 2 آذر 1393