واژه شناسی قرآنی: اِتّقاء، بَأس، حَذَر، خَشية، خَوف، ذُعر، رُعب، رَوع، رَهبة، شَفق، فَرَق، فزع، وَجف، وَحشة، وَجل، هَول

«اتقاء» از «وقي» (واو، قاف و ياء) - که بر دفع چيزي از يک شيء دلالت دارد - گرفته شده است. اصل «اتَّقي، يتقي» اوتقي بر وزن افَتَعلَ است و معناي...

چهارشنبه، 21 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اتکاء، ثُبُوت، رُکُون، سُکُون، مُسَنَّده

«إتکاء» از «وکأ» (واو، کاف و حرف عله) به معناي بستن، گره زدن، استحکام و شدت چيزي است و اتکا بر چيزي تکيه و اعتمادکردن بر آن است؛ چنانچه گفته...

چهارشنبه، 21 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِتّقاء، اِجتناب، اِنتهاء

«اتّقاء» از «وَقي» (واو، قاف و ياء) بر دفع چيزي از يک شيء دلالت دارد. «وقاه الله کلّ سوء»: خداوند او را از هر بدي بازداشت «وَقاه الله وَقيا و...

چهارشنبه، 21 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِتَعاظ، اِعتبار، تذکّر

«اتعاظ» از «وَعظ» (واو، عين و ظاء) به معناي ترساندن و بازداشتن همراه با ترساندن گرفته شده است و به معناي پندپذيري و قبول موعظه،

چهارشنبه، 21 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِتَباع، اِجابت، اسلام، اِطاعت، اِقتداء، قَفا، عِبادت، قُنوت

«اتّباع» از «تبع» (تاء، باء و عين) اشتقاق يافته است. از عبارت اهل لغت استفاده مي‌شود که معناي «اتّباع» در پي ديگري قرارگرفتن و با او حرکت کردن...

سه‌شنبه، 20 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اَبناء، حَفدَة، ذرّيَة، سِبط، عَقِب، نَسل، وَلَد

«ابناء» جمع «اِبن» (همزه، باء و نون) و يکي از معاني «ابن» مذکر (فرزند پسر) است. برخي اهل لغت اصل «ابن» را «بنو» و برخي ديگر «بني»

سه‌شنبه، 20 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: إبلاغ، اَداء، اَذان، اِطلاع، اِنباء، اِنذار

«إبلاغ» از «بَلَغَ» (باء، لام و غين) به معناي اصلي رسيدن به چيزي است؛ مانند: «بلغتُ المکان»: به مکان مد نظرم رسيدم. در بلوغ گاهي رسيدن به يک...

سه‌شنبه، 20 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: ابلیس، شیطان

«ابلیس» از «بلس» (باء، لام و سین) است و اهل لغت معتقدند «ابلیس» از «ابلاس» (باب افعال از بلس) مشتق شده است؛ زیرا او از رحمت خدا ناامید شد. برخی...

سه‌شنبه، 20 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبلاس، قُنوط، يَأس

«ابلاس» از «بلس» (باء، لام و سين) گرفته شده است. اين مادّه به معناي يأس و نوميدي، ندامت و پشيماني، حيرت و سرگرداني

سه‌شنبه، 20 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبل، اَنعام، بُدن، بَحيرة، بَعير، جَمل، ضامِر، عِشار، ناقه

«اِبل» (همزه، باء و لام) سه معناي اصلي شتر، بسنده بودن و سنگيني و چيرگي دارد. «ابل» اسم جمعي است که (از لفظ خود) مفرد ندارد. اين اسم مؤنث و جمع...

دوشنبه، 19 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبرام، اِتقان، اِحکام

«ابرام» از «برم» (باء، راء و ميم) با چهار معناي اصلي احکام چيزي، خستگي از يک چيز، اختلاف دو رنگ و نوعي از گياه است. اهل لغت مادّه مذکور را به...

دوشنبه، 19 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبداع، اِحداث، اِنشاء، بَدأ، بَرأ، تکوين، جَعل، خَلق، ذرأ، صُنع، فَطر

«ابداع» از «بدع» (باء، دال و عين) به دو معناي آغاز کردن و پديدآوردن يک چيز بدون نمونه قبلي و بريدن و خسته شدن است. برخي اهل لغت «بدع» را به پديدآوردن...

دوشنبه، 19 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبداء، اِبراز، اِجهار، اِذاعَة، اَذان، اِشاعَه، اِصداع، اِظهار، اِعلان، بَرَح، بَيان، حَصحَصَ، سَفر، شُرّع، طُلوع، کَشف

«ابداء» از «بُدوّ» (باء، دال و واو) داراي معناي اصلي: ظهور و آشکار شدن يک چيز است. از جمله «بَدَا الشيئُ... بُدُوّاً» و مانند آن - که اهل لغت...

دوشنبه، 19 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اَبَد، بَقاء، ثُبوت، حُقُب، خُلود، دَوام، سَرمَد، واصِب

ماده و بنای «اَبد» (همزه، باء و دال) دارای دو معناست؛ از جمله مدت طولانی. بعضی اهل لغت واژه «اَبد» را به معنای دهر و روزگار می‌دانند و برخی از...

دوشنبه، 19 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبتهال، لَعن

«ابتهال» گاهی در کلام اهل لغت مطلق و گاهی با قید «الی الله» یا «فی الدعاء» به معنای لعن و نفرین علیه کسی، تلاش و جدّیت در دعا، اخلاص در دعا،...

دوشنبه، 19 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبتهال، تَضرّع

«ابتهال» که گاهی در کلام اهل لغت مطلق و گاهی با قید «الی الله» و یا «فی الدعاء» آمده است به معنای لعن و نفرین، تلاش و جدیّت در دعا،

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبتهال، اِبعاد، رَجم، سَبّ، طَرد، لَعن

«ابتهال» از «بهل»، (باء،‌هاء و لام) دارای سه معنای اصلی است: الف) رها و آزاد کردن؛ ب) نوعی از دعا؛ مباهله (نفرین و دعای دو طرف علیه یکدیگر) از...

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: ابتلاء، امتحان، تَمحیص، فِتنه

«اِبتلاء» از «بَلوى» (باء، لام، و او و یاء) دارای دو معنای اصلی است: الف) کهنه و فرسوده کردن یک چیز؛ ب) نوع خاصی از امتحان و آزمودن.

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبتغاء، اجتراح، اراده، اِقتراف، اِلتماس، اَمر، بَحث، تجسّس، تحرّی، تحسّس، سؤال، شَهوت، طَلب، عزم، قصد، کسب

«بَغیة» مصدر و ریشه «ابتغاء» است. «بغی» (باء، غین و یاء) دارای دو معنای اصلی طلب و فساد است.

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِباق، حَیَد، فِرار، مَحیص، مَناص و هَرَب

«إِباق» اسم از «أبق» (همزه، باء و قاف) به معنای فرار برده از مولای خویش و گریختن غلام است. برخی اهل لغت ماده یادشده را به رفتن و فرار بنده بدون...

يکشنبه، 18 تير 1396