منطق فازى

از آن زمان که انسان اندیشیدن را آغاز کرد، همواره کلمات و عباراتى را بر زبان جارى ساخته که مرزهاى روشنى نداشته اند. کلماتى نظیر «خوب»، «بد»، «جوان»،...

شنبه، 23 خرداد 1388

دورنمايى از انديشه ها و نظريات فلسفى «ميـردامـاد»

در ميان مجموعه آرا و نظريات فلسفى ميرداماد ـ جداى از نظرياتى كه مورد اتّفاق حكماى پيش از او بوده و يا به نوعى اشتهار داشته ـ به سه دسته برمى...

چهارشنبه، 16 ارديبهشت 1388

بررسي آراء در تعيين جايگاه وجود رابط و محمولي در منطق و فلسفه

وجود رابط و محمولي در قضاياي منطقي جايگاه ويژه‌اي دارند. ارتباط و اتحاد موضوع و محمول در قضاياي حمليه بدون رابط صورت نمي‌گيرد. هليات بسيطه و...

چهارشنبه، 16 ارديبهشت 1388

انسان كامل، عالم صغير است و عالم، انسان كبير

محققان از انسان كاملي نامبرده‌اند، كه جامع جميع مراتب وجود است و مظهر و تجليگاه صفات الهي است. اصل تعيّن او از مقام احديّت است و بمراتب واحديت...

چهارشنبه، 16 ارديبهشت 1388

فلسفة نقد و نقد فلسفي*

«فبشّر عباد الذين يستمعون القول و يتّبعون احسنه اولئك الذين هداهم الله و اولئك اولوالالباب» با استفاده از بركت اين آيه و عليرغم اينكه به دليل...

چهارشنبه، 9 ارديبهشت 1388

نقش فلسفه و رسالت فيلسوف

الحمدلله الحكيم‌ العليم‌ والصلاة‌ والسلام‌ علي‌ سيد الأنبياء والمرسلين‌ محمد و علي‌ أهل‌ بيته‌ المعصومين‌ سادة‌ الحكماء والمتألهين‌ وأصحابه‌...

سه‌شنبه، 8 ارديبهشت 1388

گفتگوي فلسفي شرق و غرب در دوره جهاني سازي

يكي از ويژگيهاي انسان از نظر فلسفي را، مي‌توان برخورداري از گفتگو و توانائي تبادل انديشه دانست. اين گفتگو يا تبادل انديشه، گرچه اختصاص به فلسفه...

سه‌شنبه، 8 ارديبهشت 1388

تبدل جوهر در فلسفه ملاصدرا و وايتهد

اثر كربن درباره آراء دو فيلسوف متعلق به سنتهاى فرهنگى و اجتماعى بسيار متفاوتى است كه در متافيزيك خود، به مسئله مشترك تبدل مقوله جوهر پرداخته...

يکشنبه، 6 ارديبهشت 1388

قاعده «بسيط الحقيقه» در «الهيات» صـــدرا و «منادشناسى» لايب نيـتس

قرن هفدهم، قرن پيدايش معناى بساطت و مفاهيم متلازم آن يعنى عدم تناهى و كلّيت در تفكر فلسفى است. اين مفهوم در فلسفه هاى صدرايى و دكارتى منشأ تحولات...

يکشنبه، 6 ارديبهشت 1388

قاعدة‌ فرعيّه‌ و وجود محمولي

«ثبوت‌ شي‌ء لشي‌ء فرع‌ ثبوت‌ المثبت‌ له‌» قاعده‌اي‌ فلسفي‌ و كلامي‌ موسوم‌ به‌ «قاعدة‌ فرعيّه‌» و مفاد آن‌ ثبوت‌ محمول‌ براي‌ موضوع‌ فرع‌ بر...

شنبه، 5 ارديبهشت 1388

نقدی بر جايگاه فلسفی مواد ثلاث

فيلسوفان برجسته ما و از آن جمله ملاصدرا مواد ثلاث را برخوردار از جايگاه فلسفی دانسته‌اند([1]), هر چند ملاصدرا آن را بعينه همان جايگاه منطقی مواد...

شنبه، 5 ارديبهشت 1388

مقايسه قاعده امكان اشرف ملاصدرا و اصل تكافؤ علّي دكارت

يكي از مهمترين وجوه مطالعه فلسفي، فلسفه تطبيقي يا همان تطبيق و مقايسه انديشه‌هاي فيلسوفان است كه بوسيله آن مي‌توان زواياي گوناگون انديشه‌هاي...

شنبه، 5 ارديبهشت 1388

عالم مثال و تجرد خيال

يكى از مباحث مهم فلسفه ملاصدرا اثبات عالم مثال (world imagination) و تجرد خيال ( abstraction imagination) است. در ميان حكماى اسلامى، حكماى مشاء (peripatetic)...

چهارشنبه، 2 ارديبهشت 1388

عرض ذاتي به عنوان معيار تمايز علوم

در اين مقاله ابتدا معيارهاي طبقه بندي علوم بررسي شده سپس قول مشهور مبني بر تمايز موضوعات به عنوان معيار تمايز علوم و نيز رابطة موضوع علم با عرض...

شنبه، 29 فروردين 1388

شرق شناسى و فلسفه

الیور لیمن (Oliver Leaman) دانشیار فلسفه در دانشگاه جان مورز لیورپول است و تخصص اصلى او در فلسفه اسلامى قرون میانه مى باشد. وى اخیرا در کنار...

جمعه، 2 اسفند 1387

زيبايى شناسى در فلسفه اسلامي

فيلسوفان بزرگ مسلمان, اثرى كه منحصراً به زيبايى شناسى بپردازد, تأليف و تصنيف نكرده اند. با اين حال, نوشته هاى آنها به موضوعاتى اشاره دارد كه...

چهارشنبه، 23 بهمن 1387

نفس و رستاخيز

«قيامت» يا روز برهم ريختن نظم و شكل طبيعت، صحنه «حشر»، يعني حضور همه افراد بشر و اشياء، را بدنبال دارد. بگفته ملاصدرا زمان، سبب تفرق مردم در...

دوشنبه، 14 بهمن 1387

سويه هاي معرفت آفرين نفس

در مكتب فلسفي حكيم صدرالدين شيرازي، نفس، حقيقتي است كه در دو جنبة علمي و عملي داراي شئوناتِ گوناگون و فعليّت هاي متكثر است. بخشي از فعاليت هاي...

پنجشنبه، 10 بهمن 1387

متافيزيك و ماهيت مرگ

نفس گرچه همراه با تکوّن بدن موجود مي‌شود و باصطلاح «جسمانيه الحدوث» است ولي بمحض قوام گرفتن، عهده دار حفظ و رشد و تکامل بدن مي‌گردد. بنظر ملاصدرا،...

يکشنبه، 6 بهمن 1387

علم همان وجود است

صدرا واپسين فيلسوف مكتب ساز ايراني است و مي توان نشان داد كه هر جهش يا جنبش فلسفي بخواهد سكون انديشه در جامعه كنوني ما را بهم بزند بناچار بايد...

يکشنبه، 6 بهمن 1387