ویژگیهای زیباشناختی و غیرزیباشناختی هنر

واژگان زیباشناسی بسیار غنی هستند و، به گفته فرانک سیبلی، «تقریباً تنوع بی‌انتهایی» دارد. مثلاً می‌گوییم: "این شعر بافت محکمی دارد یا بسیار تکان...

شنبه، 26 دی 1394

برآمدن فرم گرایی در هنر

یکی از دلایل به چالش طلبیده شدن جایگاه رفیع زیبایی در هنر، شناخت ویژگیهای دیگری مانند عظمت یا والایی بوده است. ویژگی دیگری که در روزگاران اخیر...

شنبه، 26 دی 1394

زیبایی و نظریه‌های سببیت

زیبایی را می‌توان به گونه‌ای در رابطه با احساس تعریف کرد. شاید بتوان گفت که زیبایی یکی از ویژگیهای اشیاست و خودش یک احساس نیست؛ ولی این ویژگی...

جمعه، 25 دی 1394

افول نقش زیبایی در هنر

زیبایی در مفهوم، کاربرد و ارج گذاری [یا درک] هنر چقدر اهمیت دارد؟ اینکه زیبایی شرط کافی برای هنر نیست همواره از شناخت زیبایی طبیعت آشکار بوده...

جمعه، 25 دی 1394

زیبایی و احساس در هنر

همه‌ی تحلیلهای زیبایی که بر اساس ویژگیهای عینی، مانند اندازه، تناسب، لطافت و سَبُکی صورت گرفته‌اند، ولی این اندیشه نیز در خور تأمل است که برای...

جمعه، 25 دی 1394

زیبایی و تناسب در هنر

کدام ویژگیها خاص هنرند؟ احتمالاً زیبایی نخستین ویژگی است که به ذهن خطور می‌کند. زیبایی چیست؟ نخستین چیزی که ممکن است در این خصوص توجهمان را جلب...

جمعه، 25 دی 1394

نظریه‌ی نهادی در تعریف هنر (1)

به رغم دشواریها و ایرادهای مطرح شده، تلاش برای دست یافتن به تعریفی برای هنر، همچنان ادامه یافته است. ولی گروهی از متفکران، در جستجوی نوع متفاوتی...

جمعه، 25 دی 1394

نظریه‌ی نهادی در تعریف هنر (2)

بحث و استدلال من این بوده است که تعریف نهادی به عنوان شرط کافی برای هنر خرسند کننده نیست، زیرا می‌توانیم، بدون آنکه سخن بی‌معنا یا متقاضی گفته...

جمعه، 25 دی 1394

مسئله‌ی تعریف هنر در زمان حاضر

عناصری که مفهوم جدید هنر را برمی‌سازند میراث روزگاران پییشن‌اند، و برخی از آنها در مفاهیم کهن، حضور داشته‌اند. زیبایی، الهام، مهارت و استادی،...

جمعه، 25 دی 1394

مسئله‌ی تعریف هنر

سؤالاتی به شکل «الف چیست؟» از روزگار سقراط به این سو فراوان در فلسفه وجود داشته است. معرفت چیست؟ حقیقت چیست؟ فضیلت چیست؟ زبان چیست؟ زیبایی چیست؟...

جمعه، 25 دی 1394

پیشینه‌ی تاریخی مفهوم هنر

مفهوم هنر سرگذشتی پیچیده و جذاب دارد و تحقیقات عالمانه‌ی زیادی درباره‌ی آن صورت گرفته است. لیکن هدف من جلب اعتنا به برخی جنبه‌های این سرگذشت...

جمعه، 25 دی 1394

جامعه‌شناسی معرفت

ماهیت معرفت، دست‌کم از عصر یونانی - رومی، یکی از مسائل اصلی فلسفه بوده است. مثلاً افلاطون در تئاتتوس رهیافتی علمی نسبت به معرفت و شناخت اتخاذ...

جمعه، 18 دی 1394

جامعه‌شناسی علم

این شاخه از جامعه‌شناسی به کشف و بررسی منش و ماهیت اجتماعی علم می‌پردازد و توجه خاصی به تولید اجتماعی معرفت علمی دارد (ـــ جامعه‌شناسی معرفت)....

پنجشنبه، 17 دی 1394

اخلاقیات

اخلاقیات، در کلّی‌ترین معنا، به ارزیابی هنجاری کنش‌ها و صفات افراد و گروه‌های اجتماعی اطلاق می‌شود. این اصطلاح غالباً مترادف با اخلاق به کار...

شنبه، 5 دی 1394

اخلاق

در معنای تجویزی، اخلاق به ملاحظه یا مجموعه ملاحظاتی اطلاق می‌شود که قوی‌ترین دلایل برای زیستن به طریق معینی را به دست می‌دهند؛ در معنای توصیفی،...

شنبه، 5 دی 1394

پانته‌ایسم و واقع‌گرایی اخلاق رواقی

یكی از تعالیم بسیار پایدار غایت شناسی در تاریخ اندیشه مذهبی كه خدا و جهان را امری واحد تلقی می‌كند پانته‌ایسم است. یكی از مكاتب پانته‌ایستی،...

يکشنبه، 29 آذر 1394

کمدی

در حالی که درباره‌ی چگونگی شکل‌گیری شوخی در میان انسان‌های نخستین چیزی جز حدس و گمان در اختیار نداریم، می‌دانیم که در قرن ششم پیش از میلاد یونانی‌ها...

جمعه، 22 آبان 1394

شوخی به مثابه‌ی بازی

عقاید فیلسوفان درباره‌ی شوخی در دو قرن اخیر، دست‌کم با نظر به آنچه منتشر کرده‌اند، چندان بهبود نبخشید. بخشی از ناخوشنامی ادامه‌یافته‌ی شوخی ناشی...

جمعه، 22 آبان 1394

نظریه‌ی ناسازگاری

در حالی که نظریه‌ی خودبرتربینی علت خنده را احساس خودبرتربینی می‌داند و نظریه‌ی تسکین می‌گوید که علت خنده تخلیه‌ی انرژی عصبی است، نظریه‌ی ناسازگاری...

جمعه، 22 آبان 1394

نظریه‌ی رهاسازی

نظریه‌ی رهاسازی تبیینی هیدرولیک است که در آن خنده در دستگاه عصبی مانند دریچه‌ی اطمینان در دیگ بخار عمل می‌کند. این نظریه اجمالاً در مقاله‌ی لرد...

جمعه، 22 آبان 1394