مفهوم باور در فلسفه‌ی تحلیلی

در ابتدا باید به این نکته توجه داشت که باور مورد بحث در اینجا، همان عنصری است که در تعریف کلاسیک معرفت مورد توجه است؛ یعنی هنگامی که در تعریفِ...

دوشنبه، 11 مرداد 1395

ارادی یا غیر ارادی بودن باور

پیش از ورود به بحث، باید متذکر شوم که بحث در باب چیستیِ باور اصالتاً بحث معرفت‌شناختی نیست، بلکه بحثی وجود شناختی است و بیشتر در فلسفه‌ی ذهن...

شنبه، 9 مرداد 1395

دیدگاه لرر و کوهن در باب باور

در نوبت قبل اشاره کردم که اِعمال اراده درباره‌ی باور قابل تصور است. کیث لرر از معرفت‌شناسان بزرگ در مقابله‌ی «Discursive knowledge» «2000» از...

شنبه، 9 مرداد 1395

باور در سنت عقلانی اسلامی

همان گونه که مستحضرید، در تعریف سنتی معرفت در غرب یکی از مقومات معرفت عبارت است از belief، برای این واژه شاید بتوان در فارسی گزینه‌های متعددی...

شنبه، 9 مرداد 1395

پاسخ به مثال نقض گتیه بر اساس معرفت‌شناسی اسلامی

آخرین تعریفی که از معرفت در منظر حکمت اسلامی مورد توجه قرار گرفت، علم به معنای «یقین بالمعنی الاخص» بودکه در آن عنصر صدق و یقین لحاظ شده بود؛...

شنبه، 9 مرداد 1395

چیستی معرفت از دیدگاه کواین و ویتگنشتاین

بحث «چیستی معرفت» بحث مهمی است و به هیچ وجه یک بحث انتزاعی و مستقل از شرایط تاریخی و اجتماعی نیست. اگر به نخستین اثری که بحث از چیستی معرفت...

شنبه، 9 مرداد 1395

تحلیل معرفت و اشکال گتیه به تعریف سه وجهی معرفت

در معرفت‌شناسی معاصر غرب، «معرفت گزاره‌ای» (Knowledge propositional) اهمیت بسیاری دارد که در قالب عبارت «....I know that» بیان می‌شود وهمواره...

شنبه، 9 مرداد 1395

تحلیل وتعریف معرفت از منظر معرفت‌شناسی اسلامی

مباحث معرفت‌شناسی را می‌توان در دو حوزه طبقه‌بندی کرد: الف) حوزه‌ی اول ناظر است به چیستی معرفت، و بررسی امور و عناصری که مقوم معرفت به شمار می‌آیند.

شنبه، 9 مرداد 1395

کانتی که در ایران می‌شناسیم

فکر نقاد با کانت شروع شده است و جامعه‌ای که می‌خواهد فکری نقاد داشته باشد، گویی می‌باید نسبتی با این فکر پیدا کند. اما آیا در هر جا و زمان هرجامعه‌ای...

جمعه، 3 ارديبهشت 1395

سنجش در تاریخ

مقصود کانت از سنجش، میزان و توانایی خرد انسان است که شاید بتواند معادلی برای نقد باشد. اما از آنجایی که کانت خرد را در بستر تاریخی نمی‌بیند،...

جمعه، 3 ارديبهشت 1395

رابطه‌ی دو اندیشه‌ی ویتگنشتاین

ویتگنشتاین در دو دوره فلسفه ورزی خویش بر زبان تمرکز دارد به طوری که زبان را می‌تواند قلب تفکر وی محسوب داشت، اما دیدگاه او در این دو فلسفه یکسان...

سه‌شنبه، 25 اسفند 1394

کارنپ در برابر هایدگر

در سال‌های 1920 تا 1929 میلادی شکاف بین فلسفه قاره‌ای و فلسفه تحلیلی نه تنها ریشه‌دارتر شد بلکه مباحث پیچیده‌ای را نیز در خود جای داد. بخش روشن...

سه‌شنبه، 25 اسفند 1394

مکتب ویتگنشتاین در فلسفه‌ی دین

بهترین مقدمه بر مکتب ویتگنشتاین، خود ویتگنشتاین است. در کتاب‌نامه این مقاله، نام برخی کتب و مقالات فیلسوفانی که سعی در طرح، دفاع یا نقد آراء...

سه‌شنبه، 25 اسفند 1394

دیلتای و اعاده‌ی اعتبار به علوم انسانی

دیلتای (1911 – 1833) در مقابل روح پوزیتیویستی حاکم بر دورانش که باعث کم‌اعتباری علوم‌انسانی شده، خواهان اعتبار بخشی مجدد به این علوم است. دیلتای...

سه‌شنبه، 25 اسفند 1394

فلسفه‌ی قاره‌ای علم آغازین

بابت بابیچ فیلسوف قاره‌ای معاصر آمریکایی است که به دلیل مطالعات ژرفی که بر روی فلاسفه‌ی قاره‌ای همچون نیچه و هایدگر انجام داده یکی از شناخته...

سه‌شنبه، 25 اسفند 1394

نگاهی به فلسفه‌ی نوین

دوران رنسانس سرآغاز نوعی قطع رابطه با دوران قرون وسطی بود كه هم دوره‌ای غیرمترقبه بود و هم دوره‌ای انتقالی. [در این دوران] از سویی ظهور انسان...

يکشنبه، 9 اسفند 1394

یأس فلسفی در عصر پایان فرا روایت‌ها

اگر بپذیریم که یک ناامیدی در عصر حاضر و به صورت خاصی در جامعه‌ی ما به وجود آمده است، این ناامیدی می‌تواند نشان از وضع خاصی در تفکر باشد. بنابراین...

چهارشنبه، 28 بهمن 1394

تحقیر و مرگ امید

اگر امید را فهم از آینده در زمان حال بدانیم، آنگاه سنت فکری و فرهنگی کهن ما و نیز ماهیت مواجهه‌ی ما با فرهنگ و تفکر مدرن در دویست سال اخیر جایگاه...

چهارشنبه، 28 بهمن 1394

همراهی دیالکتیکی امید و تراژدی

امید به اقتضای انواع تفکر صورت‌های متفاوتی پیدا می‌کند. برای نمونه در یکجا امید با نیروی خیال درآمیخته و طرح‌های اتوپیایی را خلق می‌کند و در...

چهارشنبه، 28 بهمن 1394

امید‌تاریخی، جایگزین امیدهای فراتاریخی

اندیشه‌ی پراگماتیسم در عصر حاضر به دلیل نوع نگاه متفاوتی که به ماهیت و جایگاه تفکر فلسفی در جامعه دارد، از اساس نسبت متفاوتی با مفهوم امید برقرار...

چهارشنبه، 28 بهمن 1394